Sustainable Development in Chemistry Education and Bibliometric Analysis of Studies on Green Chemistry

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 17 - 40, 29.06.2024

Merve Doğan , Zafer Karagölge

https://doi.org/10.17539/amauefd.1464916

Öz

The aim of this study is to examine the bibliometric characteristics of the studies on “Sustainable Development and Green Chemistry in Chemistry Education” published in the Web of Science database between 1990 and 27.01.2022. Bibliometric analysis of 716 articles identified in the Web of Science database was conducted to find answers to the 10 sub-problems of the research, and the analysis results were transferred to the VOSviewer program and converted into figures and tables. From the findings obtained; It has been determined that 2021 is the year in which the studies are most concentrated, the most used keyword is green chemistry, the most studies were done in the United States in this field, the Journal of Chemical Education is the most productive journal and the most influential author in this field is Ingo Eilks. It is expected that the research will contribute to researchers working in this field and to the chemistry education literature.

Anahtar Kelimeler

Bibliometric analysis, chemistry education, Sustainable development, green chemistry

Kimya Eğitiminde Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Kimya Üzerine Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Öz

Bu araştırmanın amacı Web of Science veri tabanında 1990 ve 27.01.2022 yılları arasında yayınlanan “Kimya Eğitiminde Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Kimya” üzerine yapılan çalışmaların bibliyometrik özelliklerinin incelenmesidir. Web of Science veri tabanında belirlenen 716 makalenin araştırmanın 10 alt problemine cevap aramak için bibliyometrik analizi yapılmış ve analiz sonuçları VOSviewer programına aktarılarak şekil ve tablolara dönüştürülmüştür. Elde edilen bulgulardan; çalışmaların en çok yoğunlaştığı yılın 2021 yılı, en çok kullanılan anahtar kelimenin “yeşil kimya”, Amerika Birleşik Devletleri'nin bu alanda en çok çalışma yaptığı Journal of Chemical Education'ın en verimli dergi olduğu ve bu alanda en etkili yazarın Ingo Eilks olduğu tespit edilmiştir. Yapılan araştırmanın bu alanda çalışan araştırmacılara ve kimya eğitimi alanyazınına katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

