Altındere Vadisi (Maçka, Trabzon) Briyofit Florasına Epifitik Katkılar

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 8 - 16, 15.06.2021

Nevzat Batan , Mevlüt Alataş , Tülay Ezer , Hüseyin Erata

https://doi.org/10.26672/anatolianbryology.811769

Öz

Bu çalışmada, Altındere Vadisinin (Maçka-Trabzon) epifitik briyofitleri ve ekolojik özellikleri araştırılmıştır. 2018-2020 yıllarının farklı vejetasyon dönemlerinde, alanın farklı lokalite ve habitatlarındaki (14 istasyon) çeşitli ağaç gövdeleri üzerinden alınan 466 epifitik briyofit örneğinin değerlendirilmesi sonucunda 27 familya ve 37 cinse ait toplam 55 takson (13 ciğerotu, 42 karayosunu) belirlenmiştir. Bu taksonlardan 36’sı alan için yenidir. Belirlenen bu yeni briyofit türleri ile alandaki toplam briyofit sayısı 115’e yükselmiştir. Taksonların hayat formu ve yaşam stratejisi analizleri de yapılmıştır. Hayat formlarından düz halı (Ms) ve Pürüzlü halı (Mr)’nın, yaşam stratejilerinden ise perennial kalıcıların baskın olduğu görülmüştür. Epifitik taksonlar tarafından en çok tercih edilen ağaç Alnus glutinosa olurken en az tercih edilen ağaç Castanea sativa olmuştur. Ayrıca, ekolojik özellikler açısından floristik listedeki taksonların çoğu; nemlilik açısından mezofitik, gölge tercihi açısından sciofit ve pH açısından subnötrofittir.

Anahtar Kelimeler

Briyofit, Epifitik, Flora, Altındere Vadisi, Türkiye

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

119Z711

Teşekkür

Bu çalışma, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) (Proje No: 119Z711) tarafından finansal olarak desteklenmiştir. Maddi desteği için TÜBİTAK’a teşekkür ederiz.

Epiphytic Contributions to the Bryophyte Flora of Altındere Valley (Maçka, Trabzon)

Öz

In this study, the epiphytic bryophytes and ecological characteristics of Altındere Valley (Maçka-Trabzon) were investigated. As a result of the evaluation of 466 epiphytic bryophyte specimens taken from various tree trunks in different localities and habitats (at 14 stations) of the study area during the different vegetation periods of 2018 and 2020, a total of 55 taxa (13 luverworts, 42 mosses) belonging to 27 families and 37 genera were determined. 36 of these taxa are new for the study area. With these new bryophyte species determined, the total number of bryophytes in the area have increased to 114. Also, the life forms and life strategies of the taxa have been analyzed. Mat, smooth (Ms) and Mat, rough (Mr) are dominant of the life forms while perennial stayers are dominant in the life strategies. While Alnus glutinosa is mostly preferred host tree by the epiphytic taxa, Castanea sativa is the least one. In addition, in terms of ecological characteristics, most of the taxa in the floristic list are; mesophytic in terms of humidity, sciofit in terms of shade preference and subneutrophyte in terms of pH.

