Socio-demographic characteristics of caregivers of home health care patients

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 2, 232 - 243, 28.06.2019

Tanyel Sema Dağdeviren , Murat Dağdeviren Nevgül Demir Müberra Atatorun Oğuz Ali Özşahin Didem Adahan

https://doi.org/10.17098/amj.578108

Cited By: 3

Öz

Objectives: In this study, it is aimed to determine the
socio-demographic characteristics of caregivers of the patients receiving Home
Health Service (HHS).

Materials
and Methods: The caregivers of the patients receiving care from HHS
have been included in this cross-sectional study. A data collecting form
has been used in order to evaluate the socio-demographic and clinical
characteristics of the caregivers.

Results: Primary caregivers of the 80 patients who benefits
from HHS have been included in the study. Of the 80
caregivers, 85,00% (n: 68) are female and 15,00% (n: 12) are male. 63,75% of the
patients are between 35-64 years of age. 86,25% are satisfied with the care,
70,00% feels self-sufficient with their care, 56,25% needs care-related
training-consulting. It is stated that 41,25% of caregivers feels exhausted,
43,75% feels weakness-helplessness, 42,50% experience communication problems with
the patient, 78,75% needs help. The percentage of pre-maintenance health status
very good-good is 90,00%, while the percentage of those who are in good health
after the maintenance is 20,00%. The most challenging conditions are determined
as bathing with 46,25% and diapering with 41,25%. Of the caregivers, 27,50% use
antidepressants, 15,00% use sleeping pill, and only 21,25% have good sleep
quality. When caregivers are asked to give Home Health Services a score out of
10, their score is 9.0±1.0.

Conclusion: The scope and function of home health services is
important for caregivers as well as for patients. Determining the care needs of
caregivers and supporting them in this direction is important for the quality
and integrity of the service provided.

Anahtar Kelimeler

Caregivers, home health service, socio-demographic

Evde sağlık hizmeti alan hastaların bakım verenlerinin sosyo-demografik özellikleri

Öz

Amaç:
Bu çalışmada Evde Sağlık Hizmeti (ESH) alan
hastaların bakım veren yakınlarının sosyo-demografik özelliklerinin belirlenmesi amaçlandı.

Materyal ve Metot:
Kesitsel tipteki çalışmaya evde sağlık hizmeti alan hastaların bakım verenleri
dahil edildi. Bakım verenlerin sosyo-demografik özelliklerini belirlemek
amacıyla veri toplama formu kullanıldı.

Bulgular:
Çalışmaya ESH’den faydalanan 80 hastanın primer bakım verenleri dahil edildi.
Bakım veren toplamda 80 kişinin %85,00’i (n:68) kadın, %15,00’i (n:12) erkekti.
Yüzde 63,75’i 35-64 yaş aralığında idi. Yüzde 86,25’i verdiği bakımdan memnun,
%70,00’i verdiği bakımda kendini yeterli hissediyor, %56,25’i bakımla ilgili
eğitim-danışmanlık gereği duyuyordu. Bakım verenlerin %41,25’i kendisini
tükenmiş, %43,75’i güçsüzlük-çaresizlik hissettiğini, %42,50’si hastayla iletişim
sıkıntısı yaşadığını, %78,75’i yardım gereksinimi duyduğunu belirtti. Yüzde 90,00’ının
bakım öncesi sağlık durumu çok iyi-iyi iken; bakım sonrası sağlık durumu çok
iyi-iyi olanların oranı %20,00 idi. En çok zorlanılan konular %46,25 ile
hastayı banyo yaptırma ve %41,25 ile altını değiştirme olarak belirlendi. Bakım
verenlerin %27,50’si depresyon, %15,00’i uyku ilacı kullanıyordu, sadece %21,25’inin
uyku kalitesi iyiydi. Bakım verenlerden Evde Sağlık Hizmetlerine 10 üzerinden
bir puan vermeleri istendiğinde, verdikleri puan 9.0±1.0 olarak saptandı.

Sonuç:
Evde sağlık hizmetlerinin kapsam ve işlevi bakım alan hastalar için olduğu
kadar bakım verenler için de önemlidir. Bakım verenlerin bakımla ilgili
ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bu yönde destek olunması sunulan hizmetin
kalitesi ve bütünlüğü açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bakım veren, evde sağlık hizmeti, sosyo-demografik

