Önemli Bir Etik Problem Olarak Viroloji Laboratuvarlarının Biyogüvenliği
Yıl 2020,
Sayı: Special Issue on COVID 19, 252 - 259, 20.03.2020
Nazım Nasuhbeyoğlu
,
İbrahim Topçu
Öz
SARS-CoV-2 virüsünün canlı hayvan pazarındaki yarasalardan bulaştığı açıklanmıştır. Ancak, virüsün Çin’in Wuhan kentindeki Viroloji Enstitüsü laboratuvarından kazaen laboratuvar çalışanlarına bulaştığı, oradan da topluma yayıldığı şeklinde iddialar da vardır. Yapılan çalışmalar virüsün büyük olasılıkla laboratuvar ürünü olmadığını gösterse de iddiaların teknik olarak gerçekleşebilir olması tüm insanlık adına endişe vericidir. Yüksek riskli biyolojik materyallerle çalışma yapılan virüs laboratuvarlarının biyogüvenlik ve biyoemniyet standartlarıyla ile ilgili çeşitli rehberler olmasına rağmen bu laboratuvarların çalışmalarını bilimsel ve etik olarak denetleyecek ve gerektiğinde önleyebilecek ciddi ve etkin uluslararası mekanizmalara, adil, bağımsız ve tarafsız kuruluşlara, bağlayıcı uluslararası sözleşmelere ihtiyaç bulunmaktadır.
Kaynakça
- Castels, M, (2013), Ağ Toplumunun Yükselişi / Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları,
- Andersen KG, Rambaut A, Lipkin WI, Holmes EC, Garry RF. The proximal origin of SARS-CoV-2. Nat Med. 2020 Apr;26(4):450-452
- Brown, D, Cehennem, (2013), Altın Kitaplar Yay; (Kitapta dünya nüfusunun hızla artmasını insanlığın sonu olarak gören bir genetik mühendis, kısırlığa yol açacak bir vektör virüsün İstanbul Yerebatan sarnıcından tüm dünyaya solunum yoluyla yayılmasını sağlayarak dünya nüfusunun üçte birinin kısır kalmasını planlamaktadır. Kitabın 2016’da filmi de yapıldı).
- Dimmock N. J, (2007), Introduction to Modern Virology, 6th Edition, Blackwell, p.345
- Cann, A.J, (2005), Principles of Molecular Virology, 4th Edition, Elsevier, p.297
- Enquist, L. W; Virology in the 21st Century; Journal Of Virology, June 2009, p. 5296–5308 Vol. 83, No.11
- Dimmock N. J, (2007), Introduction to Modern Virology, 6th Edition, Blackwell, p.27
- The History of PCR, Smithsonian Institution Archives, http://siarchives.si.edu/research/videohistory_catalog9577.html (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Cann, A.J; (2005), Principles of Molecular Virology, 4th Edition, Elsevier, p.298
- Çetintaş V.B, Bağışıklık Yanıtından Genom Tasarımına; CRISPR-Cas9 Sistemi, Turkiye Klinikleri J Med Sci 2017;37(1):27-42
- Robbins PD, Ghivizzani SC, Viral vectors for gene therapy. Pharmacol Ther. 1998 Oct;80(1):35-47
- Fukuhara H, Ino Y, Todo T. Oncolytic virus therapy: A new era of cancer treatment at dawn. Cancer Sci. 2016 Oct;107(10):1373-1379
- Styles KM, Thummeepak R, Leungtongkam U, Smith SE, Christie GS, Millard A, Moat J, Dowson CG, Wellington EMH, Sitthisak S, Sagona AP. Investigating Bacteriophages Targeting the Opportunistic Pathogen Acinetobacter baumannii. Antibiotics (Basel). 2020 Apr. 22;9(4). pii: E200
- Demir, İ, Baculovirus’lerin Biyolojisi ve Replikasyonu,Türkiye Parazitoloji Dergisi, 32 (3): 295 - 303, 2008
- Kapoor N, Liang W, Marbán E, Cho HC. Direct conversion of quiescent cardiomyocytes to pacemaker cells by expression of Tbx18. Nat Biotechnol. 2013 Jan;31(1):54-62
- Lee YJ, Yi H, Kim WJ, Kang K, Yun DS, Strano MS, Ceder G, Belcher AM. Fabricating genetically engineered high-power lithium-ion batteries using multiple virus genes. Science,2009,May 22;324(5930):1051-5
- Genetically modified virus, https://en.wikipedia.org/wiki/Genetically_modified_virus (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Laboratuvar Güvenliği El Kitabı, Ankara, 2019, s.71
- WHO, Laboratory biosafety guidance related to coronavirus disease (COVID-19): Interim guidance, 19 March 2020; https://www.who.int/publications-detail/laboratory-biosafety-guidance-related-to-coronavirus-disease-2019-(covid-19) (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Classification of Viral Pathogens into Hazard Groups, https://virology-online.com/general/Safety2.htm (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- The Health and Safety Executive (UK),(2013),The Approved List of biological agents, Third edition, misc208(rev3), HSE UK
- Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Laboratuvar Güvenliği El Kitabı, Ankara, 2019, s.62
- Ionescu G, Neguţ M, Combiescu AA. [Biosafety and biosecurity in the medical laboratory. Update and trends]. Bacteriol Virusol Parazitol Epidemiol. 2007 Jul-Dec;52(3-4):91-9
- WHO, Biorisk management Laboratory biosecurity guidance-2006; https://www.who.int/ihr/publications/ WHO_CDS_EPR_2006_6.pdf?ua=1 (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Biosecurity, Belgian Biosafety Server, https://www.biosafety.be/content/biosecurity (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Laboratuvar Güvenliği El Kitabı, Ankara, 2019, s.71
- WHO, Biorisk management Laboratory biosecurity guidance-2006 https://www.who.int/ihr/publications /WHO_CDS_EPR_2006_6.pdf?ua=1 (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Ex-Pfizer Worker Cites Genetically Engineered Virus In Lawsuit Over Firing, March 14, 2010, By Edmund Mahony, https://archive.vn/20120728144301/http://www.courant.com/news/connecticut/hc-pfizer-virus-lawsuit-0314.artmar14,0,5614508,print.story (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- National Research Council (US), (2011),Committee on Prudent Practices in the Laboratory. Prudent Practices in the Laboratory: Handling and Management of Chemical Hazards: Updated Version. Washington (DC): National Academies Press (US);
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Laboratuvar Güvenliği El Kitabı, Ankara, 2019, s.71
- Darling R.G and Noste E.E., (2016) Ciottone's Disaster Medicine, 489–498; Published online 2015 Oct 23
- Statement of the Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation on the occasion of the 45th anniversary of the Biological Weapons Convention entry into force, 26 March 2020, https://www.mid.ru/en/foreign_policy/international_safety/regprla/-/asset_publisher/YCxLFJnKuD1W/content/id/4092588; (Erişim 10.05.2020)
- Deutsche Welle Türkiye, Koronavirüs: Yüksek güvenlikli laboratuvarlar nasıl işliyor? https://p.dw.com/p/3bLcD (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Scientific American Magazine, China to Permit Lab Poised to Study World's Most Dangerous Pathogens, https://www.scientificamerican.com/article/china-to-permit-lab-poised-to-study-worlds-most-dangerous-pathogens/ (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Kwik G, Fitzgerald J, Inglesby TV, O'Toole T. Biosecurity: responsible stewardship of bioscience in an age of catastrophic terrorism. Biosecur Bioterror. 2003;1(1):27-35
Biosafety of Virology Laboratories As An Important Ethical Problem
Yıl 2020,
Sayı: Special Issue on COVID 19, 252 - 259, 20.03.2020
Nazım Nasuhbeyoğlu
,
İbrahim Topçu
Öz
It is explained that SARS-CoV-2 virus has been originated from bats in an animal market. However, there are certain ideas claiming that virus is founded in virology laboratory in The Chinese city of Wuhan then accidentally laboratory workers get infected, after then lab workers spread the virus to public. Even if studies show that SARS-CoV-2 is not a laboratoryproduced virus, it is quite worrying for humanity that these claims are technically possible. Although there are some guidelines on biosafety and biosecurity standarts for the virus laboratories working on high-risk biological materials, it is needed to have serious and effective international mechanisms, fair, independent and objective organisations and binding international agreements for either conducting an inspection of these laboratories scientifically and ethically or stoping their works if the need arises.
Kaynakça
- Castels, M, (2013), Ağ Toplumunun Yükselişi / Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları,
- Andersen KG, Rambaut A, Lipkin WI, Holmes EC, Garry RF. The proximal origin of SARS-CoV-2. Nat Med. 2020 Apr;26(4):450-452
- Brown, D, Cehennem, (2013), Altın Kitaplar Yay; (Kitapta dünya nüfusunun hızla artmasını insanlığın sonu olarak gören bir genetik mühendis, kısırlığa yol açacak bir vektör virüsün İstanbul Yerebatan sarnıcından tüm dünyaya solunum yoluyla yayılmasını sağlayarak dünya nüfusunun üçte birinin kısır kalmasını planlamaktadır. Kitabın 2016’da filmi de yapıldı).
