Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Matematiğe Yönelik Akılcı Olmayan İnanç Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 193 - 216, 20.06.2018

Deniz Kaya

Öz

Bu araştırmada
yedinci sınıf öğrencilerinin, i) matematiğe yönelik akılcı olmayan inanç
düzeyini belirlemek, ii) neden bulma, kusursuzluk, şartlanma ve kabul görmeye
yönelik inanç eğilimlerini cinsiyet ve matematik başarısı değişkenlerini
dikkate alarak incelemek amaçlanmıştır. Araştırma, İzmir şehir merkezindeki bir
devlet ortaokulunda öğrenim gören 206 (102’si kız, 104’ü erkek) yedinci sınıf
öğrencisi ile yürütülmüştür. Öğrencilerin matematiğe yönelik akılcı olmayan
inanç eğilimlerini belirlemek için matematiğe yönelik akılcı olmayan inançlar
ölçeği, matematik başarılarını belirlemek için dönem sonu matematik ders
notları ile kullanılmıştır. Verilerin analizinde, betimsel istatistiksel
tekniklerinin yanı sıra t-testi, MANOVA ve ANOVA testleri kullanılmıştır.
Betimsel analiz sonuçlarına göre, en yüksek ortalama değer kusursuzluk
boyutunda iken en düşük ortalama değer kabul görme boyutunda olmuştur.
Öğrencilerin matematiğe yönelik akılcı olmayan inançları kusursuzluk, şartlanma
ve kabul görme eğilimlerinde orta düzeyin üstünde iken neden bulma eğiliminde
ise orta düzeyde yer almaktadır. Cinsiyet değişkenine göre, kız öğrencilerin
neden bulma ile şartlanma puan ortalamalarının daha yüksek olduğu
belirlenmiştir. Diğer yandan matematik başarısı yüksek düzeyde bulunan
öğrencilerin neden bulma ile şartlanma eğilim puanlarının, düşük ve orta
düzeyde bulunan öğrencilere göre daha az olduğu anlaşılmıştır. Matematik
öğretim sürecinin başında matematiğe yönelik akılcı olmayan inanç değeri yüksek
öğrenciler tespit edilerek, bu öğrencilerin matematikle ilgili başarı
durumlarını engelleyebilecek zorlukların ortadan kaldırılması öneri olarak
sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akılcı Olmayan İnanç, Cinsiyet, Matematik Başarısı, Yedinci Sınıf

