Hibrit eğitim döneminde eğitim gören öğrencilerde algılanan stres ve akademik motivasyona etki eden faktörlerin incelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 30 Sayı: 3, 396 - 403, 25.09.2025

Akın Süzer , Sinem Yenil Kocabay , Nevriye Ünal Süzer , Nihal Büker

https://doi.org/10.21673/anadoluklin.1599753

Öz

Amaç: Pandemi ve deprem sonrası süreçte uygulanan hibrit eğitim modelinde öğrencilerin akademik motivasyonları ve algılanan stres düzeylerine etki eden faktörleri belirlemektir.

Yöntemler: Pamukkale Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Fakültesi ve Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’ndaki öğrencilerin tanımlayıcı bilgileri, Algılanan Stres Ölçeği ile algılanan stres düzeyi ve Akademik Motivasyon Ölçeği ile akademik motivasyon düzeyi değerlendirildi. Algılanan stres düzeyleri ve akademik motivasyon düzeyleri cinsiyetlere, tercih edilen ders işlenme şekline ve çevrimiçi derslere katılma şekillerine göre karşılaştırıldı. Algılanan stres ve akademik motivasyon skorlarına etki eden faktörler çoklu doğrusal regresyon analizi ile incelendi.

Bulgular: Çalışmaya 293 kız (%76,9), 88 erkek (%23,1), toplam 381 öğrenci katıldı. Öğrencilerin 260’ı (%68,2) derslerin yüz yüze işlenmesini tercih ettiklerini ve daha başarılı bulduklarını belirtirken, 121’i (%31,8) çevrimiçi dersleri tercih ettiklerini ve başarılı bulduklarını ifade etti. Erkeklerin stres düzeylerinin kızlara göre daha düşük olduğu bulundu (p<0,05). Algılanan stresin 1 Standart Sapma (SS) artması durumunda akademik ortalamanın 0,99 SS azaldığı gözlendi. Ayrıca derslerin çevrimiçi işlenmesini tercih eden öğrencilerin, yüz yüze işlenmesini tercih edenlere göre akademik motivasyonlarının daha düşük olduğu bulundu (p<0,001).

Sonuçlar: Kız öğrencilerin algılanan stres seviyelerinin daha yüksek olduğu bulundu. Ayrıca genel akademik ortalamanın artmasının algılanan stresi azalttığı tespit edilmiştir. Yüz yüze ders işlenmesini tercih eden öğrencilerde ise akademik motivasyonun daha yüksek olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Deprem , eğitim , motivasyon , pandemi , stres

Investigation of factors affecting perceived stress and academic motivation in students studying in the hybrid education period

Öz

Aim: This study aimed to examine the factors affecting students’ academic motivation and perceived stress levels in the context of the hybrid education model implemented following the pandemic and earthquake.

Methods: Descriptive information of students from the Faculty of Physiotherapy and Rehabilitation at Pamukkale University and the Vocational School of Health Services at Mehmet Akif Ersoy University was evaluated. Perceived stress levels were measured using the Perceived Stress Scale, and academic motivation levels were assessed using the Academic Motivation Scale. Perceived stress levels and academic motivation levels were compared based on gender, preferred course delivery method, and participation in online lessons. Factors affecting perceived stress and academic motivation scores were analyzed using multiple linear regression analysis.

Results: The study included 381 students, comprising 293 females (%76.9) and 83 males (%23.1). Among the participants, 260 (68.2%) reported that they preferred face-to-face lessons and found them more conducive to success, while 121 students (31.8%) preferred online lessons and considered them more effective. Male students demonstrated significantly lower levels of perceived stress compared to female students (p<0.05). A one standard deviation (SD) increase in perceived stress was associated with a 0.99 SD decrease in academic performance. Furthermore, students who preferred online lessons were found to have lower academic motivation compared to those who preferred face-to-face lessons (p<0.001).

Conclusions: It was found that female students had higher levels of perceived stress. Furthermore, an increase in overall academic performance was associated with a decrease in perceived stress. Students who preferred face-to-face lessons exhibited higher academic motivation.