Anahtar Kelimeler

Bryophyte, Epiphytic, Flora, Altındere Valley, Turkey

Proje Numarası

119Z711

Kaynakça

• Akman Y. 2011. İklim ve Biyoiklim (Biyoiklim Metodları ve Türkiye İklimleri). Palme Yayıncılık. Ankara.
• Alataş M. Ezer T. Kara R. Uyar G. 2012a. Abant Dağları’ndaki Fagus orientalis Lipsky. (Doğu Kayını) ağaçlarının epifitik briyofitleri. Bartın Orman Fakültesi Dergisi. 14:(Special issue), 98-105.
• Alataş M. Uyar G. Kara R. Ezer T. 2012b. The epiphytic Bryophytes of Uludağ Fir (Abies nordmanniana subsp. bornmuelleriana) on Abant Mountains/Turkey. Biological Diversity and Conservation. 5:1, 69-75.
• Alataş M. Ezer T. Kara R. Batan N. 2015. Beldibi ve Babadağ Ormanlarının Epifitik Briyofitleri (Zonguldak, Türkiye). Anatolian Bryology. 1, 10-17.
• Alataş M. Batan N. Ezer T. 2018. Kamilet Vadisi (Artvin, Türkiye) ve Çevresindeki Epifitik Briyofitlerin Hayat Formları, Yaşam stratejileri ve Ekolojik özellikleri. Anatolian Bryology. 4:1, 8-16.
• Alataş M. Batan N. Ezer T. 2019a. The epiphytic bryophyte vegetation of Kamilet Valley (Artvin, Turkey). Turkish Journal of Botany. 43: 551-569.
• Alataş M. Batan N. Ezer T. Erata H. 2019b. Çifteköprü ve Karagöl Tabiat Parkı’nın (Artvin, Türkiye) Epifitik Briyofitleri. 2. Uluslararası Battalgazi Multidisipliner Çalışmalar Kongresi, Malatya. pp: 299-306.
• Anşin R. 1983. Türkiye’nin Flora Bölgeleri ve Bu Bölgelerde Yayılan Asal Vejetasyon Tipleri. Karadeniz Üniversitesi Dergisi. 6:2, 318-339.
• Baydar S. Özdemir T. 1996. Altındere Vadisi Milli Parkı Karayosunları (Musci). Turkish Journal of Botany. 20, 53-57.
• Burns K.C. Zotz G. 2010. A hierarchical framework for investigating epiphyte assemblages: networks, metacommunities and scale. Ecology, 91, 377-385.
• Casas C. Brugues M. Cros M.R. Sergio C. Infante M. 2009. Handbook of Liverworts and Hornworts of The Iberian Peninsula and The Balearic Islands. Institut D’estudis Catalans. Barcelona.
• Çatak U. Kırmacı M. 2020. Epiphytic Bryophyte Flora of Liquidambar orientalis Forests. Anatolian Bryology. 6:2, 70-77.
• Dierβen K. 2001. Distribution, ecological amplitude and phytosociological characterization of European bryophytes Band 56. Bryophytorum Bibliotheca. Stuttgart.
• DKMPGM 2012. Biyolojik Çeşitliliği İzleme ve Değerlendirme Raporu. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Biyolojik Çeşitlilik Daire Başkanlığı. Ankara.
• During H.J. 1979. Life Strategies of Bryophytes: A Preliminary Rewiev. Lindbergia. 5, 2-18.
• Düzenli A. Kara R. Ezer T. Türkmen N. 2011. The bryophytes in the protected Quercus coccifera macchia in East Mediterranean Region of Turkey: their life-form, habitat and substratum relations. Biological Diversity and Conservation. 4:2, 149-154.
• Erdağ A. Kürschner H. 2017. Türkiye Bitkilerinin Listesi (Karayosunları). Ali Nihat Gökyiğit Vakfı Bas. İstanbul.
• Ezer T. Kara R. Düzenli A. 2009. Güney Amanos Dağları’ndaki (Musa Dağı) Quercus cerris L. Ağaçlarının Epifitik Briyofitleri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi. 3:1, 139-145.
• Ezer T. Kara R. 2013. Succession of epiphytic bryophytes in Cedrus libani forest on the Meydan Plateau (Aladağ). Turkish Journal of Botany. 37, 389-397.
