KOSOVA, KIRIM ve DAĞLIK KARABAĞ’IN AYRILMALARININ ULUSLARARASI HUKUKUN TANIMA KURUMU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 379 - 403, 28.05.2021

Elvin Abdurahmanlı

Öz

Bu makalede Kosova, Kırım ve Dağlık Karabağ’ın ayrılmalarının uluslararası hukukun tanımı kurumu açısından ele alınarak değerlendirmeye tabi tutulmuştur. İlk olarak makalede uluslararası hukuk açısından tanınmanın ve ayrılmanın tanımının ne olduğu ele alınarak bir başlık altında değerlendirilmiştir. İkinci başlık olan, Kosova’nın Tarihi isimli başlık altında Kosova Cumhuriyetini tarihi ele alınmıştır. Bu başlık altında Kosova’nın bağımlı olduğu Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti ve 1963-1974 Anayasası değerlendirilmiştir. Bağımsızlık süreci isimli alt başlıkta Kosova Cumhuriyetinin Soğuk Savaş sonrası Sırbistan tarafından 1974 Anayasası yok sayılarak ilhak edilmesi ve 1998 yılında NATO’nun Yugoslavya’nı bombalaması belirtilmiştir. Aynı başlık altında Kosova’nın bağımsızlık kazama süreci incelenerek detaylı şekilde gösterilmiştir. Kırım’ın Tarihi adlı başlıkta Kırım yarımadasının tarihi arşivler taranarak detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu başlıkta Kırım Türklerinin SSCB tarafından göç edilmeye maruz kalmalarına ve 1960 yılına gelindiğinde ise bu yarımadanın Ukrayna’ya verilmesine yer verilerek belirtilmiştir. Azerbaycan Cumhuriyetinin Kuruluşu ve Dağlık Karabağ Sorunu adlı başlıkta Dağlık Karabağ bölgesinin tarihi arşivler taranarak detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu başlıkta Azerbaycan Cumhuriyeti tarihi ve Dağlık Karabağ sorunu çerçevesinde Azerbaycanlılarının bu bölgeden SSCB tarafından zorla çıkarılması göç edilmeye maruz kalmaları ve 1918-1990 yılları arasında bu bölgeye Ermenilerin yerleştirilmesi belirtilmiştir. İlaveten de ‘‘Dağlık Karabağ Sorunu’’ adlı alt başlıkta Dağlık Karabağ’a verilen sözde özerklik durumu detaylıca açıklanmıştır. Son başlıkta ise Kosova, Kırım ve Dağlık Karabağ’ın ayrılmalarının uluslararası hukukun tanımı kurumu açısından ele alınarak değerlendirilerek Analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsızlık, NATO, BMGK, Uluslararası Hukuk, Bölgesel Güç