bibliyometrik analiz, kimya eğitimi, sürdürülebilir kalkınma, yeşil kimya

Kaynakça

• Aghaei Chadegani, A., Salehi, H., Yunus, M. M., Farhadi, H., Fooladi, M., Farhadi, M. ve Ale Ebrahim, N. (2013). A Comparison between Two Main Academic Literature Collections: Web of Science and Scopus Databases. Asian Social Science, 9(5), 18-26. https://doi.org/10.5539/ass.v9n5p18
• Al, U. ve Tonta, Y. (2004). Atıf Analizi: Hacettepe Üniversitesi kütüphanecilik bölümü tezlerinde atıf yapılan kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5(1), 19-47. https://doi.org/10.15612/BD.2004.497
• Anastas, P. T. ve Warner, J. C. (2000). Green chemistry: Theory and practice. Oxford University Press.
• Anastas, P. T. ve Williamson, T. C. (1996). Green chemistry: Designing chemistry for the environment, American Chemical Society, 626, 1-17. https://doi.org/10.1016/S0959-6526(97)00025-5
• Aydoğan, A. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sürdürülebilir kalkınma konusuyla ilgili kazanımların öğretimine ilişkin görüşleri [Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi], Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 249091]
• Bakri, A., ve Willett, P. (2011). Computer science research in Malaysia: a bibliometric analysis. Aslib Proceedings 63(2-3), 321-335. https://doi.org/10.1108/00012531111135727
• Bell, D. V. J. (2016). Twenty-first century education: transformative education for sustainability and responsible citizenship. Journal of Teacher Education for Sustainability, 18, 48-56. https://doi.org/10.1515/jtes-2016-0004
• Blatti, J. L., Garcia, J., Cave, D., Monge, F., Cuccinello, A., Portillo, J., Juarez, B., Chan, E. ve Frieda, S. (2019). Systems thinking in science education and outreach toward a sustainable future. Journal of Chemical Education. 96, 2852−2862. http://doi.org/10.1021/acs.jchemed.9b00318
• Braun, T., Schubert, A. P. ve Kostoff, R. N. (2000). Growth and trends of fullerene research as reflected in its journal literature, Chemical Reviews, 100(1), 23-37. https://doi.org/10.1021/cr990096j
• Brown, J. D. (2009). Statistics corner. Questions and answers about language testing statistics: Principal components analysis and exploratory factor analysis-Definitions, differences, and choices. Shiken: JALT Testing & Evaluation SIG Newsletter, 13(1), 26-30. http://doi.org/10.18823/asiatefl.2022.19.3.30.1138
• Bulut, B., ve Çakmak, Z. (2018). Sürdürülebilir kalkınma eğitimi ve öğretim programlarına yansımaları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2680-2697.
• Cobo, M. J., López-Herrera, A. G., Herrera-Viedma, E., ve Herrera, F. (2011). An approach for detecting, quantifying, and visualizing the evolution of a research field: A practical application to the fuzzy sets theory field. Journal of Informetrics, 5(1), 146–166. https://doi.org/10.1016/j.joi.2010.10.002
• Comarú, M. W., Lopes, R. M., Braga, L. A. M., Batista Mota, F., ve Galvão, C. (2021). A bibliometric and descriptive analysis of inclusive education in science education. Studies in Science Education, 57(2), 241-263. https://doi.org/10.1080/03057267.2021.1897930
• Confraria, H., ve Godinho, M. M. (2015). The impact of African science: a bibliometric analysis. Scientometrics, 102, 1241–1268. https://doi.org/10.1007/s11192-014-1463-8.
• Diodato V. (1994). Dictionary of Bibliometric. Haworth Press.
• Diesendorf, M. (2000). Sustainability and sustainable development. Sustainability: The Corporate Challenge of The 21st Century, 2, 19-37. https://doi.org/10.1504/IJARGE.2001.000007
• Gedik, Y. (2020). Sosyal, ekonomik ve çevresel boyutlarla sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3(3) 196-215. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijephss/issue/54205/722850
• Gerçek, Z. (2012). Kimyanın yeni rengi: yeşil kimya. Yüksek Öğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 50-53. https://dergipark.org.tr/tr/pub/higheredusci/issue/61477/918013
• Gürler, G. (2021). Bibliyometrik Araştırmalarda İlgili Literatüre İlişkin Veri Setinin Oluşturulma Süreci. O. Öztürk ve G. Gürler (Eds). Bir Literatür İncelemesi Aracı Olarak Bibliyometrik Analiz. (s. 53-66). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Hardi, P. ve Zdan, T. (1997) Assessing Sustainable Development. International Institute for Sustainable Development, Winnipeg.
• Hernández-Torrano, D., ve Ibrayeva, L. (2020). Creativity and Education: A Bibliometric Mapping of the Research Literature (1975-2019). Thinking Skills and Creativity, 35, Article ID: 100625. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2019.100625.
• Kandır, E. H. (2018). Yeşil ve temiz bir dünya mümkün mü? Ayrıntı Dergisi, 5(60), 6-9. https://www.semanticscholar.org/paper/YE%C5%9E%C4%B0L-VE-TEM%C4%B0Z-B%C4%B0R-D%C3%9CNYA-M%C3%9CMK%C3%9CN-M%C3%9C-Kandir/d761b4eab0187508169352220baf3e992edc8228
• Karagölge, Z., ve Gür, B. (2016). Sustainable Chemistry: Green Chemistry. Iğdır Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi / Iğdır University Journal of Institute Science and Technology, 6(2), 89-96. Doi:10.21597/jist.2016218851
