A STUDY ON KNOWLEDGE SOCIOLOGY AND SCIENCE IN CONSIDERATION OF FEYERABEND'S WORKS "THREE DIALOGUES ON KNOWLEDGE" AND "SCIENCE IN A FREE SOCIETY"

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 137 - 150, 01.12.2014

Ceren Yeğen

Öz

Knowledge sociology which focuses on the relationship between knowledge and social structure, attends to that how the ideas are organized, because the knowledge making ideas and societies is a tool which provides to making different both ideas and societies from each other. In this situation knowledge sociology ponders that how the knowledge is produced and given. Thus, in this study, in consideration of Feyrabend’s (who is an anarchist of knowledge) “THREE DIALOGUES ON KNOWLEDGE” “sociology of knowledge” will be explained and Feyrabend’s opinions on knowledge will be analyzed as part of Feyerabend’s sense of knowledge.  Also, in addition to study as part of Feyrabend’s “SCIENCE IN A FREE SOCIETY”, Feyerabend’s “sense of science” will be examined. Feyerabend’s opinons that; infact the science has not standards, the principles change case to case, standards and principles in a science of field do not accord to all science of field will try to be examined. Briefly, Feyerabend’s criticisms that a single argument of science and standards will be discussed. Feyerabend takes an interest in the role of rationalism in science, practices’s interaction with each others, the relationship between reason and existence and the science’s different paradigms. Thus, Feyerabend’s pluralism and his views on the relationship among the all sciences will also be mentioned.

Anahtar Kelimeler

-

FEYERABEND’İN “BİLGİ ÜZERİNE ÜÇ SÖYLEŞİ” İLE “ÖZGÜR BİR TOPLUMDA BİLİM” YAPITLARI IŞIĞINDA BİLGİ SOSYOLOJİSİ VE BİLİM ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Bilgi ile toplumsal yapı arasında seyreden ilişkiye odaklanan bilgi sosyolojisi, düşüncelerin nasıl yapılandırıldığını inceler. Çünkü bilgi düşünceleri olduğu kadar, toplumları da oluşturan ve onları birbirlerinden farklı kılan bir araçtır. Bu durumda bilgi sosyolojisi, bilginin nasıl üretildiği ve verildiği konuları üzerine düşünür. Bu bağlamda bu çalışmada bir “bilgi anarşisti” olan Feyerabend’in bilgi bağlamında ele aldığı “BİLGİ ÜZERİNE ÜÇ SÖYLEŞİ” isimli eserinden hareketle “bilgi sosyolojisi” kavramı açıklanacak ve Feyerabend’in bilgiye dair görüşleri, Feyerabend’in bilgi sosyolojisi anlayışı çerçevesinde incelenecektir. Ayrıca, çalışmaya ek olarak Feyerabend’in “ÖZGÜR BİR TOPLUMDA BİLİM” yapıtı kapsamında Feyerabend’in “bilim anlayışı” da incelenecektir. Feyerabend’in bilimin aslında standartları olmadığı, ilkelerin durumdan duruma değişebilirliği, bir bilim dalındaki ilke ve standartların her bilim dalına uymayacağı gibi görüşleri açıklanmaya çalışılacaktır. Kısacası Feyerabend’in tek bir bilim ve standartları savına yönelik eleştirileri ele alınacaktır. Akılsalcılığın bilimde oynadığı rolden, pratiklerin birbirleriyle etkileşimine, akıl ile varlığın ilişkisi ve bilimde de farklı paradigmaların oluşuna kadar birçok konu ve çoğulculuğa değinen Feyerabend’in bilimlerin birbirleri ile ilişkisi üzerine görüşlerine de yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi, Bilgi Sosyolojisi, Toplum, Bilim, Yöntem, Çoğulculuk

Kaynakça

• Anık, C. (2006). “Bilgi Sosyolojisine Göre Bilginin İşlevi ve Bir Model Denemesi”, Bilig Güz/2006, Sayı 39, s.1-29.
• Aristoteles. (2009). POETİKA, Çev. İsmail Tunalı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Birkök, M. C. (1994). Bilgi Sosyolojisi Işığında Kimlik Sorunu, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Yapı ve Sosyal Değişme Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
• Bozkurt, N. (2004). BİLİMLER TARİHİ VE FELSEFESİ, Morpa Kültür Yayınları, İs- tanbul.
• Çüçen. A. K. (2012). BİLGİ FELSEFESİ, Sentez Yayınları, İstanbul.
• Gümüş, A. (2005). “Toplum Bağlamında Bilim, Bilgi Sosyolojisi Bağlamında Bilim Ta- rihi”, Üniversite ve Toplum: Bilim Eğitim ve Düşünce Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, s.6.
• Feyerabend, P. (1999). ÖZGÜR BİR TOPLUMDA BİLİM, Çev. Ahmet Kardam, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Feyerabend, P. (2005). BİLGİ ÜZERİNE ÜÇ SÖYLEŞİ, Çev. Cemal Güzel, Levent Ka- vas, Metis Yayınları, İstanbul.
• Feyerabend, P. (1991). YÖNTEME HAYIR, Çev. Ahmet İnam, Ara Yayınları, İstanbul.
• Feyerabend, P. (1996). YÖNTEME KARŞI, Çev. Ertuğrul Başer, Ayrıntı Yayınları, İs- tanbul.
• Foucault, M. (2011). BİLGİNİN ARKEOLOJİSİ, Çev. Veli Urhan, AYRINTI Yayınları, İstanbul.
• Hekman, S. (2012). BİLGİ SOSYOLOJİSİ VE HERMENEUTİK, Mannheim, Gadamer, Foucault ve Derrida, Çev. Hüsamettin Arslan ve Bekir Balkız, Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Hülür, H. (2006). “Bilimde Yöntemciliğin Reddi ve Çoğulculuk: Feyerabend’in Episte- molojik Dadaizmi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, VIII(2). s.199-218.
• Mannheim, K. (2008). İDEOLOJİ VE ÜTOPYA, Çev. Mehmet Okyayuz, De Ki Basım Yayım, Ankara.
• Marx, K. & Engels, F. (2011). ALMAN İDEOLOJİSİ, Çev. Emir Aktan, Ankara, Alter Yayınları.
• Russell, B. (1980). DIŞ DÜNYA ÜZERİNE BİLGİMİZ, Çev. Vehbi Hacıkadiroğlu, Alaz Yayınları, İstanbul.
• Sağsan, M. (2003). “Epistemolojik Anarşizmi Karşısında Feyerabend’i Yeniden Anlama Üzerine”, Düşünceler: TKD Ankara Şubesi Yayın Organı, Sayı:59 s.14-30.
• Saygılı, S. (2011). “Paul K. Feyerabend’in Bilim Anlayışı: Çoğulcu Bilgi Kuramı”, Ata- türk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2) s. 83-94.