Kaynakça

• Birleşmiş Milletler Resmi Sayfası. (2020, 12 03). Birleşmiş Milletler 51. Madde. https://legal.un.org/repertory/art51.shtml adresinden alındı
• İlber ORTAYLI . (2013, 04 26). Kırım. 05 08, 2020 tarihinde https://www.atlasdergisi.com/kesfet/kultur/kirim-ilber-ortayli-yazdi.html adresinden alındı
• Milenyum Zirvesi. (2000). Birleşmiş Milletler Milenyum Zirvesi. https://www.un.org/en/development/devagenda/millennium.shtml adresinden alındı
• ABDURAHMANLI, E. (2020, 12 05). Azerbaycan Askeri Harekatı'nın Uluslararası Hukukta Geçerliği. Bursa Arena: https://www.bursaarena.com.tr/azerbaycan-askeri-harekati-nin-uluslararasi-hukukta-gecerligi-makale,5262.html adresinden alındı
• AGAYEV, R. (2020). M. EMİN RESULZADE VE Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 361.
• Al Jazeera Resmi Sayfası. (2013, 12 05). Ülke profili: Kosova. 05 09, 2020 tarihinde http://www.aljazeera.com.tr/ulke-profili/ulke-profili-kosova adresinden alındı
• Ali Cura. (2016, 01 01). AB ile Ukrayna arasında Serbest Ticaret Anlaşması 1 Ocak'ta yürürlüğe girdi. Üzerinde büyük tartışmalar yaşanan anlaşmanın bedeli ise ülkenin doğusunda ne zaman biteceği belli olmayan bir kriz oldu. 05 09, 2020 tarihinde Anadolu Ajans : https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ukrayna-nin-zorlu-ab-yolculugu/499271 adresinden alındı
• Ali Cura. (2019, 01 24). Eski Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, Rus askeri birliklerini ülkeye çağırdığı gerekçesiyle, "devlete ihanet suçlamasıyla" hakkında açılan davada suçlu bulundu. 05 08, 2020 tarihinde Anadolu Ajans: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/mahkeme-eski-ukrayna-devlet-baskani-yanukovici-suclu-buldu/1373383 adresinden alındı
• Anadolu Ajans. (2020, 02 26). Kırım’ın ilhakı 6 yıl önce '26 Şubat olayları'. 05 10, 2020 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kirim-in-ilhaki-6-yil-once-26-subat-olaylari-ile-basladi/1745243 adresinden alındı
• Anadolu Ajans İnternet Sayfası. (2019, 03 21). Kırım'ın yasa dışı ilhakının üzerinden 5. yıl geçti. 05 09, 2020 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kirimin-yasa-disi-ilhakinin-uzerinden-5-yil-gecti/1424745 adresinden alındı
• Anderson, G. (2012). Secession in İnternational Law and Relations: What are we talking about. Loy.La İnt!l and Com.L.Rev, 304.
• Azerbaycan Cumhuriyeti Resmi Sayfası. (2020, 11 26). Azerbaycan Cumhuriyeti Hakkında, https://azerbaijan.az/information/106. https://azerbaijan.az/information/106 adresinden alındı
• BBC News İnternet Sayfası. (2014, 03 18). Rusya Kırım'ın bağımsızlığını tanıdı. 05 09, 2020 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/03/140318_kirim_tanima adresinden alındı
• Bernd Riegert. (2007, 04 18). AB Kiev’i kaygıyla izliyor. 05 10, 2020 tarihinde DW İnternet Sayfası: https://www.dw.com/tr/ab-kievi-kayg%C4%B1yla-izliyor/a-2519417 adresinden alındı
• Birleşmiş Milletler Resmi Sitesi. (2020, 12 09). http://unscr.com/en/resolutions/822 adresinden alındı
• DW internet Sayfası. (2019, 01 24). Ukrayna'dan Yanukoviç'e vatana ihanetten 13 yıl hapis. 05 09, 2020 tarihinde Dw Made for Minds Avrope: https://www.dw.com/tr/ukraynadan-yanukovi%C3%A7e-vatana-ihanetten-13-y%C4%B1l-hapis/a-47220871 adresinden alındı
• Dzihat Aliju. (2018, 02 17). Bağımsız' Kosova 10 yaşında. 05 08, 2020 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bagimsiz-kosova-10-yasinda/1065816 adresinden alındı
• Elvin ABDURAHMANLI. (2020, 12 11). Kafkasya Jeo-Politiğinde Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ Zaferi. https://turkbirligi.com.tr/kafkasya-jeo-politiginde-azerbaycanin-daglik-karabag-zaferi/ adresinden alındı
• Elvin ABDURAHMANLI. (2020, 12 11). Turk Birliği Derneği resmi sitesi- https://turkbirligi.com.tr/kafkasya-jeo-politiginde-azerbaycanin-daglik-karabag-zaferi/. Dağlık Karabağ: https://turkbirligi.com.tr/kafkasya-jeo-politiginde-azerbaycanin-daglik-karabag-zaferi/ adresinden alındı
• İHH İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi Resmi Sayfası. (2020, 05 07). Kosova. 05 09, 2020 tarihinde https://insamer.com/tr/kosova_898.html adresinden alındı
• Kian Badrnejad. (2014, 03 01). Kırım'ın 'Ruslaşma' süreci. 05 09, 2020 tarihinde DW İnternet Sayfası: https://www.dw.com/tr/k%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1n-rusla%C5%9Fma-s%C3%BCreci/a-17465870 adresinden alındı
• KIRAN, A. (2017). Uluslararası Hukukta Devletleri Tanıma ve Tanıma Teorileri . Journal of Social Sciences of Muş Alparslan University , 929-930. Kosova Cumhurbaşkanı Resmi Sayfası. (2020, 05 08). Kosova Cumhurbaşkanı Hashim Thaçi - Biyografi. 05 08, 2020 tarihinde https://president-ksgov.net/en/biography-92 adresinden alındı
• Kosova Haber Ajansı. (2020, 05 08). AB’den Vizelerin Kaldırılmasını ve Aday Ülke Statüsünün Verilmesini Bekliyoruz. 05 09, 2020 tarihinde https://m.kosovahaber.net/?page=2,9,57264 adresinden alındı
• Sözcü İnternet Sayfası. (2014, 02 22). ‘Yanukoviç Rusya’ya kaçtı’. 05 09, 2020 tarihinde https://www.sozcu.com.tr/2014/dunya/yanukovic-rusyaya-kacti-460959/ adresinden alındı
• TASAM İnternet Sayfası. (2018, 02 18). Kosova’nın Bağımsızlığı: Sürecin Tarihsel Analizi. 05 09, 2020 tarihinde https://tasam.org/tr-TR/Icerik/800/kosovanin_bagimsizligi_surecin_tarihsel_analizi adresinden alındı
• TAŞDEMİR, F. (2015). ULUSLARARASI HUKUKTA TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ . Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 644-650.
• Türkiye Dışişleri BakanlığıResmi Sayfası. (2020, 05 08). Ülke Künyesi Türkiye-Kosova Siyasi İlişkileri. 05 08, 2020 tarihinde http://www.mfa.gov.tr/kosova-kunyesi.tr.mfa adresinden alındı
• Ünsal Aktaş . (2014, 03 04). Kırım Neresi ve Kırım Türkleri. 05 09, 2020 tarihinde https://21yyte.org/tr/merkezler/bolgesel-arastirma-merkezleri/rusya-slav-arastirmalari-merkezi/kirim-neresi-ve-kirim-turkleri adresinden alındı
• Wolfgang Bittner. (2020, 05 08). Kırım’ın 2014’te Ayrılması bir İlhak mıydı? . 05 09, 2020 tarihinde Avrupa’nın ABD tarafından Fethedilmesi: http://politeknik.de/p10470/ adresinden alındı