THE ADDITIONS TO THE DICTIONARY OF COMPILATION FROM BITLIS'S CENTRAL DIALECT

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 261 - 272, 01.12.2014

Fethullah Çiftçi

Öz

Derleme Sözlüğü which is the result of mobilization of word compilation from the public dialect under the leadership of Türk Dil Kurumu(Society of Turk Language) begining with the limited facilities, in the 20th century, even if it is the source of the Turkish literary language, and it also is comprehensive work it does not reflect the all words, where a country’s dialect such as Turkey, which is rich in terms of oral culture, In recent years, with increasing studies upon the dialects, the number of missing word decreases with day by day. In order to contribute to Derleme Sözlüğü, in this study, words in the way of word species which are used in Bitlis central dialect, but not found in Derleme Sözlüğü or even if found are not given with Bitlis records was classified. In the study transcript signs of words are used in order to reflect the phonetic properties.

Anahtar Kelimeler

Researches of dialects, Dictionary of dialect, Bitlis, Bitlis central dialect

BİTLİS MERKEZ AĞZINDAN DERLEME SÖZLÜĞÜNE KATKILAR

Öz

20. yüzyılda Türk Dil Kurumu öncülüğünde kısıtlı imkânlarla başlayan halk ağzından söz derleme seferberliğinin neticesi olan Derleme Sözlüğü, Türkiye Türkçesi yazı diline kaynaklık eden kapsamlı bir eser olsa da Türkiye gibi sözlü kültür yönünden son derece zengin bir ülkenin ağızlarındaki tüm söz varlıklarını yansıtmamaktadır. Ancak son yıllarda ağızlar üzerine yapılan çalışmaların artması ile Derleme Sözlüğü’ndeki eksik söz varlıkların sayısı her geçen gün azalmaktadır. Derleme Sözlüğü’ne katkıda bulunmak amacıyla yapılan bu çalışmada, Bitlis merkez ağzında kullanılan fakat derleme sözlüğünde yer almayan veya yer alsa bile Bitlis kaydıyla verilmeyen söz varlıkları, sözcük türü açısından sınıflandırılarak verilmiştir. Çalışmada, bu söz varlıklarının fonetik özelliklerini yansıtmak amacıyla transkript işaretleri kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ağız Araştırmaları, Derleme Sözlüğü, Bitlis, Bitlis Merkez Ağzı

Kaynakça

• Adıgüzel, A.(2013).Dünyada ve Türkiye Türkçesinde Ağız Çalışmaları ve Yöntemler. Ele- ctronic Turkish Studies 8.9 .387-401.
• Buran, A. (1997). Keban, Baskil ve Ağın Yöresi Ağızları.Ankara:TDK Yayınları.
• Caferoğlu, A. (1995). Anadolu İlleri Ağızlarından Derlemeler: Van, Bitlis, Muş, Karakö- se, Eskişehir, Bolu ve Zonguldak İlleri Ağızları. Ankara: Ankara Üniversitesi Bası- mevi.
• Devellioğlu, Ferit.(1970).Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Sözlük. Ankara. Doğuş Mat.
• Gökçür, E. (2012). Van Gölü Havzası Ağızları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üni- versitesi, Elazığ.
• Gökçür, E. (2012). Van Gölü Havzası Ağızlarında Kullanılan Eski Türkçe ve Orta Türkçe Menşeli Sözcükler Üzerine. Diyalektolog. Sayı (4). 35-45.
• Güler, M. (2012). Türkiye’deki İl ve İlçe Ağızları Üzerine Yapılan Lisansüstü Çalışmalar- la İlgili Bir Değerlendirme. Electronic Turkish Studies, 7(4).1835-1861.
• Karahan, L. (1996). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması. Ankara: TDK Yayınları.
• Kurumu, Türk Dil. (2009). Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü I-VI. Ankara: TD Yayınları.
• Kurumu, Türk Dil (2009). Tarama Sözlüğü: XIII. yüzyıldan beri Türkiye Türkçesiyle yazılmış kitaplardan toplanan tanıklarıyla: Hazırlayan: Ömer Asım Aksoy, Dehri Dilçin Ankara: TDK Yayınları.