Kaynakça

• Türkiye İstatistik Kurumu. www.tüik.gov.tr; (Url: file:///C:/Users/CasperPC/Downloads/%C4%B0statistiklerle_Ya%C5%9Fl%C4%B1lar_15.03.2018.pdf, (Erişim tarihi:15.08.18).
• Ünlüoğlu İ, Saatçi E. Aile Hekimliğinde Evde Bakım. İstanbul, 2015:1-9.
• Danış MZ. Toplum Temelli Bakım Anlayışı. Özveri Dergisi 2006;3:44-7.
• Kuşçu K. Rehabilitasyon Süreci ve Bakım Vericilik: Zedeleyen Mi Yoksa İyileyen Mi? 3P Psikiyatri Psikoloji Psikofarmokoloji Dergisi 2000;8:30-4.
• Sherwood PR, Given CW, Given BA, VonEye A. Caregiver Burden and Depressive Symptoms: Analysis of Common Outcomes in Caregivers of Elderly Patients. J Aging Health 2005;17(2):125–47.
• Yaşar Koyuncu E. Yaşlıya Evde Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Yükü ve Etkileyen Faktörler (Tez). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2009.
• İncirkuş K, Nahcivan ÖN. Kronik Hastalık Bakımını Değerlendirme Ölçeği-Hasta Formunun Türkçe Versiyonunun Geçerlilik ve Güvenirliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 2011;4(1):102-9.
• Zaybak A, Güneş Ü, İsmailoğlu GE, Ülker E. Yatağa Bağımlı Hastalara Bakım Veren Bireylerin Bakım Yüklerinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;15:1.
• Gürol A, Çapık C. Yaşlıya Evde Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükünün Değerlendirildiği Bir Araştırma. STED 2014;23(2):65-72.
• Akyar İ. Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerin Yaşadıkları Güçlükler. İç Hastalıkları Hemşireliği Programı (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2006.
• Küçükgüçlü Ö. Bakım verenlerin Yükü Envanteri’nin Türk Toplumu için Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi (Doktora Tezi). İzmir: E.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2004.
• Cingil D. Bağımlı Yaşlısına Bakım Veren Aile Üyelerine Sunuş Yolu ile Verilen Eğitimin Bakım Verme Yeterliliği ve Yaşlı Bakımı Bilgi Düzeyine Etkisi (Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
• Mulatilo M, Taupau T, Enoka I, Petrini MA. Teaching Families to be Caregivers for the Elderly. Nurs Health Sci 2000;2(1):51-8.
• Karahan YA, İslam S. Fiziksel Engelli Çocuk ve Yaşlı Hastalara Bakım Verme Yükü Üzerine Bir Karşılaştırma Çalışması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2013;3(1):1-7.
• Kahrıman F. Kanserli Hastalara Bakım Verenlerde Bakım Yükü ve Algılanan Sosyal Destek Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014.
• Aldrich N. CDC Seeks to Protect Health of Family Caregivers. http:// www.chronicdisease.org/nacddinitiatives/healthyaging/meetingrecords/ha_cıb_healthoffamilycaregivers.pdf/view. Accessed March 24, 2014.
• National Alliance For Caregiving; AARP. Caregiving in the U.S.: Executive Summary. Bethesda, Md.: National Alliance For Caregiving; 2009. http://www.caregiving.org/data/caregivingusallagesexecsum.pdf. Accessed March 21, 2015.
• Kalav S. İnme Tanısı Almış Hastalara Bakım Veren Aile Üyelerinin Bakım Verme Yükü ile Yaşam Kaliteleri Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi). Mersin: Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2011.
• Çelik A. İnmeli Hastalarda Fonksiyonel Durumun Bakım Verenlerin Bakım Yüküne ve Yaşam Kalitesine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanlığı Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü; 2014.
• Dramalı A, Demir F, Yavuz M. Evde Kronik Hastaya Bakım Veren Hasta Yakınlarının Karşılaştıkları Sorunlar. I. Ulusal Evde Bakım Kongresi Özet Kitabı, İstanbul, 24-26 Eylül 1998.
• Family Caregiver Alliance. Family Caregiving: State Of The Art, Future Trends. Report From A National Conference. San Francisco, Calif.: Family Caregiver Alliance; 2007.
• Parks SM, Novıellı KD. A Practical Guide to Caring for Caregivers. Am Fam Physician 2000;62(12):2613-22.
• Duru Aşiret G. İnmeli Hastalara Bakım Veren Hasta Yakınlarının Bakım Yükü (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2011.
• Atagün Mİ, Balaban ÖD, Atagün Z, Elagöz M, Özpolat AY. Kronik Hastalıklarda Bakım Veren Yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2011;3(3):513-52.
• Schulz R, Beach SR. Caregiving As A Risk Factor For Mortality: The Caregiver Health Effects Study. JAMA 1999;282(23):2215-9.
• Schulz R, Sherwood PR. Physical and Mental Health Effects of Family Caregiving. Am J Nurs 2008;108(9):23-7.
• Mollaoğlu M, Tuncay ÖF, Fertelli KT. İnmeli Hasta Bakım Vericilerinde Bakım Yükü ve Etkileyen Faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011;4(3):125-30.
• Çetinkaya F. Demanslı Hastaya Bakım Verenlerin Bakım Yükünün İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi) İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.
• Lawton MP, Brody EM, Saperstein AR. A Controlled Study of Respite Service for Caregivers of Alzheimer's Patients. Gerontologist 1989;29:8–16.
• Schulz R, Mendelsohn AB, Haley WE, et al. Resources for Enhancing Alzheimer’s Caregiver Health Investigators. End-Of-Life Care and the Effects of Bereavement on Family Caregivers of Persons with Dementia. N Engl J Med 2003;349(20):1936-42.