Plant Sociology and Ecology of the Area Between Yayladağı, Kışlak (Hatay) and the Syrian Border

Yıl 2022, Cilt: 32 Sayı: 1, 7 - 27, 24.06.2022

Erdinç Oğur Hayrettin Ocakverdi

https://doi.org/10.18615/anadolu.1129735

Öz

The study area is located within the borders of Yayladağı district of Hatay province of the Mediterranean region. Yayladağı is included in the Mediterranean floristic region in terms of plant geography and in the C6 square according to Davis' grid system. This study, which covers the plant sociology and vegetation ecology of the southernmost point of Turkey, was carried out with the aim of determination, preservation and sustainable management of the area's biological diversity, ecosystem diversity and genetic resources. As a result of the field studies, according to the classical Braun-Blanquet (1932) method, 11 plant associations, 10 of which are new to thescientific community, were determined belonging to frigana, maquis and forest vegetation types. According to upper syntaxonomic evaluation, 10 of the associations (Spartio-Quercetum cocciferae ass. nova, Genisto-Juniperetum oxycedri ass. nova, Querco-Lauretum nobilis ass. nova, Asperulo-Quercetum cocciferae ass. nova, Pistacio-Quercetum cocciferae ass. nova, Querco-Cerridetum siliquastri ass. nova, Osyris-Gonocytisus pterocladus ass. nova, Phillyreo-Pinetum brutiae Özyiğit ve ark. (2015), Erico-Pinetum brutiae ass. nova, Myrto-Pinetum brutiae ass. nova) were evaluated under the Quercion calliprini Zohary (1962) alliance, Pistacio- Rhamnetalia alaterni Braun-Blanquet (1947) ordo and Quercetalia ilicis Braun-Blanquet (1947) class, while one association was (Cisto-Calycotometum villosae ass. nova) under Cistion orientale Oberd (1954) alliance, Cisto-Micromerietalia Oberd (1954) ordo and Cisto-Micromerietea Oberd (1954) class. Relationships between associations and plant-climate-soil were also evaluated ecologically. The human-induced adverse effects on the natural plant associations in the research area and its surroundings were determined and solutions for the protection of vegetation are presented.

Anahtar Kelimeler

Yayladağı, Kışlak, vegetation, plant sociology, ecology

Yayladağı, Kışlak (Hatay) ve Suriye Sınırı Arasındaki Bölgenin Bitki Sosyolojisi ve Ekolojisi

Öz

Araştırma alanı, Akdeniz Bölgesinin Hatay iline bağlı Yayladağı ilçesi sınırları içerisindedir. Yayladağı, bitki coğrafyası bakımından Akdeniz floristik bölgesine, Davis'in kareleme sistemine göre de C6 karesine dâhildir. Türkiye‟nin en güney noktasının bitki sosyolojisi ve vejetasyon ekolojisini kapsayan bu çalışma, alanın biyolojik çeşitliliği, ekosistem çeşitliliği ve genetik kaynakların belirlenmesi, korunması ve sürdürülebilir yönetimini sağlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yapılan arazi çalışmaları sonucunda, klasik Braun-Blanquet (1932) metoduna göre analiz edilerek çalışma alanında frigana, maki ve orman vejetasyonu tipine ait 10 tanesi bilim dünyası için yeni kabul edilen 11 bitki birliği belirlendi. Üst sintaksonomik kategori değerlendirmesinde 10 tane birlik (Spartio-Quercetum cocciferae ass. nova, Genisto-Juniperetum oxycedri ass. nova, Querco-Lauretum nobilis ass. nova, Asperulo-Quercetum cocciferae ass. nova, Pistacio-Quercetum cocciferae ass. nova, Querco-Cerridetum siliquastri ass. nova, Osyris-Gonocytisus pterocladus ass. nova, Phillyreo-Pinetum brutiae Özyiğit ve ark. (2015), Erico-Pinetum brutiae ass. nova, Myrto-Pinetum brutiae ass. nova) belirlenmiştir. Quercion calliprini Zohary (1962) alyansı, Pistacio- Rhamnetalia alaterni Braun-Blanquet (1947) ordosu ve Quercetalia ilicis Braun-Blanquet (1947) sınıfında değerlendirilirken, bir tane birlik (Cisto-Calycotometum villosae ass. nova) Cistion orientale Oberd (1954) alyansı, Cisto-Micromerietalia Oberd (1954) ordosu ve Cisto-Micromerietea Oberd (1954) sınıfında değerlendirilmiştir. Birliklerin bitki-iklim-toprak arasındaki ilişkiler de ekolojik olarak değerlendirilmiştir. Araştırma alanı ve çevresinin doğal bitki birlikleri üzerindeki insan kaynaklı olumsuz etkiler belirleşmiş ve vejetasyonun korunmasına yönelik çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yayladağı, kışlak, vejetasyon, bitki sosyolojisi, ekoloji