Anahtar Kelimeler

Earthquake , education , motivation , pandemic , stress

Kaynakça

• WHO (2020). Coronavirus disease (COVID-19) pandemic: World Health Organization; Erişim tarihi: 20.08.2024, erişim linki: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019.
• Telli SG, Altun D. Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. ÜAD. 2020;3(1):25-34.
• VA Kastornova, NV Gerova. “Use of Hybrid Learning in School Education in France,” 2021 1st International Conference on Technology Enhanced Learning in Higher Education (TELE), Lipetsk, Russia, 2021, pp. 260-264.
• Kristanto A, Mustaji M, Mariono A. The Development of instructional materials e-learning based on blended learning. International Education Studies. 2017;10(7):10-7.
• Korucu AT, Kabak K. Türkiye’de hibrit öğrenme uygulamaları ve etkileri: Bir meta analiz çalışması. BİTED. 2020;2(2):88-112.
• Ersoy AF, Kocaman F. Pandemi Sürecinde Öğrencilerin Uzaktan Eğitime İlişkin Yaşadığı Stres ve Kaygı Durumları: Nitel Bir Çalışma. UGEAD - IntJCES. 2021;7(1):224-40.
• Tuğut F, Tuğut N, Yeşildağ Çelik B. Sağlık Alanında Okuyan Öğrencilerin Covid-19 Pandemi Sürecinde Durumluk Süreklilik Kaygı, Algılanan Stres ve Depresyon Düzeylerinin Belirlenmesi. J Cumhuriyet Univ Health Sci Inst. 2021;6(2):136-44.
• Akbaba S. Eğitimde motivasyon. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2010;13:343-61.
• Bacanlı H, Sahinkaya O. The adaptation study of academic motivation scale into Turkish. Procedia Soc Behav Sci. 2011;12:562-7.
• Vallerand RJ, Pelletier LG, Blais MR, Briere NM, Senecal C, Vallieres EF. The Academic Motivation Scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educ Psychol Meas. 1992;52(4):1003-17.
• Özyalvaç NT. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile akademik başarı motivasyonlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlik Bilimleri Enstitüsü
• Khalaila R. The relationship between academic self-concept, intrinsic motivation, test anxiety, and academic achievement among nursing students: mediating and moderating effects. Nurse Educ Today. 2015;35(3):432-8.
• Ratelle CF, Guay F, Vallerand RJ, Larose S, Senécal C. Autonomous, controlled, and amotivated types of academic motivation: A person-oriented analysis. J Educ Psychol. 2007;99(4):734.
• Işık C, Küğcümen G. Pandemi Sürecinde Klinik Uygulamadaki Ebelik Öğrencilerinin Kaygı Düzeyleri İle Akademik Motivasyonları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Medical Sciences. 2021;16(2):132-40.
• Van Duijn AJ, Swanick K, Donald EK. Student learning of cervical psychomotor skills via online video instruction versus traditional face-to-face instruction. J Phys Ther Edu. 2014;28(1):94-102.
• Patterson BJ, Krouse AM, Roy L. Student outcomes of distance learning in nursing education: an integrative review. Comput Inform Nurs. 2012;30(9):475-88.
• Alam S, Jackson L. A case study: are traditional faceto-face lectures still relevant when teaching engineering courses? Int J Eng Ped. 2013;3(S4):9-15.
• Bezgin S, Uzun Akkaya K, Elbasan B. Hibrit eğitim modelinde eğitim ve öğretime devam fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü öğrencilerinde öğrenme sürecini etkileyen faktörlerin öğrenci bakış açısı ile değerlendirilmesi. Anadolu Klin. 2023;28(3):337-46.
• Özek BY, Sincer S. Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm: Çevrimiçi ve Hibrit Uygulamaların Geleneksel Eğitim Sistemine Entegrasyonu. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2024;14:1170-93.
• Cohen S, Kamarck T, Mermelstein R. A global measure of perceived stress. J Health Soc Behav. 1983;24(4):385-96.
• Eskin M, Harlak H, Demirkıran F, Dereboy Ç. Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: güvenirlik ve geçerlik analizi. New/Yeni Symposium Journal; 2013.
• Yurt E, Bozer EN. Akademik motivasyon ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015;14(3):669-85.
• Viner RM, Russell SJ, Croker H, et al. School closure and management practices during coronavirus outbreaks including COVID-19: a rapid systematic review. Lancet Child Adolesc Health. 2020;4(5):397-404.
• Kürtüncü M, Kurt A. COVID-19 pandemisi döneminde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitim konusunda yaşadıkları sorunlar. ASEAD. 2020;7(5):66-77.
• Durgun H, Can T, Avcı AB, Kalyoncuoğlu B. Covid-19 sürecinde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik görüşleri ve kaygı düzeyleri. DEUHFED. 2021;14(2):141-7.
• Özdoğan AÇ, Berkant HG. Covid-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi. 2020;49(1):13-43.
• Kadapatti MG, Vijayalaxmi A. Stressors of academic stress-a study on pre-university students. Indian J Sci Res. 2012;3(1):171-5.
• Turan N, Durgun H, Kaya H, Ertaş G, Kuvan D. Hemşirelik öğrencilerinin stres durumları ile bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişki. JAREN. 2019;5(1):59-66.
• Bağlı A, Babaoğlu E. Hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitim deneyimlerinin stres düzeylerine etkisinin incelenmesi. MAUN Sag Bil Derg. 2023;3(3):13-21.
• Hicks T, Miller E. (2006). College life styles, life stressors and health status: Differences along gender lines. Faculty Working Papers from the School of Education. Erişim tarihi: 20.11.2024, erişim linki: https://digitalcommons.uncfsu.edu/soe_faculty_wp/4
• Erdem S, Görgülü Arı A. Çevrimiçi eğitimde öğrencilerin devamsızlık nedenlerinin araştırılması. JOSSE. 2021;4(1):57-79.
• Dahlin M, Joneborg N, Runeson B. Stress and depression among medical students: a cross-sectional study. Med Educ. 2005;39(6):594-604.
• Misra R, McKean M, West S, Russo T. Academic stress of college students: Comparison of student and faculty perceptions. Coll Stu J. 2000;34(2):236-45.
• Sharp J, Theiler S. A review of psychological distress among university students: Pervasiveness, implications and potential points of intervention. Int J Adv Couns. 2018;40:193-212.
• Asani MO, Farouk Z, Gambo S. Prevalence of perceived stress among clinical students of Bayero University Medical School. Niger J Basic Clin Sci. 2016;13(1):55-8.
• Bondan AP, Bardagi MP. Career commitment and stressors perceived by regular and technologic undergraduate students. Paidéia (Ribeirão Preto). 2008;18:581-90.
• Park J, Chung S, An H, et al. A structural model of stress, motivation, and academic performance in medical students. Psychiatry Investig. 2012;9(2):143-9.
• Ramaprabou V, Dash SK. Effect of academic stress on achievement motivation among college students. J Educ Psychol. 2018;11(4):32-6.