Ders Denetiminin Okul Müdürü ve Denetmenler Tarafından Yapılmasına İlişkin Okul Müdürü ve Öğretmenlerin Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 19 - 37, 30.12.2022

Ender Kazak , Muhammer Yüksel

Öz

Bu çalışmanın amacı, ders denetiminin okul müdürü ve denetmenler tarafından yapılmasının olumlu ve olumsuz yönlerini, okul müdürü ve öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda tespit etmeye çalışmaktır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması deseninde yürütülmüştür. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklem tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmaya, 2020-2021 eğitim öğretim yılında, Düzce ilindeki ilkokullarda çalışan 11 okul müdürü ve 10 öğretmen katılmıştır. Verileri toplamak için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonunda, ders denetiminin müdürler tarafından yapılması ile ilgili olumlu görüşler; denetim esnasında gerilmemek ve denetimin sürece yayılması olarak öne çıkmıştır. Sosyal ilişkilerin denetimi etkilemesi, adil bir denetim yapamamak ve müdürlerinin denetim alanında yetkin olmaması ise öğretmenlere göre öne çıkan olumsuz görüşlerdendir. Ders denetiminin denetmenler tarafından yapılması halinde, denetimin daha objektif olacağı ve müfettişlerin denetim alanında daha donanımlı olması öne çıkan olumlu görüşlerdendir. Müfettişlerin yapmış olduğu günübirlik değerlendirmelerle öğretmenin performansını doğru bir şekilde değerlendiremeyeceği görüşü ise öne çıkan olumsuz görüşlerdendir. Araştırmada ulaşılan sonuçlar bağlamında önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ders denetimi, Denetmen, Okul müdürü, Öğretmen

Kaynakça

• Akbaşlı, S. ve Tunç, Z. (2018). Sınıf öğretmenlerinin ders denetimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(1), 400-411.
• Akyol, C. (2013). İlköğretim kurumlarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin il eğitim denetmenlerince yapılan ders denetimlerine ilişkin görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Altun, B. (2014). Denetime eleştirel yaklaşım: Öğretmen denetimi nasıl olmalı? (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Altun, M., Şanlı, Ö. ve Tan, Ç. (2015). Maarif müfettişlerinin, okul müdürlerinin denetmenlik görevleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. International Periodical for the Languages, 10(3), 79-96.
• Altunay, E. (2020). Okul müdürlerinin ders denetimlerine ilişkin müdür ve öğretmen görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 55, 95-127. DOI: 10.21764/ maeuefd.647056
• Aslanargun, E. ve Göksoy, S. (2013). Öğretmen denetimini kim yapmalıdır? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 98-121.
• Ateşoğlu, Y. ve Akbaşlı, S. (2020). Okul müdürlerinin ders denetimi görevlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1-18.
• Birel, F. K. ve Erçek, M. K. (2019). Okul müdürlerinin ders denetimine ilişkin görüşleri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi, 2(3), 169-177.
• Bozkuş, K., Gündüz, Y. ve Aslan, H. (2015). Öğretmenlerin denetim ve rehberlik dışı bırakılmalarının olası sonuçları. VII. Uluslararası Eğitim Denetimi Kongresi, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Can, E ve Gündüz, Y. (2016). İlkokullarda çalışan öğretmenlerin, maarif müfettişleri ve okul müdürlerinin yapmış olduğu rehberlik çalışmalarından yararlanma düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(1), 1-28. doi: 10.14527/kuey.2016.001
• Ceylan, M. ve Can, S. (2019). Okul müdürlerinin ders denetimine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 10(4), 490-510.
• Demirtaş, H. ve Akarsu, M. (2016). Öğretmen teftişini müfettiş yerine okul müdürünün yapmasına ilişkin öğretmen görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 69-93. DOI: 10.17679/iuefd.17251239
• Deniz, Ü. ve Saylık, N. (2018). Okul müdürleri ve öğretmenlerin perspektifinden öğretimde denetim problemi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1(1), 67-80.
• Dönmez, B. ve Demirtaş, Ç. (2018). Okul müdürü ders denetimi görevlerine ilişkin okul müdürü ve öğretmen görüşleri (Adıyaman İli Örneği). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(29), 454-477.
• Ergen, H. ve Eşiyok, İ. (2017). Okul müdürünün ders denetimi yapmamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1), 2-19.
• Fırıncıoğulları Bige, E. (2014). İlkokul müdürlerinin ders denetimleri ile ilgili öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi).Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Karasu, Y. ve Cömert, M. (2019). İlköğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin ders denetimine ilişkin kaygı düzeyleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(31), 93-120. https://dx.doi.org/10.14520/adyusbd.487251
• Koç, M. H. (2017). Okul müdürleri tarafından yapılan öğretmen denetimlerine ilişkin ilkokul müdürü görüşleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 48, 92-110.
• Koşar, S. ve Buran, K. (2019). Okul müdürlerinin ders denetim faaliyetlerinin öğretimsel liderlik bağlamında incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi-ENAD, 7(3), 1232-1265.
• Köybaşı, F., Uğurlu, C. T., Ağıroğlu Bakır, A., ve Karakuş, B. (2017). İlkokullarda ders denetimine ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Turkish Studies, 12(4), 327-344.
• MEB. (2014). Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik Ve Denetim Başkanlığı İle Maarif Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140524-18.htm adresinden alınmıştır.
• Miles, M. ve Huberman, A. (1994). Qualitative data analysis:An expanded sourcebook. (2nd ed.). Calif:Sage.
• Nazlı Demirci, S. (2017). Öğretmen görüşlerine göre ortaokul müdürlerinin ders denetim yeterlilikleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Özbaş, M. (2002). İlköğretim okulu müdürlerinin sınıf içi etkinliklerin denetiminde yapmaları gereken ve yapmakta oldukları işler konusunda müdür ve öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sabancı, A. ve Akcan, N. (2019). Okul müdürlerinin ders denetimi görevlerinin rehberlik etkililiği açısından değerlendirilmesi. Kastamonu Education Journal, 27(5), 1893-1910. doi:10.24106/kefdergi.2869
• Şentürk, R. ve Ünal, A. (2011). İlköğretim okul müdürlerinin ders denetimi uygulamaları. 20. Eğitim Bilimleri Kurultayı, Bildiri Özetleri.
• Şişman, M. (2002). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem Akademi.
• Taymaz, H. (1984). Ders denetimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 17(1), 9-19.
• Taymaz, H. (2011). Eğitim sisteminde teftiş. Ankara: Pegem Akademi.
• Tonbul, Y. ve Baysülen E. (2017). Ders denetimi ile ilgili yönetmelik değişikliğinin maarif müfettişlerinin, okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri açışından değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 16(1), 299-311.
• Topçu, İ. (2010). Devlet ve özel ilköğretim okullarında yöneticilerin öğretimin denetimi görevlerini yerine getirme biçimleri. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(2), 31-39.
• Uçar, R. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin sınıflarındaki denetim uygulamalarına ilişkin görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 82-96.
• Yeşil, D. ve Kış, A. (2015). Okul müdürlerinin ders denetimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3), 27-45.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2017). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Yumuş, A. (2011). Kalkınma planları çerçevesinde toplumsal cinsiyet eşitliği anlayışının ekonomik, toplumsal ve siyasal boyutları. (Uzmanlık Tezi). Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara.