U.S. Foreign Policy After 9/11 Attacks: A Critical Analysis of Dilemma Between “Consent” and “Domination” From George W. Bush to Joe Biden

Yıl 2025, Sayı: 31, 157 - 178

Taner Göksu

https://doi.org/10.33404/anasay.1621943

Öz

This study examines the changes in U.S. foreign policy following the terrorist attacks on September 11 2001 through a comparative analysis under four presidential administrations and from a critical theory perspective. The primary aim of the study is to analyze in depth the differences in the foreign policy strategies of George W. Bush, Barack Obama, Donald Trump and Joe Biden as well as the changes in the global hegemony understanding during these periods. Additionally, this article aims to shed light on how the president-driven changes in U.S. foreign policy have shaped the power dynamics in international relations. In this context the impact of the evolution of U.S. foreign policy on global power structures is examined and a new perspective on the changes in the power dynamics of international relations is offered. The differences between Bush’s neo-imperial approach Obama’s consent-based diplomacy Trump’s isolationist policies and Biden’s strategies focused on multilateralism and cooperation have comprehensively revealed the transformation in U.S. foreign policy and the changes in the global hegemony understanding

Anahtar Kelimeler

Consent, Domination, Hegemony, Critical Theory, U.S. Foreign Policy

11 Eylül Saldırıları Sonrası Abd Dış Politikası: George W. Bush’tan Joe Biden’a ‘’Rıza’’ ve ‘’Tahakküm’’ İkileminde Eleştirel Bir Analiz

Öz

Bu çalışma 11 Eylül 2001 tarihinde gerçekleşen terör saldırılarının ardından ABD dış politikasında meydana gelen değişimi dört başkan nezdinde ve eleştirel kuram perspektifinde karşılaştırmalı olarak incelemiştir. Çalışmanın temel amacı; George W. Bush, Barack Obama, Donald Trump ve Joe Biden yönetimlerinin dış politika stratejilerindeki farklılıkları ve bu dönemlerdeki küresel hegemonya anlayışındaki değişimleri derinlemesine analiz etmektir. Ayrıca bu makale ABD dış politikasındaki başkan odaklı değişimlerin uluslararası ilişkilerdeki güç dinamiklerini nasıl şekillendirdiğini gözler önüne sermeyi amaçlamıştır. Bu çerçevede ABD'nin dış politikasındaki evrimin küresel güç yapılarına olan etkileri incelenmiş ve uluslararası ilişkilerdeki güç dinamiklerinde meydana gelen değişimlere dair yeni bir perspektif sunulmuştur. Bush’un neo-emperyal yaklaşımı, Obama’nın rızaya dayalı diplomasisi, Trump’ın izolasyonist politikaları ve Biden’ın çok taraflılık ve işbirliği temelli stratejileri arasındaki farklar ABD dış politikasındaki dönüşümü ve küresel hegemonya anlayışındaki değişiklikleri kapsamlı bir şekilde gözler önüne sermiştir.

Anahtar Kelimeler

Rıza, Tahakküm, Hegemonya, Eleştirel Kuram, ABD Dış Politikası

Kaynakça

• Akıner, N. (2004). 11 Eylül Saldırıları ve Amerikan Medyası: Yurtseverlik Kavramının Öteki Kavramına Etkisi ve Medyanın Tarafgirliği. İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, Sayı:20, 133-142.
• Anderson, P. (2002). Force and Consent. No:17, New Left Review.
• Arrighi, G. (2000). Uzun Yirminci Yüzyıl, Ankara: İmge Kitabevi.
• Aslan, İ. (2022). Hegemonyada Strateji Etkisi: Bush ve Obama Stratejilerinin ABD Hegemonyası Üzerindeki Etkilerinin Karşılaştırılması. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi SBE, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Programı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Bağ, M. (2021). Trump: Çin Koronavirüs Nedeniyle Dünyaya 10 trilyon Dolar Tazminat Ödemeli. 17 Ocak 2025 tarihinde https://tr.euronews.com/2021/06/06/trump-cin-koronavirus-nedeniyle-dunyaya-10-trilyon-dolar-tazminat-odemeli adresinden erişildi.
• Bağdadi, I. (2016). ABD Seçim Sonuçları Her Kesimde Şaşkınlık Yarattı. 17 Ocak 2025 tarihinde https://www.ieu.edu.tr/tr/news/type/read/id/4592 adresinden erişildi.
• Battır, O. & Yiğittepe, L. (2021). Trump Sonrası Dönemde Türkiye-ABD İlişkileri: Güvenlik Politikaları Bağlamında Bir Değerlendirme. International Social Sciences Studies Journal, Cilt:7, Sayı:80, 1391-1402.
• Cabral, S. (2023). Biden yönetimi, Afganistan'dan Sorunlu Çekilme Konusunda Trump’ı Suçladı. 17 Ocak 2025 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/articles/c99dq8dzxg0o adresinden erişilmiştir.
• Chen, D. & Zhu, X. (2023). Biden vs Trump: Who Would Have a Bigger Impact on China-US Relations?. 17 Ocak 2025 tarihinde https://thediplomat.com/2023/12/biden-vs-trump-who-would-have-a-bigger-impact-on-china-us-relations/ adresinden erişildi.
• Cox, R. (1981). Social Forces, States and World Orders: Beyond International RelationsTheory. Millennium: Journal of International Studies, Vol:10, No:2, 126-155.
• Cox, R. (1983). Gramsci, Hegemony and International Relations: An Assay in Method. Journal of International Studies, Vol:12, No:2, 162-175.
• Cural, A. (2011). Bush Doktrini ve Askeri Gücün Önalıcı ve Önleyici Savaş Kapsamında Kullanılması. AÜSBE Uluslararası İlişkiler Bölümü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Dombrowski, P.& Bayne, Rodfer. (2003). Global Debate and the Limits of the Bush Doctrine. International Studies Perspectives, Cilt.4, No.4, 2003, 395-408.
• Efegil, E. (2008). Bush Doktrini ve Dünya Güvenliğine Etkileri, HÜTAD, Cilt:8, Sayı:8, 2008, 103-122.
• Forgau, D. (2000). The Gramsci Reader: Selected Writings 1916-1935. New York: New York University Press.
• Gorener, A. (2004). The Doctrine of Pre-emption and the War in Iraq under International Law. Perceptions, Cilt.9, No.2, 33-44.
• Güdek, Ş. (2017). ABD’nin Zora Dayalı Dış Politikasında Söylemsel Bir Değişim: 11 Eylül Terörü. Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:10, Sayı:4, 143-158.
• Hall, S., & Lumley, B.,& Lennan, G. (1985). Siyaset ve İdeoloji: Gramsci. (Çev: Sadun Emrealp), Ankara: Birey ve Toplum Yayınları.
• İleri, K. (2021). Trump Döneminde Türk-Amerikan İlişkilerine Yaptırımlar Damga Vurdu. 17 Ocak 2025 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/trump-doneminde-turk-amerikan-iliskilerine-yaptirimlar-damga-vurdu/2114839 adresinden erişildi.
• Johnson, C. (2005). Amerikan Emperyalizminin Sonbaharı. Çev: Hasan Kösebalaban, İstanbul: Küre Yayınları.
• Kanat, K. & Gültekin, E. (2020). 2020 Başkanlık Seçimi Adayların Dış Politika Tercihleri Trump ve Biden. Seta Analiz, Sayı: 340, 6-27.
• Karadaş, B. (2022). ABD dış politikasında Çin: Donald Trump dönemi. Türkiye Politik Çalışmalar Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, 47-57.
• Karslı, Ş. (2023). Ulusal Güvenlik Stratejileri Çerçevesinde ABD’nin Güvenlik Algısı: Obama ve Trump Dönemlerine Bakış. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Cilt:6, Sayı:1, 1-22.
• Kaşka, M. (2024). İsrail-Lübnan-İran hattındaki gelişmeler Türkiye'yi nasıl etkileyebilir?. 17 Ocak 2025 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/articles/cly424jy3n5o adresinden erişilmiştir.
• Kılıç, E. (2022). Ukrayna işgali ve ABD dış politikası. 17 Ocak 2025 tarihinde https://teoriveeylem.net/tr/2022/08/02/ukrayna-isgali-ve-abd-dis-politikasi/ adresinden erişildi.
• Kocamaz, S. (2020). Donald Trump Döneminde Avrupa Birliği-ABD İlişkileri: Liberal Dünya Düzeni, Krizler ve Ayrışan Politikalar. Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, Cilt:28, Sayı:2, 221-253.
• Korkmaz, K. (2023). Trump Dönemi ABD Politikaları ve Biden Döneminden Beklentiler. 2. Baskı, Adalet Yayınevi.
• Kurtbağ, Ö. (2010). Amerikan Yeni Sağı ve Dış Politikası, Birinci Baskı, Ankara: Usak Yayınları.
• Kurtbağ, Ö. (2015). Obama Döneminde Türk-Amerikan İlişkileri: Model Ortaklıktan Eksen Kaymasına İniş Çıkışlar ve Ayrışan Çıkarlar. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Yıl:3, Cilt:3, Sayı:2, 185-207.
• Lefebvre, M. (2004). Amerikan Dış Politikası, Çev: İsmail Yerguz, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardell, M. (2013). Obama'nın Mısır'da denge bulma çabası. 17 Ocak 2025 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/07/130704_obama_mardell_analiz adresinden erişildi.
• Nisan, F. (2014). 2008 ve 2012 ABD Başkanlık Seçimlerinin Türk Yazılı Basınında Sunumu. Erciyes İletişim Dergisi Akademika, Cilt:3, Sayı:4, 66-86.
• Oğuzlu, T. (2016). Turkish-American Relations in Transition: Taking Stock of Obama’s Legacy. Bilge Strateji, Cilt 8, Sayı 15, 7-11.
• Özçelik, O. & Okur, M. (2021). Tanrı ve Mesih Adına Siyaset: Donald Trump Yönetimi Döneminde Evanjelizm ABD Dış Politikası Üzerindeki Artan Etkisi, Akademik İncelemeler Dergisi, 16/2, 1-25.
• Özdemir, S. (2021). İran- ABD İlişkileri: ABD’nin Ortak Kapsamlı Eylem Planından Ayrılması (2015-2020). International Journal of Social Inquiry, Cilt:14, Sayı:2, 741-782.
• Özkan, A. (2002). Uluslararası Hukukta Birleşmiş Milletler ve Afganistan Operasyonu. Avrasya Dosyası, Cilt:8, Sayı:1, 244-250.
• Pifer, S. (2014). US-Russia Relations in the Obama Era: From Reset to Refreeze?. OSCE Yearbook, 111-123.
• Salvador, S. (2024). Remarks by President Biden on the Latest Developments in Syria. 17 Ocak 2025 tarihinde https://sv.usembassy.gov/remarks-by-president-biden-on-syria/ adresinden erişilmiştir.
• Su, A. (2006). Eleştirel Teori Çerçevesinde Hegemonya ve Alt-Hegemonya: Almanya ve Japonya Örneği. AÜSBE Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Şen, M. (2024). Obama Dönemi ABD-Çin İlişkilerinde Ekonomi: Bir Dengeleyememe Hikâyesi. Doğu Asya Araştırmaları Dergisi, Cilt:7, Sayı:13,72-98.
• Tanner, S. (2005). Bushların Savaşları: Askeri Liderler Olarak Bir Baba ve Oğlun Portresi. Çev: Ayşe Doğancı, Ankara: Elips Kitapevi.
• Tarakçi, N. (2014). Ukrayna Krizinin Arkasındaki Büyük Strateji. 17 Ocak 2025 tarihinde https://tasam.org/tr-TR/Icerik/69052/ukrayna_krizinin_arkasindaki_buyuk_strateji adresinden erişildi.
• Tarhan, M. & Öğüç, E. & Tiryaki, A. (2023). ABD ve Avrupalı Güçlere Rağmen İsrail'in Gazze'deki Katliamına Tepkiler Artıyor. 17 Ocak 2025 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abd-ve-avrupali-guclere-ragmen-israilin-gazzedeki katliamina-tepkiler-artiyor/3059192 adresinden erişilmiştir.
• Trenin, D. (2019). The Relationship Between the USA and Russia in The Trump Era. 17 Ocak 2025 tarihinde https://carnegiemoscow.org/2019/05/14/relationship-between-usa-and-russia-in-trump-era-pub-79119 adresinden erişildi.
• Tunç, H. (2004). Amerika’nın Irak Savaşı, İstanbul: Harmoni Yayınevi.
• Ucac, A. (2024). Biden'ın Bölgeye Yönelik Yaklaşımı Gerçekçilik ile Hayalci Politika Arasında. 17 Ocak 2025 tarihinde https://www.indyturk.com/node/712631/d%C3%BCnyadan-sesler/biden%C4%B1n-b%C3%B6lgeye-y%C3%B6nelikyakla%C5%9F%C4%B1m%C4%B1 ger%C3%A7ek%C3%A7ilik-ile-hayalci-politika adresinden erişildi.
• Wendt, A. (1987). The Agent Structure Problem in International Relations Theory. International Organization, Vol:41, No:3, 360.
• Wendt, A. (1992). Anarchy is What States Make of it: The Social Construction of Power Politics. International Organization, Vol:46, No:2, 391-425.
• Yalvaç, F. (2005). Devlet ve Ötesi: Uluslararası İlişkilerde Temel olan Kavramlar. Atila Eralp (der.), İstanbul: İletişim Yayınları.