Türkiye’de Yayılış Gösteren Defne (Laurus nobilis L.) Populasyonlarının Meyve Özellikleri

Yıl 2016, Cilt: 26 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2016

Ünal Karık , Fatih Çiçek Erdinç Oğur Mehmet Tutar Fırat Ayas

Öz

Bu
çalışma Türkiye defne (Laurus
nobilis L.) populasyonlarının meyve özelliklerini belirlemek amacı ile
2013-2015 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada Türkiye florasında yayılış
gösteren doğal defne populasyonları kullanılmıştır. Akdeniz, Ege, Karadeniz ve
Marmara Bölgelerinde toplam 100 ayrı noktadan meyve örneklemesi yapılmıştır.
Yaş meyvelerin ağırlığı 0,48-1,72 g arasında değişirken, ortalama meyve
ağırlığı 1,06 g olarak bulunmuştur. Toplanan meyve örnekleri kurutularak
sokslet ile yağları çıkarılmış ve yağ oranları belirlenmiştir. Kuru meyvelerde
yağ oranı %19,37-35,87 arasında değişim göstermiştir. Elde edilen yağlar GC/MS
ile analiz edilerek kimyasal içerikleri ortaya konulmuştur. Yağlarda örneklere
göre 15-16 adet bileşen tanımlanmıştır. Meyve yağlarında ana bileşenlerin oleik
asit, linoleik asit, laurik asit ve palmitik asit olduğu ve bunların örneklerde
sırası ile %24,22-64,81, %18,49-28,09, %10,28-33,62 ve %10,15-21,25 arasında
değişim gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Defne, Laurus nobilis L., populasyon, meyve yağı

Fruit Charasteristic of Laurel (Laurus nobilis L.) Populations in Turkey

Öz

This study was conducted in order to determine fruit charasteristics of laurel
(Laurus nobilis L.) populations of Turkey between
2013-2015. Laurel (Laurus nobilis
L.) populations in flora of Turkey were used in this study. Fruit samples were
collected from 100 different locations where spread Mediterranean, Aegean,
Blacksea and Marmara Regions. While fresh fruit weight varied from 0.48 to 1.72
g, average fruit weight was found 1.06 g. Fruit samples were collected, dried,
oils extracted by soxhlet and oil yields were determined. Oil yields changed
between 19.37-35.87% in dried furits. Oils were analyzed by GC/MS and their
chemical compounds were identified. 15-16 components were characterized in oils
according to samples. Oleic acid, linoleic acid, lauric acid and palmitic acid
were determined as the main components in oils and their ratio changed between
24.22-64.81%, 18.49-28.09%, 10.28-33.62% and 10.15-21.25%, respectively in the
samples.

