Impact of Institutionalization in Family-Owned Companies and Elements of Intellectual Capital on Competitive Power: A Research on Family-Owned Hospitality Businesses

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 6, 819 - 830, 02.12.2018

Nuray Türkoğlu

Öz

In this study, it has been aimed to examine the impact of
institutionalization and intellectual capital elements on administrative point
of view and competitive power in hospitality businesses owned by a family. The
sample of research has been determined as the directors of four or five-star
hospitality businesses owned by families, which are carrying out an activity in
Antalya city located within the boundaries of Mediterranean Region of Turkey.
Data has been gathered by using the stratified sampling method with a survey
form with 5 point graduation. As a result of data analysis, while no meaningful
interaction between formalization in family-owned businesses and competitive
power, it has been observed that organizational culture, customers and structural
capital have positive impact on competitive power.   

Anahtar Kelimeler

Institutionalization, Intellectual Capital, Competitive Power, Family-owned Businesses, Hospitality Businesses

Aile İşletmesi Niteliğindeki Şirketlerdeki Kurumsallaşmanın ve Entellektüel Sermayenin Rekabet Gücü Üzerindeki Etkisi: Aile İşletmesi Niteliği Taşıyan Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma

Öz

Bu
çalışmada aile işletmesi olan konaklama işletmelerinde kurumsallaşma ve
entelektüel sermaye unsurların yönetici bakış açısı ile rekabet gücüne
etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma örneklemi, Türkiye’ de Akdeniz
Bölgesi sınırları içerisinde yer alan Antalya ilinde faaliyet gösteren dört ve
beş yıldızlıaile işletmesi olan konaklama işletmeleri yöneticileri şeklinde
belirlenmiştir. Veriler 5’li derecelemeyesahip anket formu ile tabakalı
örnekleme kullanılarak toplanmıştır. Toplamda 210 anket formu elde edilmiştir.
Verilerin analizi sonucunda aile işletmelerinde formalleşme ve insan sermayesi
ile rekabet gücü arasında anlamlı etkileşim bulgulanmazken, örgüt kültürü ile
müşteri ve yapısal sermayenin rekabet gücünüpozitif anlamda etkilediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kurumsallaşma, Entelektüel Sermaye, Rekabet Gücü, Aile İşletmeleri, Konaklama İşletmeleri

