Türkiye Ana Arı Üretim Maliyeti ve Karlılık Analizi

Yıl 2018, Cilt: 28 Sayı: 2, 17 - 28, 22.10.2018

Üzeyir Karaca Süleyman Karaman

Öz

ÖZ: Bu çalışmada
ana arı üretimi maliyet ve karlılığını belirlemek için 10 ilde 28 işletme ile
yüz yüze görüşülerek anket gerçekleştirilmiştir. Anket sonuçlarına göre ana arı
işletme yöneticileri sadece arıcılık yapan işletmelerin yöneticilerine göre
daha eğitimli olduğu belirlenmiştir. Ana arı işletmelerinde kullanılan damızlık
ana arıların %60,7’sini Kafkas, %21,4’ünü Karniyol, %14,3’ünü Anadolu ve
%3,6’sını ise  Yığılca ekotipi oluşturmaktadır.
Bir sezonda 3 kez ana arı üretimi yapan işletme oranı %75 ve 4 üretim yapanlar
%14 olduğu ve ilk ana arı satış döneminin Nisan ayının ikinci haftasında
başladığı tespit edilmiştir. Ana arı işletmelerin beslemede %36 kendi kekini
yaptığı, %68 pancar şekeri ve pancar şekerinden yapılan kek kullandığı ve
besleme maliyetinin %39’luk kısmının 10.000-20.000 TL arasında olduğu
belirlenmiştir. Ana arı başına, brüt gelir 18,81 TL iken net gelir 12,79 TL
olarak bulunmuştur. Ana arı üretim maliyeti ise 17,21 TL’dir. Bu işletmelerde
sadece ana arı üretimi yapmak karlı değildir. İşletmeler ana arı üretimleri
yanında canlı arı ve bal üretimi de yaparak karlarını artırmaktadır. Brüt
karın, toplam gelire oranı %56’dır. Diğer ifadeyle, ana arı işletmecisinin
toplam gelirden aldığı pay 1/3 oranındadır. Toplam gelir içerisinde canlı arı
ve bal üretiminden elde edilen gelirin, ana arı üretiminden sağlanan gelire
eşdeğer olduğu saptanmıştır. Ana arıya mutlaka devlet desteğinin sağlanarak ana
arı işletmelerin yeterince kaliteli ana arı üretmeleri ve üreticilerinde ana
arı kullanmaları sağlanmalıdır. Ana arı işletmelerinin koloni varlığının 200’ün
altında olması üretim kapasitesinin düşük olmasına neden olmaktadır. Karlılık
için ana arı işletmeleri en az 10.000-20.000 ana arı üretim kapasitesinde
olması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ana arı, Apis mellifera L., Apis mellifera Caucasica Pollmann, 1889, Anadolu, Kafkas, Karniyol, ırk, maliyet, karlılık.

Kaynakça

• Akbay, R. 1986. Arı ve İpek Böceği Yetiştirme. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları. 956 Ders Kitabı, Ankara. 276 s.
• Anonim. 2017a. TUİK, Hayvancılık İstatistikleri. Erişim Tarihi: 13.05.2016. Erişim Yeri: https://biruni.tuik. gov.tr/hayvancilikapp/hayvancilik.zul.
• Anonim. 2017b. GTHB, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Arıcılık Veri tabanı İstatistikleri. Çelik, Y. ve İ. Turhan. 2014. Konya İlinde Arıcılık İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. Uludag Bee Journal 14 (1): 15 -25.
• Delaney, D. A., J. J. Keller, J. R. Caren, and D. R. Tarpy. 2011. Thephysical, insemination, and reproductive quality of honey bee queens (Apis mellifera L.). Apidologie 42: 1-13.
• Demir, Y. 2007. Mardin ilinde arıcılığın yapısal analizi. Atatürk Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 66 sayfa.
• Emir, M. 2015. Evaluation of queen bee production in Turkey. International Journal of Agriculture and Wildlife Science 1 (2): 104-107.
• Güler, A., S. Arslan, H. Alpay ve S. Bıyık. 2012. Muğla arısının Türkiye ve dünyadaki ticari bazı arı (Apis mellifera L.) ırkları ile morfolojik, davranış, performans ve üreme özellikleri yönünden karşılaştırılması. 3. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi 01-04 Kasım, Muğla. s. 101-112.
• Günbey, V. S. 2007. Van İli Gezginci Arıcılık Hareketlerinin Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 61 sayfa.
• Kekeçoğlu, M. ve P. G. Rasgele. 2013. Düzce ili yığılca ilçesindeki arıcılık faaliyetleri üzerine bir çalışma. U. Bee Journal 13 (1): 23-32.
• Kösoğlu, M, M. Karacaoğlu ve V. Gencer. 2000. Aydın ili Karpuzlu ilçesi arıcıların sosyo-ekonomik nitelikleri ve temel sorunları (Poster Bildiri), Türkiye III. Arıcılık Kongresi.1-3 Kasım, Adana.
• Kıral, T., H. Kaskanoğlu, F. Tatlıdil, H. Fidan, E. Gündoğmuş. 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Ankara. 143 s.
• Laidlaw, H H., and J. E. Eckert. 1962. Queen Rearing. Cambridge University Press, London. Morse, R. A. 1982. Rearing Queen Honeybees. WicwasPress, Ithaca, N.Y., U.S.A.
• Öder, E. 1997. Uygulamalı Ana Arı Yetiştiriciliği. Hasad yayıncılık Ltd. Şti. İstanbul.
• Özbilgin, N., İ. Alataş, C. Balkan, A. İ. Öztürk ve Ü. Karaca. 1999.Ege bölgesi arıcılık faaliyetlerinin teknik ve ekonomik başlıca karakteristiklerinin belirlenmesi. Anadolu, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 9 (1): 149-171.
• Öztürk, A. İ. 2014. Ana Arıda Kalite Kavramı ve Ana Arı Kalitesini Etkileyen Faktörler. Anadolu, J. of AARI. 24 (1): 59-65.
• Öztürk, C. 2012. Türkiye’de Ana Arı Yetiştiriciliği Sorunları ve Alınması Gereken Önlemler. 3. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi. Muğla. s. 67-72.
• Seven, İ. ve P. T. Seven. 2006. Elazığ Arıcılık İşletmelerinde Kolonilerin Ek Beslenme Şekillerinin Tespiti. F.Ü. Sağlık Bil. Dergisi 20 (3): 211-216.
• Soysal, M. A. ve E. K. Gürcan. 2005. Tekirdağ ili arı yetiştiriciliği üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2 (2): 161-165.
• Şahinler, N. ve S. Şahinler. 1996. Hatay İlinde Arıcılığın Genel Durumu Sorunları Ve Çözüm Yolları Üzerine Bir Araştırıma. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 1 (1): 17-28.
• Şerefoğlu, H. ve N. P. Canverdi. 2011. Ana Arı Yetiştiriciliğinin önemi ve ana arının kalitesine etki eden faktörler. Arıcılık Araştırma Dergisi 3 (6): 20-22.
• Vatansever, H. 2004. Arı Yetiştiriciliği ve Hastalıkları. Ankara. ISBN: 975-94467-5-8.
• Yılmaz, B. ve T. Hazar. 2002. Sözleşmeli Ana Arı ve Oğul Üretim Modeli. Türkiye II. Teknik Arıcılık Kongresi, s.85-89. Ankara.