Öğretmen Adaylarının Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimlerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 125 - 161, 14.06.2019

Elif Bulaç , Murat Kurt

Öz

Son yüzyılda bilim ve
teknolojide yaşanan değişim ve gelişmelere paralel olarak bireylerin sürece
ayak uydurabilmesi kaçınılmaz bir hal almıştır. Bu süreçte bireyler yeni bilgi
ve becerileri öğrenmeye gereksinim duymaktadırlar. Bireylerin gereksinim duydukları
bu bilgi ve becerileri edinmeleri yaşam boyu öğrenmenin sağlanmasıyla
gerçekleşecektir. Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme
eğilimlerini incelemek ve yaşam boyu öğrenmeye ilişkin görüşlerini ortaya
koymaktır. Araştırma karma yöntem desenlerinden açımlayıcı sıralı desen
kullanılarak yürütülmüştür. Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme
eğilimlerini belirlemek amacıyla, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde 4.
sınıfta öğrenim gören 394 öğretmen adayına “Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri
Ölçeği” uygulanmıştır. Ölçeğe katılmış olan öğretmen adayları arasından, seçkisiz
örnekleme yöntemi ile cinsiyet ve öğrenim gördükleri program dikkate alınarak seçilen
40 öğretmen adayı ile araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme
formu kullanılarak görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Öğretmen adaylarının yaşam
boyu öğrenme eğilimleri çeşitli değişkenlerine göre incelenmiş ve veriler SPSS
paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Görüşmeler sonucunda elde
eldilen nitel verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz
yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizi sonucunda öğretmen
adaylarının eğilimleri orta seviyenin üstünde çıkmıştır. Elde edilen bulgulara
göre öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri anne eğitim durumları,
baba eğitim durumları ve okul başarı not ortalaması değişkenleri göre anlamlı
bir farklılık göstermemişken, cinsiyet, öğrenim gördükleri program, öğrenim
gördükleri programı tercih etme durumları, lisansüstü çalışma yapmak istemeleri
ve internetten günlük faydalanma durumları değişkenlerine göre anlamlı
farklılık göstermektedir. Görüşme formundan elde edilen veriler doğrultusunda öğretmen adaylarının öğrenmeye istekli, meraklı ve
yaşam boyu öğrenmelerini sürdürmek için çabalayan bireyler oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

öğretmen adayları, yaşam boyu öğrenme, öğrenme eğilimleri

Kaynakça

• Akbaş, O. ve Özdemir, S.M. (2002). Avrupa birliği'nde yaşam boyu öğrenme. Milli Eğitim Dergisi, 156(1), 112-126.
• Atik Kara, D., ve Kürüm, D. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının yaşam boyu öğrenme kavramına yükledikleri anlam (Anadolu Üniversitesi örneği). Sözel bildiri, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Ayra, M. ve Kösterelioğlu, İ. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki öz yeterlik algıları ile ilişkisi. Education Sciences, 10(1), 17-28.
• Budak, Y. (2009). Yaşam boyu öğrenme ve ilköğretim programlarının hedeflemesi gereken insan tipi. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 693–708.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çolakoğlu, J. (2002). Yaşam boyu öğrenmede motivasyonun önemi. Milli Eğitim Dergisi, 2(2), 155-156.
• Coşkun, D. Y. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Creswell, J. W. & Clark, V. L. P. (2018). Karma Yöntem Araştırmaları: Tasarımı ve Yürütülmesi (Çev. Ed. Dede, Y ve Demir, S. B.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demirel, M. ve Akkoyunlu, B. (2010). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik algıları. 10 th International Educational Technology Conference, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul. Nisan 2010.
• Diker Coşkun, Y. ve Demirel M.(2012). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(1), 108-120.
• Duymuş, Y. ve Sulak, S. (2018). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri üzerinde lisans eğitimi, cinsiyet ve bölümün etkisi. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2(3), 58-70.
• Gedik, H. ve Aktaş-Sarpkaya G. (2016). Hayat boyu öğrenmeden yansımalar: öğretmen adaylarının görüşleri. Turkish Studies, 11(14), 277-294.
• Göksan, T. S., Uzundurukan, S. ve Keskin S. N. (2009, Kasım). Yaşam boyu öğrenme ve Avrupa birliği’nin yaşam boyu öğrenme programları, 1. İnşaat Mühendisliği Eğitimi, Antalya.
• Gökyer, N. ve Türkoğlu, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(2), 125-136.
• Günüç, S., Odabaşı, H. F. ve Kuzu, A. (2012). Yaşam boyu öğrenmeyi etkileyen faktörler. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 309 -325.
• İzci, E. ve Koç, S. (2012). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenmeye ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 101-114.
• Karaman, D. ve Aydoğmuş, U. (2018). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri Uşak Üniversitesi Eşme MYO'da bir uygulama. Nevşehir Hacıbektaş Üniversitesi SBE Dergisi, 8(1), 23-44.
• MEB. (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. [http://2023vizyonu. meb.gov.tr/] erişim tarihi:10.10.2018
• Özgür, H. (2016). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterlikleri ve bilgi okuryazarlığı öz-yeterlikleri üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1), 22-38.
• Selvi, K. (2011). Teacher’s lifelong learning competencies, Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 61-69.
• Tunca, N., Şahin, S. ve Aydın, Ö. (2015). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(11), 432-446.
• TÜBİTAK. (2005). Vizyon 2023 Teknoloji Öngörü Projesi. Eğitim ve İnsan Kaynakları Sonuç Raporu ve Strateji Belgesi Ankara.[Çevrimiçi:http://www.tubitak.gov.tr/tubitakcontent_files/vizyon2023/eik/EIK_Sonuc_Raporu_ve_Strat_Belg.pdf]. erişim tarihi: 02.09.2018
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.