Kaynakça

• kman, Y. 1973a. Contribution a le etude de la des montagnes de I’amanus. I-III Comm. Fac. Sci. Univ. Ank. Seri C 17: 1-70.
• Akman, Y. 1973b. Apercu preliminaire sur les conditions phytosocioloqiques de la chaine de L’Amanous dans la region du Hatay (I-II-II). Com De La Fac-Des sicid’Ank. Serie C. Tome 17.
• Akman, Y., M. Barbero, and P. Quézel. 1978. Contribution a L’etude de la vegetation forestiere d’Anatolie mediterraneenne. Phytocoenologia 5 (1): 1-79.
• Akman, Y., M. Barbero, and P. Quézel. 1979a. Contribution a L’etude de la vegetation forestiere d’Anatolie mediterraneenne. Phytocoenologia 5 (2): 189-276.
• Akman, Y., M. Barbero, and P. Quézel. 1979b. Contribution a L’etude de la vegetation forestiere d’Anatolie mediterraneenne. Phytocoenologia 5 (3): 277-346.
• Akman, Y. 1995. Türkiye Orman Vejetasyonu. Ankara Üniv. Fen. Fak. Botanik Anabilim Dalı. Ankara 449 s.
• Akyol, Y. ve Y. Gemici. 2017. Kıyı Ege’nin (Gökova ve Edremit Körfezleri Arası) vejetasyon ekolojisi ve biyolojik çeşitliliğinin ekolojik yönetimi. Kastamonu Uni. Orman Fakültesi Dergisi 17 (1): 116-123
• Altay, V. 2012. Gölcük (Kocaeli/Türkiye) bitki örtüsünün fitoekolojik ve fitososyolojik yönden araştırılması. Ekoloji 21(84): 74-89. doi: 10.5053/ekoloji.2012.849
• Anonymous, 2013. Ekstrem sıcaklık yağış değerleri. Meteoroloji Bülteni, Meteoroloji Gen. Müd. Yayınları. Ankara. Archibold, O.W. 1995. Ecology of World Vegetation. Chapman & Hall.. London. 510 pp
• Atalay, İ. 1987. Türkiye Jeomorfolojisine Giriş. Ege Üniv. Edebiyat Fak. Yay. No:9. Bornova, İzmir.
• Atalay, İ., 1994. Türkiye Vejetasyon Coğrafyası. Ege Üniversitesi Basımevi. Bornova, İzmir. 352 s
• Braun-Blanquet, J. 1932. Plant sociology (Translated by Fuller and Conrad). New York, London.
• Braun-Blanquet, J. 1947. The vegetation cover in the Montpellier region and its relationship with soil. Sigma Communication (Support for Improvement of Govern- ance and management Programme). 94, Montpellier.
• Byfield A. ve H. Çakan. 2005. Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı. Amanos Dağları. İstanbul: WWF Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği Vakfı Yayını.
• Çakan, H. 1997. Musa ve Kel Dağlarının (Hatay) bitki ekolojisi. Doktora Tezi. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Adana.
• Davis, P. H. (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol: 1–9. Edinburgh University Pres. Edinburgh.
• Davis, P. H., R. R. Mill, and K. Tan. 1988. Flora of Turkey and The East Aegean Islands (Supplement). Vol. 10. Edinburgh University Press. Edinburgh.
• Duman, H. ve Z. Aytaç. 1994. Ahır, Berit, Binboğa ve Öküzdağlar (Kahramanmaraş-Kayseri) Yüksek Dağ stebinin flora ve vejetasyonu. TBAG-940 Nolu Proje. TÜBİTAK, Ankara.
