Root Values in Primary School Turkish Textbooks

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 73 - 90, 21.12.2024

Emine Sur

https://doi.org/10.17539/amauefd.1470438

Öz

The aim of the research is to determine the root values in primary school Turkish textbooks (text and activity). In the study, the qualitative research method was used, and the data was analyzed using descriptive analysis. In the 2nd Grade Science and Culture Publications Textbook, eleven pieces of data in the first theme, six in the second theme, three in the third theme, twelve in the fourth theme, two in the fifth theme, three in the sixth theme, six in the seventh theme, and ten in the eighth theme; in the 2nd Grade MEB Publications Textbook, there are eighteen in the first theme, seventeen in the second theme, four in the third theme, three in the fourth theme, three in the sixth theme, eight in the seventh theme, and three in the eighth theme; in the 3rd Grade MEB Turkish Textbook, there are eight in the first theme, ten in the second theme, eighteen in the third theme, seventeen in the fourth theme, seven in the fifth theme, two in the sixth theme, eight in the seventh theme, and six in the eighth theme; In the first theme of Sonuç Publications Turkish Textbook, eight, second theme, ten, third theme, eighteen, fourth theme, seven, fifth theme, two, 6 and 7 themes, six in the 8th theme; in the MEB Textbook, seven in the 1st theme, nineteen in the 2nd theme, fourteen in the 3rd theme, twelve in the 4th theme, two in the 5th theme, twelve in the 6th theme, eight in the 7th theme, one in the 8th theme; in the first theme of Koza Publications Turkish Textbook, 10, second theme, 16, 3rd theme, 11, 4th theme, 6, 5th theme, 2, 7 in the 7th theme, and 15 were identified.

Anahtar Kelimeler

Textbook, Turkish textbook, Value, Root value, Qualitative research

İlkokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Kök Değerler

Öz

Araştırmanın amacı ilkokul Türkçe ders kitaplarındaki (metin ve etkinlik) kök değerleri tespit etmektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada veriler betimsel analizden yararlanılarak çözümlenmiştir. 2. Sınıf Bilim ve Kültür Yayınları Ders Kitabı’nın 1. temasında on bir, 2. temasında altı, 3. temasında üç, 4. temasında on iki, 5. temasında iki, 6. temasında üç, 7. temasında altı, 8. temasında on; 2. Sınıf MEB Yayınları Ders Kitabı’nın 1. temasında on sekiz, 2. temasında on yedi, 3. temasında dört, 4. temasında üç, 6. temasında üç, 7. temasında sekiz, 8. temasında üç; 3. Sınıf MEB Türkçe Ders Kitabı’nın 1. temasında sekiz, 2. temasında on, 3. temasında on sekiz, 4. temasında yedi, 5. temasında iki, 6. temasında sekiz, 7. temasında sekiz, 8. temasında altı; Sonuç Yayınları Türkçe Ders Kitabı’nın 1. temasında sekiz, 2. temasında on, 3. temasında on sekiz, 4. temasında yedi, 5. temasında iki, 6. ve 7. temasında sekiz, 8. temasında altı; MEB Ders Kitabı’nın 1. temasında yedi, 2. temasında on dokuz, 3. temasında on dört, 4. temasında on iki, 5. temasında iki, 6. temasında on iki, 7. temasında sekiz, 8. temasında bir; Koza Yayınları Türkçe ders Kitabı’nın 1. temasında 10, 2. temasında 16, 3. temasında 11, 4. temasında 16, 5. temasında 6, 6. temasında 2, 7. temasında 7, 8. temasında 15 veri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ders kitabı, Türkçe ders kitabı, Değer, Kök değer, Nitel araştırma

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir. Çalışma etik kurul onayı gerektirmemektedir.

