Sufism; a Traditional Thought as a Solution to the Modern and Post-modern Conflict

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 4, 463 - 475, 12.04.2018

Musa Kaval

https://doi.org/10.18506/anemon.375577

Öz

Modernism which has occurred as an idea of
creating a new world proved the power with its main bases of rationalism and
positivism. However, using natural laws that was discovered in nature caused
some unpredictable problems because of running them against to nature. Like
nature human being as a part of nature was exposed to some positivist
evaluation and human soul was denied. Modernism was started to be criticized
because of its dogmatic values but it denied religion because of dogma.
Post-modernist activists not only opposed to all modern values but also they
don’t put forward any holistic and systematic approaches. Post-modern era was
started to be criticized earlier than modernism because it asserts that there
is no border for individuality and pragmatism even if having skepticism and
certainty in everything. Humanity lives a chaos because of reading human being
and nature in a strict way of modernism and post-modernism, however as a
holistic Islamic traditional approach sufism is supported a solution for
humanity. In this study problems caused by modernism and post-modernism are
studied and solutions given by sufism are try to be ranked.  

Anahtar Kelimeler

Sufism, Modernism, Post-Modernism, God, Identity Problem

Tasavvuf; Modern ve Post-modern Çatışmasına Çözüm Olarak Geleneksel Bir Düşünce

Öz

Yeni
bir dünya yaratma teşebbüsü olarak ortaya çıkan modernizm, temel dayanağı olan
rasyonalist ve pozitivist yaklaşımı sayesinde doğa bilimlerinde rüştünü
ispatlamıştır. Ancak doğa kanunlarının keşfedilerek doğaya aykırı kullanılması
hiç tasavvur edilemeyen sorunlara yol açmıştır. Doğanın bir parçası olarak
insanoğlu da modernizmin olgucu değerlendirmelerine maruz kalarak
tanrısal/ruhsal yönü inkâr edilmiştir. Dini inkâr eden ancak adeta bir din gibi
kendi ölçütlerini dogmatikleştiren modernite sorgulanmaya başlanmıştır.
Modernizmin yükseldiği hemen bütün değerleri inkâr eden post-modernistler karşı
olmanın ötesinde herhangi bir bütüncül ve sistematik bir yaklaşım ortaya
koymamaktadırlar. Şüphecilik ve kesinliğin olmadığı ancak bireysellik ve
pragmatizmin sınırlarının mümkün mertebe zorlanmasının söz konusu olduğu
post-modernizm ise modernizm kadar uzun sürmeden bir başka sorunlu evre olarak
telakki edilmeye başlanmıştır. İnsan ve doğanın Tanrısal bağlarından
koparılarak tek yönlü okumalara maruz bırakılması sonucu yaşanan kaosun
çözümüne dair İslam’ın geleneksel düşüncesi olan tasavvufun doğru
insan-âlem-tanrı sistematiği ortaya koyduğu savunulur. Bu çalışmada modern ve
post-modernizmin neden olduğu sorunlar ve bunların çözümüne yönelik tasavvufun
görüşlerine yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Tasavvuf, Modernizm, Tanrı, Post-Modernizm, Kimlik Sorunu

Kaynakça

• Baudrillard, Jean (2004). Tüketim Toplumu, çev. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bauman, Zygmunt (1989). Modernity and the Holocaust, Cambridge. Beckford, James A., (1966). “Postmodernity, High Modernity and New Modernity: Three Concepts in Search of Religion”, Postmodernity, Sociology and Religion, London: MacMillan Press. Belk, Russull, W., Collecting in a Consumer Society, Routledge, London and New York, 1995, p. 98) Berman, Marshall (1988). All That Is Solid Melts Into Air: The Experience of Modernity. Second ed. London: Penguin. Best, Steven & Kellner, Douglas (1998), Postmodern Teori: Eleştirel Soruşturmalar, çev.Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bilgin, Nuri (2007), Kimlik İnşası, İzmir: Aşina Kitaplar. Bilgin, Nuri (2001). İnsan İlişkileri ve Kimlik, İstanbul: Sistem Yay. Buckingham, David (2008). “Introducing Identity” Youth, Identity, and Digital Media. Ed: David Buckingham, The John D. and Catherine T. MacArthur Foundation Series on Digital Media and Learning. Cambridge, MA: The MIT Press. Chevalier, Jean (1993). Din Fenomeni, çev. Mehmet Aydın, Konya: Din Bilimleri Yayınları. Cohen, Gerald A., Karl Marx’ın Tarih Teorisi, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul 1998, s.145-6). Corrigan, Peter, The Sociology of Comsumption, Sage Publication, London, 1997, p.113-115. Cullenberg, S., Amariglio, J., & Ruccio D.F. (2001). Introduction In Postmodernism, Economics and Knowledge, London: Routledge. (pp. 1-57). Connor, Steven (2001). Post-Modernist Kültür: Çağdaş Olanın Kuramlarına Bir Giriş, çev. Doğan Şahiner, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Detmer, D. (2003). Challenging postmodernism: Philosophy and the politics of truth. Amherst, NY: Polity Books. Diggens, Anthony (2000). Run Away World: How Globalization Is Reshaping our Lives, New York: Routledge Dow, S. (2001). “Modernism and Postmodernism: A dialectical analysis”, Postmodernism, Economics and Knowledge,ed. S. Cullenberg, J. Amariglio, & D.F. Ruccio, London: Routledge, (pp. 61-76). Dunn, G. Robert (1998). Identity Crises: A Social Critique of Postmodernity, London: University of Minnesota Pres. Ellul, Jacgues (1965). The Technological Society, London: Cape. Faulkner, Peter (1990). Modernism, Taylor & Francis Press. Foster, H. (1983). The Anti-Aesthetic Essays on Postmodern Culture, Washington: Bay Press. Fromm, Eric, Sahip Olmak Ya Da Olmak, çev., Aydın Arıtan, İstanbul 1997, s.30. Funk, Rainer (2006). Ben ve Biz: Postmodern İnsanın Psikanalizi, çev: Çağlar Tanyeri, İstanbul: YKY. Giddens, Anthony (1991). “Jurgen Habermas”, Çağdaş Temel Kuramlar, ed. Q. Skinner, çev. A. Demirhan, Ankara: Vadi Yay. Giddens, Anthony (2012). Modernliğin Sonuçları, çev. Ersin Kuşdil. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Giddens, Anthony (1985). The Nation-State and Violence, Cambridge Habermas, Jürgen (1994). “Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje”, ed. Necmi Zeka, Postmodernizm, çev. Gülengül Naliş, Dumrul Sabuncuoğlu ve Deniz Erksan, İstanbul: Kıyı Yayınları,, s.31-44. Hall, Stuart (1998). “Eski ve Yeni Kimlikler, Eski ve Yeni Etniklikler”, Kültür, Küreselleşme ve Dünya Sistemi, Der: Anthony D. King, çev: Gülcan Seçkin‐Ümit Hüsrev Yolsal, Ankara: Bilim ve Sanat Yay. Hall, Stuart (1995). “Yeni Zamanların Anlamı”, Der: M. Jacques, Yeni Zamanlar, çev: Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yay. Harvey, David (1997). Postmodernliğin Durumu, çev. Sungur Savran, İstanbul: Metsi