Kaynakça

• Abdullah, D. F. & Sofian, S. (2012). The relationship between intellectual capital and corporate performance. The International Conference on Asia Pacific Business Innovation & Technology Management, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 40, 537 – 541.
• Ahmad, S. B. & Mushraf, A. M. (2011). The relationship between intellectual capital and business performance: An empirical study in Iraqi industry. International Conference on Management and Artificial Intelligence, IPEDR, 6, 104-109.
• Ağdelen, Z. & Erkut, H. (2008). Firma kurumsal ve yönetsel özelliklerin insan kaynakları yönetimi üzerindeki etkisinin analizi. GaziÜniversitesi J. Soc. & Appl. Sci., 3(6): 37-55.
• Alkış, H. & Temizkan, V. (2010). İşletmelerin kurumsallaşma düzeylerinin belirlenmesi: (Haddehaneler) Karabük demir-çelik sektörü örneği. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 21 (76), 73-92.
• Apaydın, F. (2007). Kurumsallaşma ve adaptif yeteneklerin pazarlama eylemlerine ve örgütsel performansa etkileri.Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Bahçıvan, E. “Aile şirketlerinde başarının formülü: Kurumsallaşma”. 26.10.2016, http://www.fortuneturkey.com/-aile-sirketlerinde-basarinin-formulu-kurumsallasma-39922.
• Bontis, N. (2000). Assessing knowledge assets: A review of the models used to measure intellectual capital. Santa Clara, California Closing Keynote Presentation, KM World, September 15.
• Bontis, N., Keow, C. C. & Richardson, S. (2000). Intellectual capital and business performance in Malaysian industries. Journal of Intellectual Capital, 1(1), 85-100.
• Bounfour, A. & Edvinsson, L. (2005). Intellectual capital for communities: Nations, regions and cities. Elsevier Butterworth–Heinemann, Jordan Hill, Oxford.
• Büyüköztürk, Ş. (2015).Sosyal bilimler için very analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. 21. Baskı, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Byun, H. S., Lee, J. H. & Park, K. S. (2014).Corporate governance, product market competition, and payout policy. Seoul Journal of Business, 20(1), 1-34.
• Cabriata, M. R. & Vaz, J. L. (2005). Intellectual capital and value creation: Evidence from the Por-Tuguese banking industry. The Electronic Journal of Knowledge Management, 4 (1), 11-20.
• Çokluk, Ö.,Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. 3. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Çuhadar, T. & Özmen, H. İ. (2008). Mission statement institutional family business: A content analysis. First International Conference on Management and Economics, Epoka University, 28-29 March, Tirana, Albania, 120-132.
• Durğun, S. 2006. Örgüt kültürü ve örgütsel iletişim.Yüzüncüyılüniversitesi, eğitim fakültesi dergisi.Cilt III, 112-132.
• Dzinkowski, R. (2000). The measurement and management of intellectual capital. International Management Accounting Study, 32-37.
• Edvinsson, L. & Sullivan, P. (1996). Devoloping a model for managing intellectual capital. European Management Journal, 14 (4), 336-364.
• Fornell, C. & Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18 (1), 39-50.
• Fox-Wolfgramm, S. J., Kimberly B. B. & James G. H. (1998). Organizational adaptation to institutional change: A comparative study of first-order change in prospector and defender banks. Administrative Science Quarterly, 43(1), 87-126.
• Genç, N. & Karcıoğlu, F. (2004). Aile işletmelerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri - Bir uygulama. 1. Aile İşletmeleri Kongresi, 17-18 Nisan, 20-32.
• Hair, Jr., J. E., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, E. (2010).Multivariate data analysis. 7th Edition, Upper Saddle River, New Jersey: Prentice-Hall.
• Karacaer, S. and Aygün, M. (2009). Entelektüel sermayenin firma performansı üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 127-140.
• Kaya, F. B., Şahin, G. G. &Gürson, P. (2010). Management in firms and organizations: Intellectual capital in organizations. Problems and Perspectives in Management, 8 (1), 153-160.
• Kesim, E. (2005). Bir etik davranış ilkesi olarak hesapverebilirlik (hesap verme sorumluluğu). Kamu Görevlileri Etik Kurulu Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, Sakarya, 18-19 Kasım, 270-281.
• Kimberly, J. R. (1979). Issues in the creation of organizations: Initiation, innovation, and institutionalization. The Academy of Management Journal, 22(3), 437-457.
• Kline, R. B. (2011). Convergence of structural equation modeling and multilevel modeling.In M. Williams & W. P. Vogt (Eds.), Handbook of methodological innovation in social research methods (pp. 562-589). London: Sage.
• Kultur (2015). http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,9579/turizm-tesisleri.html. Access Date: 20 December.
• Lee, K. J. (2014). Attitudinal dimensions of professionalism and service quality efficacy of frontline employees in hotels. International Journal of Hospitality Management, 41, 140–148.
• Ling, Y. H. (2011). The influence of intellectual capital on organizational performance in two contexts. International Conference on Intellectual Capital, Knowledge Management & Organizational Learning, January 1, 344-351.
• Lytras, M. D. & Pablos, P. O. (2009). Knowledge ecology in global business: Managing intellectual capital, Information Science Reference, New York: Hershey.
• Mohr, L. A., Webb, D. J., & Haris, K. E. (2001). Do consumers expect companies to be socially responsible? The impact of corporate social responsibility on buying behavior. The Journal of Consumer Affairs, 35 (1), 45-72.
• Pazarcık, O. (2004). Aile işletmelerinin tanımı, kurumsallaşması ve yönetişimi. 1. Aile İşletmeleri Kongresi, 17-18 Nisan, 33-42.
• Rızaoğlu, B. & Ayyıldız, T. (2008). Konaklama işletmelerinde örgüt kültürü ve iş tatmini: Didim örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19 (1): 7-20.
• Riahi-Belkaoui, A. (2003). Intellectual capital and firm performance of US multinational firms: A study of the resource‐based and stakeholder views. Journal of Intellectual Capital, 4(2), 215 – 226.
• Rudez, H. N. & Mihalic, T. (2007). Intellectual capital in the hotel ındustry: A case study from Slovenia. International Journal and Hospitality Management, 26, 188–199.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. & Müller, H. (2003).Evaluating the fit of structural equation models: Test of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research - Online, 8(2), 23-74.
• Schumacker, R. E. & Lomax, R. G. (2004).A beginner’s guide to structural equation modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Selznick, P. (1996). Institutionalism “Old” and “New”. Administrative Science Quarterly, 41, 270-277.
• Starovic, D. & Marr, B. (2003). Understanding corporate value - Measuring and reporting ıntellectual capital. London: CIMA.
• Şanal, M. (2011). Aile işletmelerinde kurumsallaşma ve kurumsal girişimcilik üzerine bir araştırma.Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Tavşancı, S. (2009). Firmalardaki kurumsallaşma düzeyinin rekabet gücüne etkisi üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı DoktoraTezi.
• Türkoğlu, N. (2016). Konaklama işletmelerinde kurumsallaşma, entelektüel sermaye ve rekabet gücü ilişkisinin incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı DoktoraTezi.
• Westhead, P. & Cowling, M. (1997). Performance contrasts between family and non-family unquoted companies in the UK. Journal of Entrepreneurial Behaviour& Research, 3, 30-52.
• Yazıcıoğlu, İ. & Koç, H. (2009). Aile işletmelerinin kurumsallaşma düzeylerinin belirlenmesine yönelik karşılaştırmalı bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 497-507.
• Yıldız, S. (2011). Entelektüel sermayenin işletme performansına etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 11–28.
• Yörük, N. & Erdem, M.S. (2008). Entelektüel sermaye ve unsurlarının, İMKB’de işlem gören otomotiv sektörü firmalarının finansal performansı üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(2), 397-413.