Kaynakça

• Altıntaş, G. (2006). Liseli ergenlerin kişiler arası iletişim becerileri ile akılcı olmayan inançları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, B. (1990). Üniversite öğrencilerinde depresyon, bilişsel çarpıtmalar ve akademik Başarı. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 27-36. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Bilge, F., & Arslan, A. (2000). Akılcı olmayan düşünme düzeyleri farklı üniversite öğrencilerinin problem çözme becerilerini değerlendirmeleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(13), 7-18.
• Bloom, B. S. (1998). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (çev. D. A. Özçelik, 3. Baskı). İstanbul: MEB Yayınları.
• Bridges K. R., & Roig, M. (1997). Academic procrastination and irrational thinking: A re-examination with context controlled. Personality and Individual Differences, 22(6), 941-944.
• Boyacıoğlu, N. E. (2010). Ergenlerde mantık dışı inançlar ve sınav kaygısı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bozkurt, N. (1998). Lise öğrencilerinin okul başarısızlıklarının altında yatan, depresyonla ilişkili otomatik düşünce kalıpları. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Can, Ö. (2009). Üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ve karar verme stillerinin incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Chang, E. C., & Bridewell, W. B. (1998). Irrational beliefs, optimism, pessimism and psychological distress: A preliminary examination of differential effects in a college population. Journal of Clinical Psychology, 54(2), 137-142.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd Ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
• Corey, G. (2005). Psychological counseling psychotherapy theory and applications (Trans. T. Ergene). Ankara: Mentis Publishing.
• Çivitci, A. (2006). Ergenlerde mantıkdışı inançlar: Sosyodemografik değişkenlere göre bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 7-17.
• Dilmaç, B., Aydoğan, D., Koruklu, N., & Deniz, M. E. (2009). İlköğretim öğrencilerinin mükemmeliyetçilik özelliklerinin mantıkdışı inançlarla açıklanabilirliği. İlköğretim Online, 8(3), 720-728.
• Dobson, K. S., & Block, L. (1988). Historical and philosophical bases of cognitive behavioral therapies. In K. S. Dobson (Ed.), Handbook of cognitive behavioral therapies (pp.3-38), New York: Guilford Press.
• Ellis, A. (1962). Reason and emotion in psychotherapy. New York: Lyle Stuart.
• Ellis, A. , & Harper, R. A. (1975). A new guide to rational living. North Hollywood, CA: Wilshire.
• Ellis, A., & Bernard, M. E. (1985). What is rational-emotive therapy (RET)? In A. Ellis & M. E. Bernard (Eds.), Clinical applications of rational-emotive therapy (pp. 1-30), New York: Plenum Press.
• Ellis, A. (1993). Reflection on rational-emotive therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(2), 199-201.
• Ellis, A., & Harper, R. A. (1997). A guide to rational living. North Hollywood. CA: Melvin Powers/ Wilshire Books.
• Ellis, A., & Dryden, W. (1997). The practice of rational-emotive behavior therapy. New York: Springer Publishing Company.
• Ellis, A. (1999). Early theories and practices of Rational Emotive Behaviour Therapy and how they have been augmented and revised during the last three decades. Journal of Rational-Emotive and Cognitive-Behavior Therapy, 17(2), 69-93.
• Eurydice (2011). Avrupa’da matematik eğitimi: Temel zorluklar ve ulusal politikalar. http://eacea.ec.europa.eu/education/-eurydice/documents/thematic-reports/132TR.pdf. Erişim Tarihi: 21.08.2017.
• Goldfried, M. R., & Sobocinski, D. (1975). Effect of irrational beliefs on emotional arousal. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 43(4), 504-510.
• Göller, L. (2010). Ergenlerin akılcı olmayan inançları ile depresyon, umutsuzluk düzeyleri ve algıladıkları akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Güler, D. (2012). Lise son sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ve anne-baba tutumları ile sınav kaygısı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Hamamcı, Z., & Esen-Çoban, A. (2007). Mesleki olgunluk ve mesleki kararsızlığın akılcı olmayan inançlarla ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 31-42.
• Jones, R. G. (1969). A factored measure of Ellis's irrational belief system with personality and maladjustment correlates. Unpublished doctoral dissertation, Texas Technological College, Texas-USA.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
• Kartol, A. (2013). Lise son sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Kaya, D. (2017). Developing the irrational beliefs in mathematics scale (IBIMS): A validity and reliability study. International Electronic Journal of Elementary Education, 9(3), 627-644.
• Kepir, D. D. (2011). Üniversite adaylarında meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançlar, mesleki olgunluk ve umut düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kılıçarslan, S. (2009). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd Ed.). NY: Guilford Publications, Inc.
• McLennan, J. P. (1987). Irrational beliefs in relation to self‐esteem and depression. Journal of clinical psychology, 43(1), 89-91.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Ortaokul (5-8. sınıflar) matematik öğretim programı. Ankara: MEB Basımevi.
• Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Foy, P., & Arora, A. (2012). TIMSS 2011 international results in mathematics. Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College.
• Mumcu, H. Y., Mumcu, İ., & Aktaş, M. C. (2012). Meslek liseleri öğrencileri için matematik. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 180-195.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: Author.
• Nelson-Jones, R. (1999). On becoming counselling psychology in the Society: Establishing the counselling psychology Section. Counselling Psychology Review, 14(3), 30-37.
• Oei, T. P. S., Etchells, A. C., & Free, M. L. (1994). The relationship between irrational beliefs and depressed mood in clinically depressed outpatients. Psychologia, 37(4), 219-226.
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2016). PISA 2015 results in focus. OECD, Paris. http://www.oecd.org/ Erişim Tarihi: 20.08.2017.
• Salameh, E. M. A. (2011). Irrational beliefs among Jordanian college students and relationship with self-confidence. Asian Social Science, 7(5), 137-144.
• Schunk, D. H., & Zimmerman, B. J. (Eds.). (1998). Self-regulated learning: From teaching to self-reflective practice. Guilford Press.
• Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) (2016). Highlights from TIMSS and TIMSS advanced 2015. https://nces.ed.gov/timss/-timss2015/. Retrieved on 22.08.2017.
• Türkçapar, M. H. (2013). Bilişsel terapi- temel ilkeler ve uygulama (7. Baskı). Ankara: HYB Basım Yayın.
• Türküm, S. (1999). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın bilişsel çarpıtmalar ve iletişim becerileri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Wallen, S. R., DiGiuseppe, R., & Dryden, W. (1992). A practitioner’s guide to rationalemotive therapy (2nd Ed.). New York, NY, US: Oxford University Press.
• Wong, S. S. (2008). The relations of cognitive triad, dysfunctional attitudes, automatic thoughts, and irrational beliefs with test anxiety. Curr Psychol 27(3), 177-191.
• Yavuzer, Y., & Karataş, Z. (2013). Ergenlerde otomatik düşünceler ile fiziksel saldırganlık arasındaki ilişkide öfkenin aracı rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 24(2), 117-123.
• Yıkılmaz, M., & Hamamcı, Z. (2012). Akılcı duygusal eğitim programının lise öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ve algılanan problem çözme becerileri üzerine Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 54-63.
• Zwemer, W. A., & Deffenbacher, J. L. (1984). Irrational beliefs, anger and anxiety. Journal of Counselling Psychology, 31(3), 391-393.