Yayınları. Harvey, David (1999). The Condition of Postmodernity, Oxford: Backwell. Hassard, John (1999). “Postmodernism, Philosophy and Management: Concepts and Controversies”, IJMR, Vol.1, No.2, June, pp.171-195. Hegel, G.W. (2003). Tarihte Akıl, çev. Önay Sözer, İstanbul: Kabalcı Yay. Hugman, Richard (2003). “Professional Values and Ethics in Social Work: Reconsidering Postmodernism?”, British Journal of Social Work, Vol.33. Kellner, Douglas (2001). “Popüler Kültür ve Postmodern Kimliklerin İnşası”, çev: Gülcan Seçkin, Doğu Batı, Sayı:15. İbn Arabi (2007). Tefsir-i Kebir Te’vilât, çev. Vahdettin İnce, İstanbul: Kitsan. Kaval, Musa (2015). “Nûr Sûresi 35. Ayet Bağlamında Mesenvi’de Nûr Sembolü”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 8 S. 38. 1002-1010. Kellner, Douglas (1994), “Toplumsal Teori Olarak Postmodernizm: Bazı Meydan Okumalar ve Sorunlar”, ed. Mehmet Küçük, Modernite Versus Postmodernite, çev.Mehmet Küçük, Ankara: Vadi Yayınları, s.227-258. Kızılçelik, Sezgin (1996). Postmodernizm Dedikleri, İzmir: Saray Kitabevleri. King, Cheryl Simrell (2005), “Postmodern Public Administration: In The Shadow of Postmodernism”, Administrative Theory & Praxis, Vol.27, No.3, September, s.517-532. Konevi, Sadreddin. (2012). Fusûsü’l Hikemin Sırları, trc. Ekrem Demirli, İstanbul: İz Yayıncılık. Lawrance, F. (1989). “Habermas and Discourse of Modernitiy: Twelve Lectures”, Political Theory, May. Lewis, Pericles (2000). Modernism, Nationalism, and the Novel, Cambridge: Cambridge University Press. Lyotard, Jean-François (1985). The Post-Modern Condition, Minneapolis: University of Minnesota Press McCarty, T. (1991). “Habermas ve Modernliğin felsefi Söylemi”, Çağdaş Temel Kuramlar, ed. Q. Skinner, çev. A. Demirhan, Ankara: Vadi Yay. Mevlana-Mesnevî-i Şerîf, Aslı ve Sadeleştirilmişiyle Manzûm Nahifî Tercümesi IVI, haz.: Amil Çelebioğlu, MEB Yay., İstanbul 2000. Mourad, R.P., Jr. (1997). “Postmodern Interdisciplinarity, Journal of Higher Education, 20(2), 113-140. Murphy John W. (1995). Postmodern Toplumsal Analiz ve Postmodern Eleştiri, çev: Hüsamettin Arslan, İstanbul: Eti Yayınları. Nelson, J. (2001). “Feminist Economics: Objective, Activist, and Postmodern”, Postmodernism, Economics and Knowledge, ed. S. Cullenberg, J. Amariglio, & D.F. Ruccio, London: Routledge, pp. 286-304. Nicholson, Reynold A. (1978). Islam Sufileri, çev. Mehmet Dag vd., Ankara: Kültür Bakanlıgı Yayınları. Nyström, Harry (2000). “The Postmodern Challange – From Economic to Creative Management”, Creativity and Innovation Management, Vol.9, No.2, June, s.109-114. Richardson, L. (2000). “Writing: A method of Inquiry”, Handbook of Qualitative Research, ed. N.K. Denzin & Y.S. Lincoln, Thousand Oaks, CA: SAGE, pp. 923-948. Rocmore, T. 1989 "Modernity and Reason: Habermas and Hegel" Man and World, Vol. 22. Rosenau, P. Marie (1992). Post-modernism and the Social Sciences. Princeton, NJ: Princeton University Pres. Rosenau, P. Marie (1998). Postmodernizm ve Toplumbilimleri, çev: Tuncay Birkan, Ankara: Bilim ve Sanat Yay. Simmel, Georg (1969). Sociology, Glencoe: Free Press. Spicer, Michael W. (2005), “Public Administration Enquiry and Social Science in the Postmodern Condition: Some Implications of Value Pluralism”, Administrative Theory& Praxis, Vol.27, No.4, December, pp.669-688. Şimşekler, Nuri (2005). “Hz. Mevlana’da Evlilik, Aile ve Çocuk Eğitimi”, Mevlana’nın Düşünce Dünyasından, Taylor, Charles (1995). Modernliğin Sıkıntıları, çev. Uğur Canbilen, İstanbul: Ayrıntı Yay.