- Dimmock N. J, (2007), Introduction to Modern Virology, 6th Edition, Blackwell, p.345
- Cann, A.J, (2005), Principles of Molecular Virology, 4th Edition, Elsevier, p.297
- Enquist, L. W; Virology in the 21st Century; Journal Of Virology, June 2009, p. 5296–5308 Vol. 83, No.11
- Dimmock N. J, (2007), Introduction to Modern Virology, 6th Edition, Blackwell, p.27
- The History of PCR, Smithsonian Institution Archives, http://siarchives.si.edu/research/videohistory_catalog9577.html (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Cann, A.J; (2005), Principles of Molecular Virology, 4th Edition, Elsevier, p.298
- Çetintaş V.B, Bağışıklık Yanıtından Genom Tasarımına; CRISPR-Cas9 Sistemi, Turkiye Klinikleri J Med Sci 2017;37(1):27-42
- Robbins PD, Ghivizzani SC, Viral vectors for gene therapy. Pharmacol Ther. 1998 Oct;80(1):35-47
- Fukuhara H, Ino Y, Todo T. Oncolytic virus therapy: A new era of cancer treatment at dawn. Cancer Sci. 2016 Oct;107(10):1373-1379
- Styles KM, Thummeepak R, Leungtongkam U, Smith SE, Christie GS, Millard A, Moat J, Dowson CG, Wellington EMH, Sitthisak S, Sagona AP. Investigating Bacteriophages Targeting the Opportunistic Pathogen Acinetobacter baumannii. Antibiotics (Basel). 2020 Apr. 22;9(4). pii: E200
- Demir, İ, Baculovirus’lerin Biyolojisi ve Replikasyonu,Türkiye Parazitoloji Dergisi, 32 (3): 295 - 303, 2008
- Kapoor N, Liang W, Marbán E, Cho HC. Direct conversion of quiescent cardiomyocytes to pacemaker cells by expression of Tbx18. Nat Biotechnol. 2013 Jan;31(1):54-62
- Lee YJ, Yi H, Kim WJ, Kang K, Yun DS, Strano MS, Ceder G, Belcher AM. Fabricating genetically engineered high-power lithium-ion batteries using multiple virus genes. Science,2009,May 22;324(5930):1051-5
- Genetically modified virus, https://en.wikipedia.org/wiki/Genetically_modified_virus (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Laboratuvar Güvenliği El Kitabı, Ankara, 2019, s.71
- WHO, Laboratory biosafety guidance related to coronavirus disease (COVID-19): Interim guidance, 19 March 2020; https://www.who.int/publications-detail/laboratory-biosafety-guidance-related-to-coronavirus-disease-2019-(covid-19) (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Classification of Viral Pathogens into Hazard Groups, https://virology-online.com/general/Safety2.htm (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- The Health and Safety Executive (UK),(2013),The Approved List of biological agents, Third edition, misc208(rev3), HSE UK
- Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Laboratuvar Güvenliği El Kitabı, Ankara, 2019, s.62
- Ionescu G, Neguţ M, Combiescu AA. [Biosafety and biosecurity in the medical laboratory. Update and trends]. Bacteriol Virusol Parazitol Epidemiol. 2007 Jul-Dec;52(3-4):91-9
- WHO, Biorisk management Laboratory biosecurity guidance-2006; https://www.who.int/ihr/publications/ WHO_CDS_EPR_2006_6.pdf?ua=1 (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Biosecurity, Belgian Biosafety Server, https://www.biosafety.be/content/biosecurity (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Laboratuvar Güvenliği El Kitabı, Ankara, 2019, s.71
- WHO, Biorisk management Laboratory biosecurity guidance-2006 https://www.who.int/ihr/publications /WHO_CDS_EPR_2006_6.pdf?ua=1 (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Ex-Pfizer Worker Cites Genetically Engineered Virus In Lawsuit Over Firing, March 14, 2010, By Edmund Mahony, https://archive.vn/20120728144301/http://www.courant.com/news/connecticut/hc-pfizer-virus-lawsuit-0314.artmar14,0,5614508,print.story (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- National Research Council (US), (2011),Committee on Prudent Practices in the Laboratory. Prudent Practices in the Laboratory: Handling and Management of Chemical Hazards: Updated Version. Washington (DC): National Academies Press (US);
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Laboratuvar Güvenliği El Kitabı, Ankara, 2019, s.71
- Darling R.G and Noste E.E., (2016) Ciottone's Disaster Medicine, 489–498; Published online 2015 Oct 23
- Statement of the Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation on the occasion of the 45th anniversary of the Biological Weapons Convention entry into force, 26 March 2020, https://www.mid.ru/en/foreign_policy/international_safety/regprla/-/asset_publisher/YCxLFJnKuD1W/content/id/4092588; (Erişim 10.05.2020)
- Deutsche Welle Türkiye, Koronavirüs: Yüksek güvenlikli laboratuvarlar nasıl işliyor? https://p.dw.com/p/3bLcD (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Scientific American Magazine, China to Permit Lab Poised to Study World's Most Dangerous Pathogens, https://www.scientificamerican.com/article/china-to-permit-lab-poised-to-study-worlds-most-dangerous-pathogens/ (Erişim Tarihi:10.05.2020)
- Kwik G, Fitzgerald J, Inglesby TV, O'Toole T. Biosecurity: responsible stewardship of bioscience in an age of catastrophic terrorism. Biosecur Bioterror. 2003;1(1):27-35