• Karagöz, B., ve Şeref, İ. (2019). Değerler Eğitimi Dergisi’nin bibliyometrik profili. Değerler Eğitimi Dergisi, 17 (37), 219-246. https://dergipark.org.tr/en/pub/ded/issue/45022/507761
• Karasözen, B. ve Bayram Ö. (2007). 1997-2006 Türkiye Bilim Göstergeleri Analizi. Ankara: Yüksek Öğretim Kurumu. www.yok.gov.tr/bilimselgostergeler/bilimselanaliz.pdf
• Kaya, M. F. ve Tomal, N. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı’nın sürdürülebilir kalkınma eğitimi açısından incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 49-65. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ebader/issue/44649/554597
• Kurt, A. (2019). Türkiye'de kentleşme ve çevre sorunları alanında hazırlanmış kayıtlı lisansüstü tezlerin bibliyometrik incelemesi [Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 568147].
• Lee, H. Y., Chung, C. Y. ve Wei, G. (2022). Research on technological pedagogical and Content Knowledge: A Bibliometric Analysis from 2011 to 2020. In Frontiers in Education, 7, 765233.
• McBurney, M. K., ve Novak, P. L. (2002). What is bibliometrics and why should you care? Professional Communication Conference, IPCC. Proceedings 108-114. Doi: 10.1109/IPCC.2002.1049094
• McMurry, J. E., Fay, R. C. ve Robinson, J. K. (2017). Chemistry (7. baskı). Pearson.
• Ölmez, Z., ve Mamiç, V. (2012). Yeşil kimya oluşumu küresel ısınmayı etkiler mi?, 21-24 https://www.kimyaegitimi.org/sites/default/files/kuresel_isinma_projeleri/probleme_dayali_ogrenme_modeli/yesil_kimya.pdf
• Özmehmet, E. (2010). Dünyada ve Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma yaklaşımları, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3(12), 1853-1876. https://doi.org/10.19168/jyu.48930.
• Sachs, J. D. (2019). Sürdürülebilir kalkınma çağı. Yeditepe Üniversitesi Yayınevi.
• Sauvé, S., Bernard, S. ve Sloan, P. (2016). Environmental sciences, sustainable development and circular economy: Alternative concepts for trans-disciplinary research Environmental Development ,17, 48–56. https://doi.org/10.1016/j.envdev.2015.09.002.
• Subramanyam, K. (1982). Bibliometric studies of research collaboration: A review. Journal of Information Science, 6(1), 33-38. https://doi.org/10.1177/016555158300600105.
• Şen, H., Kaya, A., ve Alparslan, B. (2015). “Education, Health and Economic Growth Nexus: A Bootstrap Panel Granger Causality Analysis for Developing Countries”, The University of Manchester, Discussion Paper Series EDP-1502.
• Şimşir, İ. (2021). Bibliyometri ve Bibliyometrik Analize İlişkin Kavramsal Çerçeve. O. Öztürk ve G. Gürler (Ed.), Bir literatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz. (s. 7- 32) içinde. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Türer, B. (2010). Fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıklarının belirlenmesi [Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 300487].
• Ukşul, E. (2016). Türkiye'de eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında yapılmış bilimsel yayınların sosyal ağ analizi ile değerlendirilmesi: Bir bibliyometrik çalışma. [Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi], Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 436747].
• United Nations Development Programme (UNDP). (2020). Sustainable development goals. https://www.undp.org/sustainable-development-goals
• Van Eck, N. J., and Waltman, L. (2010). Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping. Scientometrics, 84(2), 523–538. https://doi.org/10.1007/11197-009-0146-3
• Van Nunen, K., Li, J., Reniers, G., ve Ponnet, K. (2018). Bibliometric analysis of safety culture research. Safety Science, 108, 248–258. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2017.08.011
• Yalçın, A. Z. (2010). Sürdürülebilir Kalkınma İçin Düşük Karbon Ekonomisinin Önemi ve Türkiye İçin Bir Değerlendirme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 186-203. https://dergipark.org.tr/en/pub/baunsobed/issue/50235/647942
• Yılmaz, F., ve Gültekin, M. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunları bağlamında öğrenim gördükleri programa ilişkin görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 120-132. https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47947/606632
• Yücel. A. S. (2008). A new in environmental protection: Green Chemistry. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 145-154. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/78546
• Zan, B. U. (2012). Türkiye'de bilim dallarında karşılaştırmalı bibliyometrik analiz çalışması [Yayımlanmış doktora tezi, Ankara Üniversitesi], Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 317244].
• Zhang, J., Yu, Q., Zheng, F., Chao Long, C., Zuxun Lu, Z. and Duan, Z. (2016). Comparing keywords plus of WOS and author keywords: A case study of patient adherence. Journal of The Associatıon for Informatıon Scıence and Technology, 67(4), 967–972. https://doi.org/10.1002/asi.23437.
• Zupic, I. ve Tomaz C., (2015), Bibliometric Methods in Management and Organization. Organizational Research Methods, 18(3), 429-472. https://doi.org/10.1177/109442811456262