Acil Yardım Ambulanslarının Ergonomik Açıdan Değerlendirilme Envanteri Geliştirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 43 - 49, 30.06.2022

Mehmet Ali Çan , İbrahim Uysal , Burhan Albay

https://doi.org/10.54996/anatolianjem.895146

Öz

Amaç: Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri, acil yardıma ihtiyaç duyan hastaların ilk değerlendirilme ve tedavilerinin yapılması, uygun nakil yöntemleriyle uygun hastaneye nakledilmesini kapsamaktadır. Bu hizmet sunumunda önemli bir faktör olan acil yardım ambulanslarında, teknik donanımda meydana gelen gelişmelere, içerisinde bulunan tıbbi malzeme ve cihazlar da uyum göstermekte ve bu alanda hizmet veren sağlık çalışanları da sürekli bir uyum çalışması içerisine girmektedirler. Ergonomik olarak acil yardım ambulansı personelinin, kullandıkları ekipmanlar ve ambulans ile uyumu iş verimliliği açısından büyük önem taşımaktadır. Bu uyumun en güvenilir göstergelerinden biri de acil yardım ambulansı çalışanlarının görüşleridir. Bu çalışmada acil yardım ambulanslarının ergonomisini, acil yardım ambulans çalışanlarının görüşleri ile geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçebilecek bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Betimsel tarzda yapılandıran çalışmada aday ölçek maddelerinin elde edilmesi için acil yardım ambulansı personellerinden açık uçlu soru uygulaması yapılarak, 48 maddelik aday madde soru havuzu elde edilmiştir. Elde edilen aday maddelerle yapılan ilk uygulamada 361 acil yardım ambulansı personelinden veri toplanmış ve açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. İkinci uygulamada ise 402 personelden veri toplanarak doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde SPSS 26.0 ve AMOS istatistik yazılımı kullanılmıştır.

Bulgular: Yapılan analizler sonucunda 48 maddeden oluşan ve dört alt başlık içeren Acil Yardım Ambulanslarını Ergonomik Açıdan Değerlendirme Envanteri (AYAEADE)” elde edilmiştir. Alt başlıklar açısından bakıldığında güvenilirlik değerleri Kabin Genel Özellikleri için 0.915, Sedye ve Stabilizasyon Ekipmanları için 0.891, Tıbbi Cihaz ve Araç Gereçler için 0.927 ve Personel Güvenliği için 0.850 olduğu belirlenmiştir.

Sonuç: Bu çalışmada ortaya çıkan envanterin, acil yardım ambulanslarının ergonomisini, acil yardım ambulans çalışanlarının görüşleri ile geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçtüğü sonucuna varılmıştır. Geliştirilen envanterin bu konudaki literatüre katkı sağlaması, acil yardım ambulanslarının personel görüşleri ile ergonomik açıdan değerlendirilmesine olanak sağlayarak gelecekte yapılacak acil yardım ambulansı tasarım ve modellerinin geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Acil Yardım Ambulansları, ergonomi, envanter, geçerlilik, güvenilirlik

Developing Ergonomic Evaluation Inventory of Emergency Ambulances

Öz

Aim: Pre-hospital emergency health services include the first assessment and treatment of patients in need of emergency assistance, and their transfer to the appropriate hospital with appropriate transport methods. Ambulances and medical equipment and devices are also adapting to the continuous developments in technical equipment, and healthcare professionals serving in this field are also engaged in a continuous adaptation study. Ergonomically, "health worker - ambulance - equipment used" compliance is of great importance in terms of work efficiency. One of the most reliable indicators of this harmony is the opinions of the healthcare professionals. In this study, it was aimed to develop a scale that can evaluate the ergonomics of emergency ambulances in a valid and reliable with the opinions of healthcare professionals.

Material and Methods: In the study, which was structured in a descriptive style, a 48- item candidate item pool was obtained by applying open-ended questions from healthcare professionals to obtain candidate scale items. In the first application made with the candidate items obtained, data were collected from 361 healthcare professionals and explanatory factor analysis was performed. In the second application, confirmatory factor analysis was performed 3 by collecting data from 402 personnel. SPSS 26.0 and AMOS statistical software were used in the analysis of the data.

Results: As a result of the analyzes made, the Ergonomic Evaluation Inventory of Emergency Ambulances (AYAEADE) consisting of 48 items and containing four sub-titles was obtained. In terms of sub-headings, reliability values were determined as 0.915 for Cabin General Features, 0.891 for Stretcher and Stabilization Equipment, 0.927 for Medical Devices and Equipment, and 0.850 for Personnel Safety.

