Ankara’daki Aile Sağlığı Merkezleri’nde Çalışan Aile Hekimlerinin Sağlam Çocuk Takibinde Bilgi Düzeylerinin ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 312 - 321, 28.09.2018

Tuğba Yılmaz , İrfan Şencan Tarık Eren Yılmaz İsmail Kasım Abdülkadir Kaya Rabia Kahveci Adem Özkara

https://doi.org/10.17098/amj.461402

Cited By: 3

Öz

Amaç: Çalışmamızın amacı çocuk sağlığının geliştirilmesi
ve desteklenmesinde oldukça önemli bir yere sahip olan sağlam çocuk takibi
konusunda aile hekimlerinin üzerine düşen sorumluluklarına dikkat çekmek,
bilgilerini güncellemeyi sağlamak, sağlam çocuk takibinin önemini ve
gerekliliğini vurgulamaktır.
Materyal ve Metot: Araştırma
gözlemsel, kesitsel bir anket çalışması olarak planlandı. Anket soruları T.C. Sağlık
Bakanlığı tarafından Türkiye için uygulanabilir, güncel bilimsel kanıtlar göz
önüne alınarak hazırlanmış ve tüm aile hekimlerine dağıtılmış “Aile Hekimliği
Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri” adlı
rehberden faydalanarak hazırlandı. Ankara’daki Aile Sağlığı Merkezleri’nde
(ASM) çalışan tüm aile hekimleri çalışmaya elektronik posta yoluyla anket linki
üzerinden 01.12.2016-01.02.2017 tarihleri arasında toplam 4 kez davet edildi.
Araştırmaya katılmayı kabul eden aile hekimlerinden anketimizin bilgi
düzeylerini değerlendiren bölümünü eksiksiz dolduran 191’i çalışmaya dâhil edildi.
Çalışmada toplam bilgi düzeyleri; her soruya 1 puan verilerek soruların
puanlandırılması ile hesaplandı. Tüm sorulara doğru cevap verildiğinde toplam
19 puan alınıyordu.
Bulgular: Aile Hekimlerinin ortalama
toplam puanları nispeten düşük bir puan olan 9,73 ± 2,94 olarak hesaplandı.
Bilgi düzey puanları ile ASM’de toplam çalışılan ay arasında anlamlı derecede
pozitif yönde zayıf korelasyon olduğu izlendi. Ayrıca sağlam çocuk takibi ile
ilgili rehberin okunma sıklığı ile toplam bilgi düzey puanları arasında olumlu
yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptandı. Bununla birlikte aile hekimlerinin
sağlam çocuk takibi konusundaki günlük pratik uygulamalarını çoğunlukla
yaptıkları ortaya çıktı. Ancak zorunlu olmayan bazı takiplerdeki uygulamaların
yeteri kadar yapılmadığı görüldü.
Sonuç: Bu çalışma bize sağlıklı
nesiller yetiştirmek adına, birinci basamakta sağlam çocuk izleminin istenilen
düzeylere çıkarılabilmesi için aile hekimlerine eğitimlerin verilmesinin ve
konu hakkındaki rehberlerden yararlandırılmasının uygun olacağını gösterdi.

Anahtar Kelimeler

Çocuk sağlığı, aile hekimliği, koruyucu hekimlik, temel sağlık hizmeti

The Assessment of Knowledge Levels and Practices of Family Physicians Practicing in Family Health Centers in Ankara with Regard to Well Child Follow-up

Öz

Objectives: The purpose of our study is to call
attention to responsibilities of family physicians regarding well child follow‐up,
which is very important to improve and support pediatric health, to refresh
family physicians’ knowledge, and to emphasize the significance and vitality of
well child follow-up.

Materials and Methods: The study was planned as an observational
and cross‐sectional survey study. The survey questions were prepared based on
the guideline titled “Periodical Health Examinations and Screening Tests
Recommended in Family Medicine Practice”, which was produced by the Turkish Ministry
of Health and distributed to all family physicians. All family physicians
practicing in Family Health Centers (FHC) located in Ankara were sent 4 e‐mails
containing the link to the survey between December 1st, 2016 and February 2nd,
2017, and invited to participate in the study. Among the family physicians who
agreed to participate in the study, 191 physicians who answered the section
measuring their knowledge levels in full were included in the study. The
overall knowledge level was calculated by scoring each correct answer as 1
point. The maximum score possible was 19 points.

Results: The average total score of family
physicians was found to be 9.73 ± 2.94 which was relatively low. A positive,
weak, and significant correlation was found between knowledge level score and
total months worked in FHC. Also, a positive and significant correlation was
found between frequency of reading the guideline on well child follow‐up and
knowledge level score. Further, it was revealed that family physicians mostly
performed their daily practices related to well child follow‐up. However, it was
seen that some non‐mandatory follow‐up practices were not sufficiently
performed.

Conclusion: This study showed that it was necessary to
provide trainings for family physicians and to encourage them to use guidelines
on the subject in order to ensure well child follow‐up is at the desired level
in primary health care to raise a healthy generation.

Anahtar Kelimeler

Child health, family medicine, preventive medicine, primary health care

Kaynakça

• 1. Gür E. Sağlam çocuk izlemi. İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri: Sağlam çocuk izlemi 2003;35:9-16.
• 2. Allen J, Gay B, Crebolder H, et al. The European Definition of General Practice/ Family Medicine. 2011 ed. Barcelona, Spain: Wonca Europe; 2011.
• 3. Evliyaoğlu N. Well baby follow-up. Turk Pediatri Ars 2007;42:6-10.
• 4. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri, 2015, http://www.ktu.edu.tr/dosyalar/aile_e6f8c.pdf Erişim tarihi: 12.05.2018.
• 5. Tugay D. The Evaluation of Family Physicians’ Knowledge Attitude and Behaviours towards Periodic Examination Guidelines, Master’s Thesis, Hacettepe University Social Sciences Institute, Ankara, Turkey; 2015.
• 6. Attarian L, Fleming M, Barron P, Strecher V. A comparison of health promotion practices of general practitioners and residency trained family physicians. Journal of Community Health 1987;12:31-9.
• 7. Albayrak T, Yılmaz TE, Sahin M, et al. From sore throat to undescended testicle: A family medicine case report. Ankara Med J 2013;13(2):91-3.
• 8. Sabuncuoğlu M, Cebeci S, Rahbar MH, Hessabi M. Autism spectrum disorder and attention deficit hyperactivity disorder: Knowledge and attitude of family medicine residents in Turkey. Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care 2015;9 (2):46-53.
• 9. Heidgerken, AD, Geffken G, Modi A, Frakey L. A survey of autism knowledge in a health care setting. Journal of Autism and Developmental Disorders 2005;35(3):323-30.
• 10. Imran N, Chaudry MR, Azeem MW, Bhatti MR, Choudhary ZI, Cheema MA. A survey of autism knowledge and attitudes among the healthcare professionals in Lahore, Pakistan. BMC Pediatrics 2011;11:107.
• 11. Rourke L, Godwin M, Rourke J, Pearce S, Bean J. The rourke baby record infant/child maintenance guide: Do doctors use it, do they find it useful, and does using it improve their well-baby visit records? BMC Family Practice 2009;10:28.
• 12. Liebelt EL, Daniels SR, Farrell MK, Myers MG. Evaluation of pediatric training by the alumni of a residency program. Pediatrics 1993;91(2):360-4.