• Düzenli, A. 1976. Hasan Dağı’nın bitki ekolojisi ve bitki sosyolojisi yönünden araştırılması. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 22 (2): 7-53. Ege, İ. 2014. Amik Ovası ve Yakın Çevresi’nin Jeomorfolo-jisi. Doğu Mat Grup Matbaacılık Ltd. Şti. ISBN: 978-60584765-0-9, s.25
• Ekim, T., M. Koyuncu, M. Vural, H. Duman, Z. Aytaç, ve N. Adıgüzel. 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği. , Ankara. 246 s.
• Fakı, G. 2010. Yayladağı İlçesinde (Hatay) jeomorfolojik birimler ile arazi kullanımı arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış). Mustafa Kemal Üniversitesi Hatay.
• Gemici, Y., 1986. Çivril (Denizli), Sandıklı ve Dinar (Afyon) İlçeleri Arasındaki Akdağ ve Çevresinin Flora ve Vejetasyonu. TBAG-571 Nolu Proje. İzmir
• Güner, A., N. Özhatay, T. Ekim ve H. K. C. Başer. 2000. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol.11. Edinburgh University Press. Supplement 2. Edinburgh. 656 s.
• Güzelmansur, A. ve Y. Lise. 2013. Amanos Dağları’nın biyoçeşitliliği. MKU Ziraat Fakültesi Dergisi 18 (2): 55-68. ISSN 1300-9362.
• Kavgacı, A., A. Carnı ve U. Sılc. 2008. Bitki sosyolojisi çalışmalarında kullanılan sayısal metotlar ve bazı bilgisayar programları. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, 2:188-201 s.ISSN: 1302-7085,
• Keskin, M. 2003. Floristic Characteristic Of The Town Of Kışlak (Hatay/Yayladağ). The Karaca Arboretum Magazine 7 (2): 45-58.
• Kılınç, M., Kutbay, H. G. 2004. Bitki Ekolojisi. Palme Yayıncılık. Ankara.
• Koçman, A. 1993. Türkiye İklimi. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. Yay. No:72. İzmir
• Korkmaz H. ve G. Fakı. 2009. Kuseyr Platosu’nun İklim Özellikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6 (12) 324-350.
• Oberdorfer, E. 1954. Nord Agaische Kraut und Zwergstrauchfluren im Vergleich mit den entsprechenden Vegetation esinheiten des westlichen Mittelmeergebietes. Vegetatio 5(6):88-96.
• Ocakverdi, H. 1990. Karadağ’ın (Karaman) fitososyolojik ve fitoekolojik yönden araştırılması. Selçuk Üniv. Araştırma Fonu Proje No: 88–002. Konya
• Odum, E. P. ve G.W. Barrett. 2008. Ekolojinin Temel İlkeleri. Palme Yayıncılık.
• Özen, F. 2010. Yeniköy (Bursa) higrofil, orman ve maki vejetasyonunun sinekolojik ve sintaksonomik analizi. Ekoloji 19(76): 50-64. doi: 10.5053/ekoloji.2010.766.
• Özyigit S., V. Altay, İ. İlker ve C. Yarcı. 2015. Vegetation ecology of the Princes' Islands, Istanbul-Turkey. Journal of Environmental Biology 36 :113-120. ISSN: 0254-8704.
• Quézel, P., M. Barbéro, and Y. Akman. 1978. L’Interpretation phytosociologique des groupements forestiers dans le basin Mediterraneen Oriental. Documents Phytosociologiques 2: 329-352 (in French).
• Quézel, P., M. Barbéro, and Y. Akman. 1980. Contribution a L’etude de la vegetation forestiere d’Anatolie septentrionale Phytocoenologia, 5 (3 / 4): 365-519 Stuttgart-Lehren.
• Quézel, P., M. Barbéro, and Y. Akman. 1992. Typification de syntaxa décrits en région méditerranéenne orientale. Ecologia Mediterranea 18: 81–87 (in French).
