GÜBRELEMENİN SEKONDER MER'A VEJETASYONUNDA BİTKİ İLE KAPLI ALAN VE OT VERİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2005, Cilt: 15 Sayı: 1, 16 - 26, 01.06.2005

Mevlüt Türk Gamze Bayram Emine Budaklı Necmettin Çelik

Öz

Bu araştırma farklı gübre seviyelerinin sekonder mer’a vejetasyonunda bulunan baklagil, buğdaygil ve diğer familyaların kapladıkları alan ve kuru ot verimleri üzerine olan etkilerini belirlemek amacıyla, 2001-2003 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Azot seviyeleri olarak 0, 5, 10 ve 15 kg/da, potasyum seviyeleri olarak 0, 5 ve 10 kg/da kullanılmıştır. Bitki ile kaplı alan ölçümlerinde transekt metodu kullanılmıştır. Sonuç olarak, artan azot seviyelerinin buğdaygillerin ve diğer familyaların kuru ot verimlerini arttırdığı, baklagil verimini ise azalttığı tespit edilmiştir. Artan potasyum seviyeleri ise baklagil verimini arttırmış, buğdaygilleri etkilememiş, diğer familyaların verimini ise azaltmıştır. Azot seviyelerindeki artışlar baklagillerin ve diğer familyaların kapladıkları alanı azaltırken, buğdaygillerin kapladıkları alanı arttırmış, potasyum seviyeleri ise bitki ile kaplı alan üzerine önemli etki yapmamıştır

Anahtar Kelimeler

Mer’a vejetasyonu, kuru ot verimi, bitki ile kaplı alan, azot seviyeleri, potasyum seviyeleri