• Ezer T. Seyli T. Bozdoğan Ş.G. Kara R. 2013. Briyofitlerin Ağaç Tercihlerine Göre Dağılımı. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi. 6, 188-191.
• Ezer T. 2017. Epiphytic bryophyte communities and succession on Platanus orientalis trees in Kadıncık Valley (Mersin/Turkey). Pakistan Journal of Botany. 49:2, 623-630.
• Ezer T. Alataş M. Batan N. 2019. Successional trends of some epiphytic bryophytes in Mediterranean Basin. Acta Biologica Turcica. 32:4, 181-193.
• Frey W. Kürschner H. 1991. Conspectus Bryophytorum Orientalum et Arabicorum. An annotated catalogue of the bryophytes of Southwest Asia. Bryophytorum Bibliotheca. 39, 1-181.
• Gökler İ. 1998. Liverworts (Marchantiopsida) of the Altındere Valley National Park. Turkish Journal of Botany. 22, 409-412.
• Hedenäs L. 1992. Flora of Maderian Pleurocarpous Mosses (Isobryales, Hypnobryales, Hookeriales) Band 44. Bryophytorum Bibliotheca. Stuttgart.
• Henderson D.M. 1961. Contribution to the Bryophyte Flora of Turkey: IV. Notes from Royal Botanic Garden Edinburgh. 23, 263-278.
• Hodgetts N.G. Söderström L. Blockeel T.L. Caspari S. Ignatov M.S. Konstantinova N.A. Lockhart N. Papp B. Schröck C. Sim-Sim M. Bell D. Bell N.E. Blom H.H. Bruggeman-Nannenga M.A. Brugués M. Enroth J. Flatberg K.I. Garilleti R. Hedenäs L. Holyoak D.T. Hugonnot V. Kariyawasam I. Köckinger H. Kučera J. Lara F. Porley R.D. 2020. An annotated checklist of bryophytes of Europe, Macaronesia and Cyprus. Journal of Bryology. 42:1, 1-116.
• Kürschner H. Tonguç Ö. Yayıntaş A. 1998. Life Strategies in Epiphytic Bryophyte Communities of the Southwest Anatolian Liquidambar orientalis forest. Nova Hedwigia. 66, 435-450.
• Kürschner H. 1999. Life strategies of epiphytic bryophytes in Mediterranean Pinus woodlands and Platanus orientalis alluvial forests of Turkey. Cryptogamie Bryologie. 20:1, 17-33.
• Kürschner H. Frey W. 2020. Liverworts, mosses and hornworts of Southwest Asia (Marchantiophyta, Anthoceratophyta, Bryophyta). Nova Hedwigia. 149: 1-267.
• Lewinsky J. 1993. A synopsis of the genus Orthotrichum Hedw. (Musci, Orthotrichaceae). Bryobrothera. 2, 1-59.
• Magdefrau K. 1982. Life-forms of Bryophytes. In Bryophyte Ecology. Smith A.J.E. Editor. Newyork. pp. 45-58.
• Nyholm E. 1998. Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 4. Aulacomniaceae - Meesiaceae - Catocopiaceae -Bartramiaceae - Timmiaceae - Encalyptaceae -Grimmiaceae - Ptychomitriaceae - Hedwigiaceae -Orthotrichaceae. The Nordic Bryological Society. Lund.
• OGM 2015. Maçka-Altındere Vadisi Ormanlarında Ölü Ağaç Miktarının Belirlenmesi Projesi. Orman Genel Müdürlüğü. Ankara. Özdemir T. Çetin B. 1999. The Moss Flora of Trabzon and Environs. Turkish Journal of Botany. 23: 391-404.
• Paton J. 1999. The Liverworts Flora of the British Isles 626. Harley Books. England.
• Smith A.J.E. 2004. The Moss Flora of Britain and Ireland. Cambridge University Press. London.
• URL 1. Climate Date. 2020. Website: https://tr.climate-data.org/asya/tuerkiye/trabzon/macka-8552/ [Erişim: 13 Ekim 2020]. Zander R.H. 1993. Genera of The Pottiaceae: Mosses of Harsh Enviroments. Bullettin of the Buffalo Society of Naturel Sciences 32. Newyork.