Conclusion: It was concluded that the inventory that emerged in this study measures the ergonomics of emergency ambulances in a valid and reliable way with the opinions of healthcare professionals. It is thought that the developed inventory will contribute to the literature on this subject and that it will contribute to the development of emergency ambulance designs and models in the future by enabling the evaluation of emergency ambulances from an ergonomic point of view with the opinions of the personnel.

Anahtar Kelimeler

Emergency aid ambulances, ergonomics, inventory, validity, reliability

Kaynakça

• Uslu S. Acil Servis Araçları Eğitimi. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi. https://docplayer.biz.tr/27247572-Unite-acil-servis-araclari-egitimi-okt-seval-uslu-icindekilerhedefler-ambulans-tipler 01.03.2021
• Su AB. Ergonomi. Ankara: Atılım Üniversitesi mühendislik fakültesi yayınları. 2001.
• Düşüngülü F, Tengilimoğlu D, Öztürk Z. Çalışma Ortamlarının Ergonomik Tasarımının Akademik Personel Üzerindeki Verimliliğine Etkisi Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges. Aralık 2014: 93-103.
• Özel E, Çetik O. Mesleki Görevlerin Ergonomik Analizinde Kullanılan Araçlar ve Bir Uygulama Örneği. DPÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. Ağustos 2020; 22: 41-56.
• Auvinen T., Lisitsyn D. Study of Paramedic Staff Safety Comparing Greater Manchester and Finland. Degree Programme in Paramedic Nursing Bachelor´s Thesis 2017. Saimaa University of Applied Sciences.
• Kahya E, Sakarya S, Özkan H, ark. Work Related Injurıes and Exposures among Emergency Medıcal Servıce Personnel due to Interıor Desıgn of Ambulance. ESTUDAM Public Health Journal. 2020;5(2):257-69.
• Ferreira J, Hignett S. Reviewing ambulance design for clinical efficiency and paramedic safety. Applied Ergonomics. 2005; 36: 97–105.
• Gilad I, Byran E. Ergonomic Evaluation of the Ambulance Interior to Reduce Paramedic Discomfort and Posture Stress. Human Factors The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society. 2008;49(6):1019-32
• Boocock MG, Gray MI, Williams S. Patient handling in the ambulance services, case study investigations. In: McCabe, P.T. (Ed.), Contemporary Ergonomics 2002. Taylor & Francis, London pp. 33–38. ,
• Letendre J, Robinson D. Evaluation of paramedic’s tasks and equipment to control the risk ofmusculoskeletal injury. Ambulance Paramedics ofBritish Columbia, CUPE Local 873 Internal Report. 2000;6-08-0793.
• Duval L. Identification ofconstraints associated with the rear compartment ofambulances. In: Proceedings ofthe Fourth International Conference on Occupational Health for Health Care Workers, Montreal, Quebec, Canada, September 28–October 1, 1999.
• Louis-Smith E. Human engineering concern in ambulance interior design. In: Proceedings ofthe Human Factors Society 30th Annual Meeting, Santa Monica, CA, California, USA, September 29–October 3, 1986.
• Cattell RB. The scientific use of factor analysis. The USA: Plenum. 1978.
• Gorsuch RL. Factor analysis. The USA: Saunders. 1974.
• Arrindell WA., van der Ende J. An empirical test of the utility of the observations to variables ratio in factor and components analysis. Applied Psychological Measurement. 1985; 9(2): 165-178.
• Krippendorff K. Content analysis an introduction to its methodology. The USA: Sage Publications. 2004.
• Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem Akademi. 2010.
• Field A. Discovering statistics using IBM SPSS Statistics. The USA: Sage. 2018.
• Tabachnick BG, Fidell LS. Using multivariate statistics. The USA: Pearson Education. 2013.
• Warner RM. Applied statistics, from bivariate through Multivariate Tecniques. The USA: SAGE Publications, Inc. 2008.
• Anderson JC, Gerbing DW. The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness of fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika. 1984; 49(2): 155-173.
• Vieira AL. Interactive LISREL in practice, getting started with a SIMPLIS Approach. London: Springer. 2011.
• Bentler PM. Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin. 1990; 107(2): 238-246.
• Hooper D, Coughlan J, Mullen MR. Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods. 2008; 6(1): 53-60.
• Hu LT, Bentler PM. Cut off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal. 1999; 6(1); 1-55.
• Kline TJB. Psychological testing, a practical approach to design and evaluation. The USA: Sage. 2005.
• Marsh HW, Balla JR, McDonald RP. Goodness of fit indices in confirmatory factor analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin. 1988; 103(3): 391-410.
• Özdamar K. Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1. cilt. Eskişehir: Nisan. 2013.
• Şimşek ÖF. Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. İstanbul: Ekinoks. 2007.
• Aiken LR. Questionnaires and inventories, surveying, opinions and assessing personality. The USA: John Willey & Sons Inc. 1997.
• Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem. 2013.