TÜRKİYE’DE KAMU HARCAMALARININ GELİŞİMİ (DÖNEMSEL BİR ANALİZ 1980-2011)

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 9 - 24, 26.05.2015

Osman Kanca Metin Bayrak

https://doi.org/10.18506/anemon.29741

Öz

24 Ocak kararlarıyla keskin bir değişim ve dönüşüm sürecine giren Türkiye Ekonomisi, döviz kuru, kambiyo, dış ticaret rejimi sermaye hereketleri serbestîsi gibi birçok konuda liberal politika uygulamasına gitmiş, piyasa ekonomisinin etkinliğini artırmak için de kamu kesimi ölçeğini küçültme kararı almıştır. Bir ekonomide kamu ekonomisinin büyüklüğünü gösteren temel ölçüt kamu harcamaları tutarıdır. Milli ekonomi içerisinde kamu harcamaları oranının alçalıp yükselmesi makroekonomik değişkenlerin işleyişini etkilemekte ekonominin sağlıklı dengeler kurmasında mühim rol oynamaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de 1980-2011 yılları arasını kapsayan dönemde kamu kesimi tarafından yapılan harcamalar ekonomik ve mali açıdan dönemsel olarak incelenmiş, mevcut durumla ilgili tespit ve tahliller yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Harcamaları, Tablo Oran Analizi, Türkiye