Kaynakça

• Akay, İ. (2018). Ahmet Yılmaz Boyunağa’nın çocuk romanlarında yer alan kök değerler. Turkish Studies, 13(28), 1-30. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14430
• Akhan, N. E., Subaşı, E., & Açıl, F. B. (2020). Öğretmen adaylarının kök değerlere ilişkin görüşleri. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 115-134.
• Aksoy, Y. (2023). Ortaokul öğrencilerinin dinledikleri şarkıların sözlerinin değerler eğitimi bakımından incelenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(3), 680-693. https://doi.org/10.38151/akef.2023.78
• Alimcan, D. & Altunay Şam, E. (2017). Sosyal bilgiler dersi boyutunda değerler eğitiminin önemi ve medyanın değerler üzerindeki etkisi. Millî Eğitim Dergisi, 46(215), 239-259.
• Arslan, A. & Elma, M. (2022). İlkokul öğrencilerinin değerlere bakış açılarının kök değerler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 20(44), 385-416. https://doi.org/10.34234/ded.1129404
• Başoğlu, N. & Karabacak, A. (2022). 5. sınıf Türkçe ders kitabının değerler eğitimi bakımından öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 31, 365-379. https://doi.org/10.29000/rumelide.1221573
• Belet, D. & Deveci, H. (2008, Mayıs 2-4). Türkçe ders kitaplarının değerler açısından incelenmesi. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Çanakkale, Türkiye.
• Çelik, H., Halat, S., & Fırat, H. (2019). Öğretmen Adaylarının Basılı ve E-Kitap Kullanımına İlişkin Görüşleri. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 7(3), 73-86. https://doi.org/10.29228/ijlet.23477
• Çelik, Ş. & Doğan Kahtalı, B. (2022). Ortaokul öğrencilerinin kök değerler hakkındaki metaforik algıları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 29,, 206-223. https://doi.org/10.29000/rumelide.1221573
• Çiçek, S. & Asar, A. (2022). Yapılandırmacı yaklaşım öncesi ve sonrası: ortaokul Türkçe ders kitaplarında kök değerler. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö11), 312-322. https://doi.org/10.29000/rumelide.1146606
• Dökme, K., & Kızılaslan Tunçer, B. (2022). İlkokul türkçe ders kitaplarındaki öyküleyici metinlerin değerler yönünden incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 51(235), 2085-2106. https://doi.org/10.37669/milliegitim.880197
• Erbaş, S., Kılcan, B., Yel, Ü., Yaylacı Kılıç, Z., Palaz, T. & Kılcan, T. (2022). Öğretmen yetiştiren akademisyenlerin ve ortaokul öğretmenlerinin kök değerlere ilişkin görüşleri: nitel bir çalışma. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 360-375. https://doi.org/10.38151/akef.2022.23
• Fırat, H., & Çelik, H. (2016, Mayıs 11-14). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki atatürk teması metinlerinin incelenmesi [Tam metin bildiri]. 15. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu.
• Çınar, M., Doğan, D., & Seferoğlu, S. S. (2015, Şubat 6-8). Eğitimde dijital araçlar: Google sınıf uygulaması üzerine bir değerlendirme [Sözlü bildiri]. Akademik Bilişim Konferansı, Eskişehir, Türkiye.
• Gamage, K. A., Dehideniya, D., & Ekanayake, S. Y. (2021). The role of personal values in learning approaches and student achievements. Behavioral Sciences, 11(7), 102. https://doi.org/10.3390/bs11070102
• Gençer, G. & Doğan Kahtalı, B. (2022). Şermin Yaşar’ın çocuk kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Turkish Studies-Education, 17(3), 407-421. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.58150
• Gürgil, F., Kılcan, B., Kılıçoğlu, G., Kurtoğlu, F. S. (2019). Hünkar Hacı Bektaş Velî Velayetnamesi’nin kök değerler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 8(1), 446-461.
• Halstead, M. (1995). Values and values education in schools (1. Baskı). London: Routledge.
• Kale, N. (2007, November 26-28). What kind of values education?. International Symposium on Values and Education, İstanbul, Türkiye.
• Kaplan, H. & Peker, S. (2022). Kök değerler eğitimi açısından Özbek masalları. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 426-444. https://doi.org/10.38151/akef.2022.26
• Kart. M. & Şimşek, H. (2020). Türk eğitim sisteminde değer arayışı: yenilenen (2017) ilköğretim programları hangi değerleri kazandırıyor?. Değerler Eğitimi Dergisi, 18(40), 9-44. https://doi.org/10.34234/ded.623787
• Kaya, M., & Arıcı, Ş. (2022). Osman Çeviksoy’un hikâyelerinin Türkçe öğretim programında yer alan on kök değer açısından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(36), 1439-1472. https://doi.org/10.35675/befdergi.1146046
• Kemiksiz, Ö. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki “erdemler” temasında yer alan metinlerde “kök değerler”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 1602-1627. https://doi.org/10.33437/ksusbd.727783
• Kılcan, T. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim programlarında yer alan kök değerlerin önem sırasına ve eğitimine ilişkin görüşleri. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 33-44.
• Mashlah, S. (2015). The Role of people’s personal values in the workplace. International Journal of Management and Applied Science, 1(9), 158–164.
• MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• Meglino, B. M. & Ravlin, E. C. (1998). Individual values in organizations: concepts, controversies, and research. Journal of Management, 24(3), 351-389. https://doi.org/10.1016/S0149-2063(99)80065-8
• Meydan, H. (2014). Okulda değerler eğitiminin yeri ve değerler eğitimi yaklaşımları üzerine bir değerlendirme. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 93-108.
• Özbaşı, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler çerçevesinde Aytül Akal masallarının incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 178-192. https://doi.org/10.21733/ibad.715132
• Rennie, L. (2007). Values of science portrayed in out‐of‐school contexts. In D.
• Sagiv L., Roccas S., Ciesciuch J., Schwartz S.H. (2017). Personal values in human life. Nature Human Behaviour, 1, 630–639. doi: 10.1038/s41562-017-0185-3.
• Schwartz S. H., (2006). Basic human values: theory, measurement, and applicationsin. Revue Française de Sociologie, 47(4), 3-30.
• Schwartz, S. H. (2012). An overview of the Schwartz theory of basic values. Online Readings in Psychology and Culture, 2(1), 1-20. https://doi.org/10.9707/2307-0919.1116
• Şakiroğlu, Y. (2020). 6. sınıf Türkçe ders kitabının değer aktarımı bağlamında incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 145-161. https://doi.org/11..11111/ted.xx
• Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). İstanbul: Seçkin Yayınları.
• Tarakçı, R. & Kalenderoğlu, İ. (2022). Kök değerler açısından ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki öyküleyici metinler. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 139-157. https://doi.org/10.52974/jena.1133254
• Tunagür, M. & Kardaş, N. M. (2017). 2000 yılı ve öncesinde yayımlanan Mustafa Kutlu’nun hikâyelerinde değer aktarımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(40), 159-185.
• Yaşar, Ş. , Kasa, B., & Bayır, Ö. G. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının görüşlerine göre değerlerin ulusal ve evrensel olarak sınıflandırılması. Turkish Studies,10(3), 581- 600.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin