AN ANATOLIAN RITUAL TRADITION FROM THE END OF THE EARLY BRONZE AGE: AN OVERVIEW ON VOTIVE PITS IN THE LIGHT OF KÜLLÜOBA EXCAVATIONS

Yıl 2016, Sayı: 42, 1 - 28, 01.05.2016

Murat Türkteki Rana Başkurt

https://doi.org/10.1501/andl_0000000429

Öz

This work aims to analyze the EB III votive pits of Küllüoba, a site that has been excavated by Prof. Turan Efe since 1996, by comparing them with the pits from contemporary sites in Anatolia. These pits were analysed with regard to the archaeological finds they yielded and the archaeological context in which they were found, as well as compared with later Hittite textual sources. The aim of the project was to shed light on the intentional deposition of artefacts in pits, a phenomenon that has been documented in several late EBA sites in Anatolia but has never been analysed in detail before. The work argues that these features should be identified as votive pits which were employed within the context of public ritual activities. It also argues that they should be contextualised within the broader dynamics of the western and central Anatolian Early Bronze Age III. This phase is characterised by the development of the first urban societies and the intensification of interregional exchange networks stretching from the northern Syria to Aegean, witnessed by the diffusion of new technologies (i.e. regarding pottery and metallurgy) and the circulation of finished products. The use of votive pits seems to be connected with these developments, and indicates that interaction with distant areas not only involved the exchange of goods but also had long-lasting impacts on the socio-cultural and ritual dynamics of the local Anatolian communities

Anahtar Kelimeler

Ritual , Votive Pit , Küllüoba , Early Bronze Age

Anadolu’da İlk Tunç Çağı sonunda geleneksel bir ritüel uygulaması: Küllüoba kazısı ışığında adak çukurları üzerine bir değerlendirme

Öz

Bu çalışma Küllüoba’da, 1996 yılından bu yana Prof. Dr. Turan Efe başkanlığında gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkarılan adak çukurlarını çağdaş yerleşmelerde saptanan çukurlarla karşılaştırarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Söz konusu çukurlar içerisindeki buluntulara ve bulundukları kontekste dayanılarak değerlendirilmiş ve daha sonraki Hitit Dönemi yazılı kaynaklarındaki verilere dayanarak ele alınmıştır. Bu çalışma bugüne kadar pek çok geç İlk Tunç Çağı yerleşmesinde saptanmış ve detaylı olarak değerlendirilmemiş olan çukurlara ve bunların içerisine planlı bir şekilde bırakılmış olan buluntulara ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle bu çalışma, genel ritüel uygulamaları çerçevesi içinde adak çukuru olarak tanımlanmasına neden olan özellikleri detaylı bir şekilde incelemektedir. Söz konusu çukurları batı ve orta Anadolu’da İTÇ III Dönemi’nde gerçekleşen yeni gelişmeler ışığında ele alınmıştır. İTÇ III Dönemi ilk şehirci topluluklar ve kuzey Suriye’den Ege’ye kadar uzanan bölgelerarası ticaret ağlarının güçlenmesi gibi gelişmelerle karakterize olur. Bu gelişmelere metalurji ve çanak çömlek üretimindeki yeni teknolojilerin yayılımı ve son ürünlerin dolaşımı eşlik eder. Çukurların kullanımı bu gelişmelerle ilişkili gibi görünmekte olup uzak bölgelerarası etkileşimin sadece ürün ticaretine dayanmadığını aynı zamanda Anadolu’daki toplulukların sosyo-kültürel ve ritüel dinamikleri üzerinde de kalıcı etkileri olduğuna işaret etmektedir

Anahtar Kelimeler

Ritüel , Adak Çukuru , Küllüoba , İlk Tunç Çağı