Kaynakça

• Ağcakaya, S. (2003), “Ülkemizde Konsolide Bütçe Harcamalarının Gelişimi (1980-2000)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 215-226.
• Akalın, U. S. (2004), Üç Dönem Üç Ekonomi, İstanbul: Set Yayınları.
• Akçağlayan, A ve Kayıran, M. (2010), “Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Gelirleri: Nedensellik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 129-146.
• Aktan, C. C. (1995), Optimal Devlet, İstanbul: TÜSİAD Yayını.
• Aslan, A. (2009), “Bütçe Açığı Sürdürülebilirliğinin Dinamik Analizi: Türkiye Örneği”, Maliye Dergisi, 157, 227-234.
• Başol, K ve Başol, G. (1992), “Bütçe Uygulamalarında Yapılan Değişiklikler ve Bütçe Politikalarına Etkileri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 47(3), 55-82.
• BDDK (2008), ABD Mortgage Krizi, Çalışma Tebliği, Ankara.
• BDDK (2010), Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi, Çalışma Tebliği, Ankara.
• Boratav, K. (2008), Türkiye İktisat Tarihi: 1908-2007, Ankara: İmge Yayınevi.
• Bulut, C. (2006), Ekonomik Yapı ve Politika Analizi, İstanbul: DER Yayınları.
• Çavdar, Ç. Ş. (2010), Türkiye’de Bütçe Açığının Makroekonomik Etkilerinin VAR Modelleri ile İncelenmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çolak, Ö. F. (2009), “2008 Krizinin 1929 Krizi ile Benzerlikleri Üzerine Bir Analiz”, TİSK Akademi Dergisi, 4(2), 50-69.
• Direkçi, T. (2006), Kamu Açıklarının Makro Ekonomik Etkileri: Türkiye Çalışması, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DPT (1994), 1995 Yılı Geçiş Programı, Ankara.
• DPT (1997), Temel Ekonomik Göstergeler (1950-1998).
• DPT (2005), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950-2004).
• DPT (2007), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950-2004).
• DPT (2011), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950–2010).
• Eğilmez, M. (2009), Küresel Finans Krizi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eren, A. (2008). Türkiye Ekonomisi, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gacener, A. (2005), “Türkiye Açısından Wagner Kanunu’nun Geçerliliğinin Analizi”, DEÜ İİBF Dergisi, 20(1), 103-122.
• Gürkaynak, R. S. (2008), “Türkiye Ekonomisi ve Küresel Krizde Makroekonomik Politikalar”, TEK, Ekonomik Bunalım ve Türkiye Ekonomisine Etkileri, Tartışma Metinleri.
• Güven, S. (2001). “Sermaye Hareketlerinin Nedenleri, Etkileri ve Türkiye Örneği”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 16(185), 79-98.
• Karaçor, Z. ve Alptekin, V. (2006), “1980 Sonrası İstikrar Politikaları Işığında Türkiye Ekonomisinin Trend Analizi Yardımıyla Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi İİBF Dergisi, 11, 307-342.
• Karataş, C. (1994), “Türkiye’de Kamu Borçları, Vergi Sistemi ve Kamu Harcamaları: 1980-1993”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, İstanbul.
• Karluk, R. (1997), Türkiye Ekonomisi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Karluk, R. (1999), Türkiye Ekonomisi Tarihsel Gelişim Yapısal ve Sosyal Değişim, 6.Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Kepenek, Y. (1990), Türkiye Ekonomisi, Ankara: Verso Yayıncılık.
• Kepenek, Y. ve Yentürk, N. (2000), Türkiye Ekonomisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kovancılar, B. (1997), 1980 Sonrası Benimsenen Liberal Politikalar Bağlamında Türkiye’de Konsolide Bütçe Harcamalarının Analizi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koyuncu, M. ve Şenses, F. (2004), “Kısa Dönem Krizlerin Sosyoekonomik Etkileri: Türkiye, Endonezya ve Arjantin Deneyimleri”, ERC Working Papers in Economics, 4(13), 1-44.
• Magdoff, F. ve Yates, M. (2010), Ekonomik Krizin ABC’si, (Çev: Ahmet Kırmızıgül), Ankara: Epos Yayınları.
• Mutlu, A. (1998). “Türkiye’de Konsolide Bütçe Harcamalarının Değerlendirilmesi”, XII. Türkiye Maliye Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Yayınları, İstanbul.
• Oyan, O. (1989), Dışa Açılma ve Mali Politikalar Türkiye:1980-1989, Ankara.
• Oyan, O. (2001), Türkiye Ekonomisi, (Kamu Maliyesi ve Politikası), Ankara: İmaj Yayınevi.
• Önder, İ. ve Uçkaç, A. (2013), “Krizler Ortamında Türkiye”, 3. İzmir Ulusal Ekonomi Kongresi: İzmir.
• Öner, E. (1994), “Cumhuriyet Dönemi Türk Bütçeleri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, İstanbul.
• Öztek, D. (2001), “1980 Sonrası Harcama Politikaları”, 16. Türkiye Maliye Sempozyumu, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Parasız, İ. (1996), Kriz Ekonomisi, Hiper Enflasyon ve Yüksek Enflasyonla Mücadelede Ünlü İstikrar Politikaları ve 5 Nisan 1994 Kararları, İstanbul: Ezgi Kitabevi.
• Sakal, M. (2002), “Türkiye’de Kamu Açıklarının ve Borçlanmanın Sürdürülebilirliği Sorunu: 1988-2000 Dönem Analizi”, DEÜ İİBF Dergisi, 17(1), 35-60.
• Sezgin, S. (2013), Türkiye Ekonomisi, Ankara: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Şahin, H. (2007), Türkiye Ekonomisi, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Şimşek, H. A. (2007), “Türkiye’de 2000 Sonrasında Uygulanan İstikrar Programlarının Kamu Maliyesine Etkileri”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(512), 52-68.
• Şimşek, H. A. ve Altay, A. (2009), “Küresel Kriz Ortamında Türkiye'de Maliye Politikalarının Değerlendirilmesi”, Finans-Politik Ekonomik Yorumlar Dergisi, 528, 11-23.
• T.C. Maliye Bakanlığı (2007), 2008 Mali Yılı Bütçe Gerekçesi, Ankara.
• T.C. Maliye Bakanlığı (2012), 2011 Yılı Genel Faaliyet Raporu, Ankara.
• Taban, S. (2011), Küresel Finans Krizi Öncesi ve Sonrası Dönemde Türkiye’de Ekonomik Büyümenin Dinamikleri, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, Ankara.
• TCMB (2001), Yıllık Rapor: Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Para Politikası, Ankara.
• TCMB (2005), Yıllık Rapor: Denetleme Kurulu Raporu, Ankara.
• TOBB, (1994), “5 Nisan Kararlarının İlk Sonuçları ve İlk Üç Ayın Bilançosu”, Forum Dergisi, 6.
• Tokgöz, E. (2001). Türkiye’nin İktisadi Gelişme Tarihi, 6. Baskı, Ankara: İmaj Yayınevi.
• Turan, Z. (2011). “Dünyadaki ve Türkiye’deki Krizlerin Ortaya Çıkış Nedenleri ve Ekonomik Kalkınmaya Etkisi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 56-80.
• TÜSİAD (2012). Türkiye Ekonomisi, İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Ulusoy, A. (2012), Maliye politikası, İstanbul: Park Kitabevi.
• Yeldan, E. (2008), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi, İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Yıldırım, E ve Yıldırım, R. (2001), “1980 Sonrası Uygulanan Maliye Politikaları ve Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri”, XVI. Türkiye Maliye Sempozyumu: Antalya.
• Yılmaz, B. E. ve Susam, N. (2001), “Türkiye’de Kamu Harcamalarının GSMH İçindeki Payının Analizi ve Ülkeler Arası Karşılaştırma”, 16. Türkiye Maliye Sempozyumu, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.