Anahtar Kelimeler

Laurel, Laurus nobilis L., population, fatty oil

Kaynakça

• Anonim. 1992. Temel Britanica. Ana Yayıncılık Cilt: 5. 100s.
• Anonim. 1995. İşletme ve Pazarlama Dairesi Başkanlığı; Orman Tali Ürünlerinin Üretim ve Satış Esasları, Orman Genel Müdürlüğü, Tebliğ No: 283, Ankara.
• Anonim. 2004. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Türkiye Ormanlarında Odun Dışı Ürünler, Ankara.
• Anşin, R., ve Z. C. Özkan. 1997. Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta), Odunsu Taksonlar, KTÜ basımevi, GY no:167, Fy No:19: 244-245. Trabzon.
• Ayanoğlu, F., A. Mert, A. Kaya ve E. Köse. 2010. Hatay Yöresinde Doğal Olarak Yetişen Defne (Laurus nobilis L.) Bitkisinin Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi ve Seleksiyonu, Tübitak Proje No: 108O878, 268s, Hatay.
• Baydar, H. 2009. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bilimi ve Teknolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No. 51: 234-235. Isparta.
• Baytop, T. 1984. Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi. İ.Ü. Eczacılık Fakültesi Yayınları No: 40. İstanbul, 520s.
• Baytop, T. 1999. Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi. Nobel Tıp Kitapevleri Ltd. Şti. 2. Baskı, s. 194-195.
• Baytöre, F. 2014. Yalova İlinde Farklı Yüksekliklerde Doğal Olarak Yetişen Defne (Laurus nobilis L.) Populasyonlarında Bazı Morfolojik ve Kalite Özellikleri ile Ontogenetik Varyabilitenin Belirlenmesi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 105 s. Tekirdağ.
• Beis, S. H. and N. T. Dunfor. 2006. Supercritical fluid extraction of daphne (Laurus nobilis L.) seed oil. Journal of the American Oil Chemists' Society 83(11): 953-957.
• Boza, A. 2011. Karaburun Çeşme ve Dilek Yarımadası’nda Bulunan Doğal Defne (Laurus nobilis L.) Populasyonları Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 132s. İzmir.
• Can, P., S. N. Balay, İ. M. Özçankaya, C. Bucak ve E. Göre. 2006. Batı Anadolu Bölgesi’nde Defne (Laurus nobilis L.)’nin Fungal Hastalık Etmenleri ve Zararlı Böceklerinin Belirlenmesi, Teknik Bülten 34: 1-2. İzmir.
• Castilho, P. C. M. Do, C. Costa, A.Rodrigues and A.Partidário. 2005. Characterization of laurel fruit oil from Madeira Island, Portugal. Journal of the American Oil Chemists' Society, 82 (12): 863-868.
• Davis, P. H. 1982. Flora of Turkey, Vol. 7, Edinburg Universty Pres, 947 p. Edinburg.
• Dias, M. I. L. Barros, M. Duenas, R. C. Alves, M. Beatriz, P. P. Oliveira, C. S. Buelga, C. Ferreira. 2014. Nutritional and antioxidant contributions of Laurus nobilis L. leaves: Would be more suitable a wild or a cultivated sample? Food Chemistry 156: 339–346.
• Driver, C., and G. Arroy. 2001. Contributions of Jeffrey Harborne and coworkers to the study of anthocyanins. Phytochemistry 56: 229-236.
• Duke, J. A. 1987. CRC Handbook of Medicinal Herbs, CRC Pres inc., 677p., Florida, U.S.A.
• Duke, J. A. 1997. The green pharmacy: New discoveries in herbal remedies for common diseases and conditions from the world's foremost authority on healing herbs. New York, NY: Rodale Press. 501 s. USA.
• Duke, J. A., P. A. K. Duke, L. Judith, and J. L. Du. Cellie. 2008. Duke’s Handbook of Medicinal Plants of the Bible CRC presss. 237-240, USA.
• Düzenli, A. ve D. Karaömerlioğlu. 2012. Türkiyede Defne ve Defnecilik Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü ISBN:978-605-4610-10-5, s. 5-8, Ankara.
• Erden, Ü. 2005. Akdeniz Defnesi’nde (Laurus nobilis L.) Mevsimsel Varyabilite ve Optimal Kurutma Yöntemlerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD 57s. Adana.
• Gültekin, İ. 1997. Defne Yapraklarının (Folia Lauri)’da Ontogenetik ve Morfogenetik Varyabilite. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi 68 s. İzmir.
• Hammer, K. A. C. F. Carson ve T. V. Rley. 1999. Antimicrobial activity of essential oils and other plant extracts. Journal of Applied Microbiology 86: 985-990.
• Karık Ü., F. Çiçek, E. Oğur ve M. Tutar. 2015. Türkiye Defne (Laurus nobilis L.) Populasyonlarının Kalite Özellikleri. XI. Tarla Bitkileri Kongresi Sunulu Bildiri, Çanakkale.
• Köse E. (2010). Yayladağı Yöresinde Doğal Olarak Yetişen Defne (Laurus nobilis L.) Bitkisinin Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi ve Seleksiyonu. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla bitkileri Ana Bilim Dalı. 85s. Antakya.
• Longo, L., and G. Vasapollo. 2005. Anthocyanins from bay (Laurus nobilis L.) berries. Journal of Agricultural and Food Chemistry 53: 8063-8067.
• Marzouki, H. A. Piras, B. Marongiu, A. Rosa, and M. A. Dessì. 2008. Extraction and separation of volatile and fixed oils from berries of Laurus nobilis L. by Supercritical CO2. Molecules, 13: 1702-1711.
• Özer, S. 1987. Ülkemizdeki Bazı Önemli Orman Tali Ürünlerinin Teşhis ve Tanıtım Kılavuzu. Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Yayın No: 659. Seri No: 18, Ankara.
• Özhatay, N. M. Koyuncu, S. Atay ve A. Byfield. 1997. Türkiye’nin Doğal Tıbbi Bitkilerinin Ticareti Hakkında Bir Çalışma. Doğal Hayatı Koruma Derneği (ISBN:975-96081-97), 121 s. İstanbul.
• Patrakar, R. M. Mansuriya, and P. Patil. 2012. Phytochemical and pharmacological review on Laurus nobilis L. International Journal of Pharmaceutical and Chemical Sciences 1 (2): 595-602.
• Said, C. M., and K. Hussein. 2014. Determination of the chemical and genetic differences of Laurus collected from three different geographic and climatic areas in Lebanon. European Scientific Journal, Special edition vol. 2: 1872-1881.
• Seçmen, Ö. Y. Gemici, E. Leblebici, G. Görk ve L. Bekat 1995. Tohumlu Bitkiler Sistematiği, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No. 116, 241 s. İzmir.
• Sivrikaya, F. U. Karahalil, S. Keleş ve R. Kırış. 2006. Bazı Odun Dışı Orman Ürünlerinin (Reçine, Defne, Sığla) Amenajman Planlama Felsefesi Açısından Değerlendirilmesi, 1.Uluslararası Odun Dışı Orman Ürünleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Trabzon, s. 413-424.
• Steel, R. G. D., and J. H. Torrie. 1980. Principles and procedures of statistics. Mc Graw Hill Book Company Inc., New-York.
• Şafak, İ. ve T. Okan. 2004. Kekik, defne ve çam fıstığının üretimi ve pazarlaması, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü DOA Dergisi, 10: 101-129.
• Temel, S. 2014. Defnenin değerlendirme olanakları, Esenköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı, Yalova. Kişisel görüşme,
• Yazıcı, H. 2002. Batı Karadeniz Bölgesinde Yetişen Defne (Laurus nobilis L.) Yaprak ve Meyvelerinden Faydalanma İmkanlarının Araştırılması. Doktora Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Zonguldak. 309 s.
• Yurtsever, N. 1984. Deneysel Istatistik Metotları. Köy Hizmetleri Toprak ve Gübre Arş. Enst. Müdürlüğü Yayınları Genel Yayın No. 121 Ankara.
• Zeybek, N. ve U. Zeybek. 1994. Farmasötik Botanik. Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları. Yayın No: 2 Bornova, İzmir.