Empathic Approach in the Qur'an and Sunnah

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 77 - 92, 31.01.2021

Mehmet Emsal Habil Şentürk

Öz

The Qur'an aimed to educate people psychologically, sociologically and morally. The general behaviors expected of people are to be just, generous, forgiving, helpful, conscientious and altruistic. In our research, the place of the concept of “empathy”, which we think is the basis of these moral values, in the Qur'an and Sunnah has been examined. In our study, by adopting an interdisciplinary approach, an original research has been made by considering the empathetic expressions in the verses of the Quran and the Sunnah of the Prophet with the perspective of the psychology of religion. In this context, empathic expressions in the Quran and Sunnah have been tried to be expressed, explained and interpreted with psychological concepts. In the last century, due to the influence of modernity and technological developments, the observance of the moral values established by the Qur'an has gradually decreased, in addition to this, individuality, selfishness (egoism) has begun to spread in all areas. In solving these psychological and social problems in society, it should not be forgotten how important it is to have an empathic approach to people's attitudes and behaviors, and the contribution of reinforcing this understanding with religious beliefs in terms of socio-cultural aspects. For this reason, examining and revealing the empathic approaches in the Quran and Sunnah will create awareness in society on this issue. In our research, documentation or literature scanning method has been used as a method of collecting information. As a result, this study revealed that empathic approach has positive effects both in social relationships and in the adoption of moral values and attitudes, converting them into behavior.

Anahtar Kelimeler

Empathy, Sympathy, Communication, Qur’an, Sunnah

Kur’an ve Sünnette Empatik Yaklaşımın Yeri

Öz

Kur’an-ı Kerim, insanları psikolojik, sosyolojik ve ahlaki olarak eğitmeyi amaçlamıştır. İnsanlardan beklenen genel davranışlar adaletli, cömert, bağışlayıcı, yardımsever, vicdanlı ve diğerkâm olmalarıdır. Araştırmamızda, bu ahlaki değerlerin temelini oluşturduğunu düşündüğümüz “empati” kavramının Kur’an ve Sünnetteki yeri incelenmiştir. Çalışmamızda, disiplinler arası bir yaklaşım benimsenerek, Kur’an-ı Kerim’deki ayetlerde ve Hz. Peygamber’in sünnetinde geçen empatik ifadelerin, din psikolojisi bakış açısı ile ele alınarak değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu bağlamda Kur’an ve Sünnette geçen empatik ifadeler psikolojik kavramlarla ifade edilmeye, açıklanmaya ve yorumlanmaya çalışılmıştır. Son yüzyılda, modernitenin ve teknolojik gelişmelerin de etkisiyle, Kur’an-ı Kerim’in ortaya koyduğu ahlaki değerlere riayet giderek azalmış, bununla birlikte bireysellik, bencillik (egoizm) her alanda yaygınlaşmaya başlamıştır. Toplumda gerçekleşen bu psikolojik ve sosyal problemlerin çözümünde, insanların tutum ve davranışlarına empatik yaklaşımın hâkim olmasının ne kadar önemli olduğunu, bu anlayışın dini inançlarla da pekiştirilmesinin sosyo-kültürel açıdan sağlayacağı katkıyı da unutmamak gerekir. Bu sebeple Kur’an ve Sünnette geçen empatik yaklaşımların incelenmesi, ortaya konması, bu konuda toplumda bir farkındalık oluşturacaktır. Araştırmamızda, bilgi toplama yöntemi olarak dokümantasyon veya literatür tarama metodu kullanılmıştır. Sonuç olarak bu çalışma, empatik yaklaşımın gerek sosyal ilişkilerde gerekse kişinin ahlaki değer ve tutumları benimsenmesi ve davranışa dönüştürmesinde olumlu etkilere sahip olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Empati, Sempati, İletişim, Kur'an, Sünnet

Kaynakça

• Ağırman, C. (2006). İdeal Bir Davranış Biçimi Olarak "Empati" ve Hadislerde "Empati" Örnekleri. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi(2), 23-53.
• Altun, M. (2017). İslami Bir Değer Empati . İstanbul : Özgü Yayıncılık.
• Arkonaç, O. (1999). Psikiyatr Sözlüğü. İstanbul : Nobel Tıp Kitapevleri.
• Ayten, A. (2013). Empati ve Din. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Bahadır, A. (2002). İnsanın Anlam Arayışı ve Din, Logoterapik Bir Araştırma. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Batar, Y. (2012). "Empatik Düşünme Yoluyla Merhamet Eğitimi- Kur'an ve Hz. Peygamberin Uygulamaları Işığında". Diyanet İlim Dergisi, IV(I), 43-66.
• Canan, B. (1992). Kütüb-i Sitte. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Dökmen, Ü. (2001). Sanatta ve Günlük Yaşamda İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Özgü Yayıncılık.
• el-Kardâvi, Y. (1993). Sünneti Anlamada Yöntem. (B. Erul, Çev.) Kayseri: Rey Yayınları.
• Esed, M. (1997). Kur'an Mesajı. (C. Koytak, & E. Ahmet , Çev.) İstanbul: İşaret Yayınları.
• es-Sicistani, E. D. (tarih yok). Sünnen-i Ebi Davud. Beyrut.
• Fromm, E. (2004). Hayatı Sevmek. (A. Köse, Çev.) İstanbul: Arıtan Yayınları.
• Gezgin, A. G. (2019). Kur'an'a Göre Empatik Anlayış. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Goleman, D. (1998). Duygusal Zeka. (B. S. Yüksel, Çev.) İstanbul: Varlık/Bilim.
• Hanbel, A. i. (1992). Müsned . İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Kasapoğlu, A. (2006). "Empati ve Sempati Olgusuna Vurgu Yapan Bazı Ayetler". Bilimname(1), 33-61.
• Koç, S. (2004). İletişimde Ustalaşmak. İstanbul: Kuaraldışı Yayıncılık.
• Koçyiğit, T. (1998). Hadis Usulü . Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Macit, Y. (2006). İletişimde Model Olarak Hazreti Muhamed. İstanbul: Yeni Akademi Yayınları.
• Nevevi. (1981). Riyazü's Salihin. (H. Erdem, & B. Kıvâmüddin , Çev.) Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Roger, C.R.. (1983). Empatik Olmak Değeri Anlaşılmamış Bir Varoluş Şeklidir.(F.Akkoyun.Çev). Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi(16), 103-124.
• Şentürk, H. (2003). Psikolojide Empati Kavramı ve Hz.Peygamberin Bazı Hadisleri. SDÜİF Yayınları (15), 157-160.
• TDK. (1998 (8.Baskı)). Türkçe Sözlük (Cilt II). Ankara: TDK Yayınları.
• Tirmizi. (tarih yok). Sünnen-i Tirmizi Tercümesi. (O. Z. Mollaahmetoğlu, Çev.) İstanbul: Yunu Emre Yayınevi.
• Yazır, E. M. (1992). Hsk Dini Kur'an Dili (Cilt I-X). (İ. K. Diğerleri, Çev.) İstanbul: Azim Dağıtım.