• Seçmen, Ö. 1977. Nif Dağının Vejetasyonu ve Florası Üzerine Bir İnceleme. Doçentlik Tezi. Ege Üniv. Fen Fak Bornova- İzmir.
• Seçmen, Ö. veE. Leblebici. 1978. Gökçeada ve Bozcaada adalarının vejetasyon ve florası I-fejetasyon ve bitki toplulukları. Bitki 5(2): 195-269.
• Seçmen, Ö., Y. Gemici, G. Görk, Berat, L. ve E. Leblebici. 2008. Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitapları Serisi No:116. İzmir
• Selçuk, H. 1985. Kızıldağ- Keldağ-Hatay Dolayının Jeolojisi Ve Jeodinamik Evrimi. M.T.A Rapor No: 7787. Ankara.
• Sorensen, T. 1948. A method of establishing groups of equal amplitude in plant sociology based on similarity of species content and its application to analyses of the vegetation on Danish commons. Videnski Selsk. Biol. Skr. 5: 1-34.
• Şık, L. 1992. Yunt Dağı (Manisa) flora ve vejetasyonu. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Bornova, İzmir.
• Tamer, Y. 1974. Hatay- Yayladağı Bölgesi Fosfat ve Jeolojik Etüdü. Ankara.
• Tan, A.ve T. Taşkın. 2001. Herbaryum hazırlama teknikleri. TAYEK/TYUAP. 4-6 Eylül 2001. Menemen, İzmir. 103: 1-6
• Uslu, T. 1977. Plant ecological and sociological research on the dune and maquis vegetation between Mersin and Silifke. Communications Com. De la Fac-Des Sci-d’ Ank. Seric C2. Torne 21.
• Uslu, T. 1978. Samsun ve Aydın Dağları Vejetasyonunun Bitki Ekolojisi ve Sosyolojisi Yönünden Araştırılması. TBAG-209 Nolu Proje.TÜBİTAK, Ankara.
• Varol, Ö.ve A. Tatlı. 2001. The vegetation of Çimen Mountain (Kahramanmaraş). Turk J Bot 25 (2001): 335-358.
• Vural, M., H. Duman, A. Güner, A. A. Dönmez ve H. Şağban. 1994. The vegetatition of Köyceğiz-Dalyan (Muğla) special protected area. Tr. J. of Botany 19:431-476.
• Vural, M., Y. Akman and P. Quézel. 1999. Contribution a l’etude de la vegetation forestiere du Taurus central: analyse phyto-ecologique d’un sud-nord, entre Silifke et Karaman. Fitosociologia 36 (1): 3-21.
• Weber, H. E. 2000. Journal of Vegetation Sciencel 1: 739-768. IAVS; Opulus Press Uppsala. Sweden.
• Yılmaz, T. 1996. Akdeniz doğal bitki örtüsü. Çukurova Üniversitesi Yayınları. N: 172. Adana.
• Yılmaz, Y., O. Gürpınar, N. Yalçın, C. Yetiş, E. Yiğitbaş, Y. Günay ve B. Sarıtaş. 1984. Amanos Dağlarının Jeolojisi. İstanbul Üniv. Mühendislik Fak. TPAO raporu no: 1920. 1-4, 591 s. Ankara.
• Yolcu, H. 2005. Kızıldağ (Hatay) vejetasyonunun araştırıl-ması. Doktora Tezi. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Adana.
• Yurdakulol, E. A. 1973. Phytosociologique and ecological research on the vegetation of the pos forest ( Adana distr. Karsantı ) of the Anti-Taurus Mountain. Communications De La Faculte des Sciences De L’Universte Seri C2, Supp1:1-50 Ankara.
• Zohary, M. 1962. Plant Life of Palestine. The Ronald Press Co. New York.
• Zohary, M. 1973. Geobotanical Foundations of The Middle East.Vol;1-2. Stuttgart.