General view of middle to upper Paleolithic transition period in Anatolia in accordance with the problems, models and hypothesis.

Yıl 2008, Sayı: 34, 1 - 15, 01.05.2008

Gökhan Mustafaoğlu

Öz

Among research subjects of the Pleistocene Period Archeology the transition period from the Middle Paleolithic to the Upper Paleolithic that is dated back to approximately 50.000 – 40.000 years ago is the most important subject among those emphasized by many researchers especially in the last quarter century. When it comes to the biological and cultural evolution of the man, the disappearance of the Neanderthals, the consequent emergence – spread of the Cro-Magnon or anatomically modern man, and different models and hypotheses put forward within the framework of paradoxes embodied within the nature of this process comprise the starting point of researches and many times arguments related to construction of this period. Even though the areas of findings in regions making up the close geography of Anatolia (Europe, the Balkans, Transcaucasia, the Northern Coast of the Black Sea, the Zagros Region, the Levant Region) that include the transition period are researched more extensively compared to Anatolia, no valid general idea of the period could be formed. Findings located in the III Geological Unit of the Karain “B” Cave and on the I-G levels of the Üçağızlı Cave can be considered important clues to the Middle to Upper Paleolithic transition. Currently it is very difficult to say that a single model related to the transition period in Anatolia could be valid. In order to fully construct this period, new areas of findings that have a chronological basis and contain both cultural and biological data are required.

Anahtar Kelimeler

Anatolia • Middle Paleolithic • Upper Paleolithic • Transition

SORUNLAR, MODELLER VE HİPOTEZLER ÇERÇEVESİNDE ANADOLU’DA ORTA PALEOLİTİK DÖNEMDEN ÜST PALEOLİTİK DÖNEME GEÇİŞ EVRESİNE GENEL BİR BAKIŞ

Öz

Pleistosen Dönem Arkeolojisi’nin araştırma konuları içerisinde günümüzden yaklaşık olarak 50.000 - 40.000 yıl öncesine tarihlenen Orta Paleolitik’ten Üst Paleolitik’e geçiş evresi, özellikle son çeyrek yüzyıldır birçok araştırmacının üzerinde önemle durduğu konuların başında gelmektedir. İnsanın biyolojik ve kültürel evrimine yönelik olarak Neanderthal’lerin yok oluşu ve onun ardılı olan Cro-Magnon veya anatomik açıdan modern insanın ortaya çıkışı - yayılımı ve bu sürecin kendi doğasında barındırdığı paradokslar çerçevesinde ortaya konan farklı modeller ve hipotezler, bu evreyi kurgulamaya yönelik araştırmaların ve çoğu zaman da tartışmaların çıkış noktasını oluşturmaktadır. Anadolu’nun yakın coğrafyasını oluşturan bölgelerde (Avrupa, Balkanlar, Transkafkasya, Karadeniz’in kuzey kıyıları, Zagros Bölgesi, Levant Bölgesi) geçiş evresi içeren buluntu alanları, Anadolu’ya göre daha yoğun araştırılmış olmakla birlikte evreye yönelik genel geçerli bir fikir oluşturulamamıştır. Karain B P.III Jeolojik ünitesinde ve Üçağızlı Mağara’da I-G seviyelerinde tespit edilen buluntular Anadolu için Orta Paleolitik-Üst Paleolitik geçişine yönelik önemli ipuçları olarak değerlendirilebilir. Şimdilik Anadolu için geçiş evresi ile ilişkili tek bir modelin geçerli olabileceğini söylemek çok zordur. Bu evrenin tam olarak kurgusunun yapılabilmesi için kronolojik temellere dayanan, kültürel ve biyolojik verileri bir arada bulunduran yeni buluntu alanlarına ihtiyaç vardır

Anahtar Kelimeler

Anadolu, Orta Paleolitik, Üst Paleolitik, Geçiş