Kaynakça

• Alınoğlu, N. ve M. Mülayim. 1976. Ankara Şartlarında Bazı Kimyasal Gübrelerin Tabii Çayır ve Mer’anın Ot Verimine Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Ankara Çayır-Mer’a ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın No: 54, Ankara.
• Altın, M. 1975. Erzurum Şartlarında Azot, Fosfor ve Potasyumlu Gübrelerin Tabii Çayır ve Mer’anın Ot Verimine, Otun Ham Protein ve Ham Kül Oranına ve Bitki Kompozisyonuna Etkileri Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Ü. Yay. No. 326, Zir. Fak. yay. 159, Arş. Serisi No: 95.
• Altın M. ve M. Tuna. 1991. Değişik Islah Yöntemlerinin Banarlı Köyü Doğal Mer’asının Verim ve Vejetasyonu Üzerindeki Etkileri. Türkiye 2. Çayır Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs 1991, s. 95-105, Izmir.
• Anonim. 2001. Uygulama ve Araştırma Çiftliği Deneme Alanı Toprak Analiz Sonuçları. Köy Hizmetleri 17. Bölge Müdürlüğü (Yayınlanmamış Kayıtlar), Bursa.
• Anonim. 2003. Bursa Bölgesi Đklim Verileri. Bursa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü (Yayınlanmamış Kayıtlar), Bursa.
• Bakır, Ö. 1985. Çayır ve Mer’a Islahı, Prensip ve Uygulamalar. Ankara Ü. Z. F. Yayınları: 947, Ders Kitabı: 272, Ankara.
• Bakır, Ö. ve E. Açıkgöz. 1976. Yurdumuzda Yembitkileri Çayır Mer’a Tarımının Bugünkü Durumu, Geliştirme Olanakları ve Bu Konuda Yapılan Çalışmalar. Ankara Çayır Mer’a ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yay. No: 61.
• Büyükburç, U. 1982. Ankara Đli Yavrucak Köyü Mer’alarını Gübreleme ve Dinlendirme Yolu Đle Islah Olanakları Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Çayır Mer’a Zootekni Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 78, 23-24.
• Büyükburç, U. ve N. Karagüllü. 1991. Ankara Đli Polatlı Đlçesi Doğal Çayırlarının Verimlerinin Gübreleme Đle Artırma Olanakları. Türkiye 2. Çayır Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs 1991., s. 83-94, Đzmir.
• Büyükburç, U., S. Şengül ve L. Tahtacıoğlu. 1989. Erzurum Đli Doğal Mer’alarının Islahı Olanaklarının Araştırılması. Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enst. Yay. No: 7.
• Carena, A., R. Rubino, M. Pizzillo, and L. Lomio. 1984. Production of Naturel Pastures in the Southern Mountains with Different Amounts of Nitrogen Fertilizer. 1 Changes Between and Within Years in the Apparent and Real Grazing Level for I le-de-France x Apulian Merino Sheep. Annali dell’Instıtuto Sperimentale per la Zootecnia 1984. 17 (1): 1-30 (27 ref).
• Erkun, V. 1972. Bala Ilçesi Mer’aları Üzerinde Araştırmalar. Tarım Bakanlığı Hayvancılığı Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Ferrara, B., V. Piccolo, F. Basso, and A. Nizz. 1985. The Effect of Fertilization with N-P-K on Utilization and Nutritive Value of Natural Pasture Grazed by Sheep in Southern Italy. Nishi-nasuno, Tochigi, Japan; Science Council of Japan and Japanese Society of Grassland Science. 1985. 1102-1104 (5 ref.). Inst. Zootech., Univ. Naples, Italy.
• Feyter, C., M. B. O’connor, and B. Addison. 1985. Effects of Rates and Times of Nitrogen Application on The Production and Comparison of Dairy Pastures in Waikato District, New Zealand, New Zealand Jour.Expm.Agric.13: 247-252.
• Goetz, H. 1969. Composition and Yields of Native Grassland Sites Fertilized at Different Rates of Nitrogen. J. Range Manage. 22: 384-390.
• Gökkuş, A., A. Koç ve B. Çomaklı. 1993. Çayır Mer’a Uygulama Kılavuzu, Atatürk Ünv. Zir. Fak. Yay. No: 142, 157s, Erzurum.
• Koç, A., B. Çomaklı, A. Gökkuş ve L. Tahtacıoğlu. 1994. Azot ve Fosforla Gübreleme Ile Korumanın Güzelyurt Köyü (Erzurum) Mer’asının Bitki Örtüsüne Etkileri. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, Izmir.
• Manga, I., M. Altın ve A. Gökkuş. 1986. Erzurum Doğal Mer’alarında Uzun Yıllar Gübrelemenin Verim, Vejetasyon ve Toprağın Bazı Özelliklerine Etkileri Üzerinde Bir Araştırma, Doğa Tarım ve Ormancılık Dergisi, 10(2): 224-235.
• Mijatovic, M. J. Pavesic, and S. Katic. 1984. The Study of Rational Application of Urea on Natural Meadows. Agrohemila 1984. (No: 4): 249-257 (19 ref.).
• Poljoprivredn Fakultet, Zemin, Yugoslavia. Murphy, W. E. 1960. Ecological Change Induced in (Irish) Moorland Pastures by Different Fertilizer Treatments. Proc.8th.internath.Grassl.Congr. s. 4.
• Oruç, S. 1989. Eskişehir Đli Koşullarında Azotlu ve Fosforlu Gübrelerin Tabii Çayırların Ot Verimlerine Etkisi. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Eskişehir Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel yayın no: 211, rapor yayın no: 161, 90s.
• Osman, A. E., P. S. Cocks, L. Russi, and M. A. Pagnotta. 1991. Response of Mediterranean grassland to phosphate and Stocking Rate: Biomass Production and Botanical Composition. J. Agr. Sci. 116: 37-46.
• Pamo, E. T., and S. Yonkeu. 1993. Effects of Nitrogen Fertilizer in Combination with Potassium and Phosphorus on Rangeland Yield in Cameron. Proceedings of XVII Intr. Grassland Cong. 55-56.
• Tozkoparan, C. 1988. Gübrelemenin (NPK) Doğal Mer’anın Verim ve Botanik Kompozisyonuna Etkisi. (Yayınlanmamış Master Tezi), Tekirdağ.
• Tükel, T. 1981. Ulukışla’da Korunan Tipik Bir Step Dağ Merası ile Eş Orta Malı Meraların Bitki Örtüsü ve Verim Güçlerinin Saptanması Üzerinde Araştırmalar. Doçentlik Tezi, Çukurova Ü. Z. F., Adana.
• Wight, J. R., and A. L. Black. 1979. Range Fertilization, Plant Response and Water Use. J.Range. Manag. 32 (8): 345-349.
• Yılmaz, T. 1975. Aslım Mer’asında, Tuzluluk-Taban Suyu Seviyeleri Ile Vejetasyon Ilişkileri. Konya Bölgesi Toprak Su Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No: 34 Raporlar Serisi No: 21.