The Relation between the Information Literacy Skills of Pre-Service Teachers and Their Evaluation of the Trustworthiness of Information Sources

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 175 - 184, 03.02.2019

Canan Dilek Eren , Gülfem Muşlu Kaygısız , Elif Benzer

https://doi.org/10.18506/anemon.411783

Cited By: 1

Öz

The
aim of this study is to examine whether there is a relation between the
information literacy skills of pre-service science teachers and their
evaluation of the trustworthiness of texts obtained from different online
information sources about nuclear energy, which is a socioscientific subject.
The study is in relational screening model. The study was carried out by 186
pre-service teachers getting education at science teaching program at Kocaeli
University. In the study, data were collected through “Information literacy
scale” and “Trustworthiness questionnaire”. Participants first looked at
reading texts compiled from original and different sources of information about
nuclear energy, then filled the Information Literacy Scale and the
Trustworthiness Questionnaire for each text. Findings show that pre-service
science teachers have high skill level in information literacy subject and
there is a low level and positively relation between their information literacy
skill levels and their evaluation of the trustworthiness of online different
information sources.   

Anahtar Kelimeler

Information Literacy Levels, Trustworthiness on Information Sources, Socioscientific Subjects, Nuclear Energy, Pre-Service Teachers

Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlık Becerileri İle Bilgi Kaynaklarının Güvenilirliklerini Değerlendirmeleri Arasındaki İlişki

Öz

Bu
çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlık
becerileri ile sosyobilimsel bir konu olan nükleer enerji hakkında çevrimiçi
farklı bilgi kaynaklarından alınan metinlerin güvenilirliklerini
değerlendirmeleri arasında bir ilişki olup olmadığını incelemektir. Araştırma
ilişkisel tarama modelindedir. Çalışma Kocaeli Üniversitesi’nde fen bilgisi
öğretmenliği programındaki 186 öğretmen adayıyla yürütülmüştür. Çalışmada
veriler “bilgi okuryazarlığı ölçeği” ve “güvenirlik anketi” ile toplanmıştır.
Katılımcılar önce nükleer enerji konusunda özgün ve farklı bilgi kaynaklarından
derlenmiş olan okuma metinlerini incelemiş, sonrasında bilgi okuryazarlığı
ölçeğini ve her bir metin için güvenirlik anketini doldurmuşlardır. Bulguların
değerlendirilmesi sonucunda fen bilgisi öğretmen adaylarının, bilgi
okuryazarlığı konusunda yüksek beceri düzeyine sahip oldukları ve bilgi
okuryazarlık beceri düzeyleriyle çevrimiçi farklı bilgi kaynaklarının
güvenilirliklerini değerlendirmeleri arasında düşük düzeyde ve pozitif yönde
bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi Okuryazarlık Becerileri, Bilgi Kaynaklarına Olan Güven, Sosyobilimsel Konular, Nükleer Enerji, Öğretmen Adayı

Kaynakça

• ACRL (Association of College and Research Libraries & American Library Association). (2000). Information Literacy Competency Standarts for Higher Education. 02.01.2018, http://www.ala.org/acrl/ilstandartlo.htm
• Adıgüzel, A. (2011). Bilgi okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 15–28.
• Adıgüzel, A. (2014). Öğretmen adaylarının öğrenmeye ilişkin tutumları ile bilgi okuryazarlık becerileri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(7), 13-24.
• Akkoyunlu, B., ve Yılmaz, M. (2005). Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlık Düzeyleri ile İnternet Kullanım Sıklıkları ve İnternet Kullanım Amaçları. Eğitim Araştırmaları, 19, 1-14.
• Akolaş, A. (2004). Bilişim Sistemleri ve Bilişim Teknolojisinin Küreselleşme Olgusu ve Girişimcilik Üzerine Yansımaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 29-43.
• Aldemir, A. (2004). “Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma: Sakarya Üniversitesi Örneği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alexandria proclamation on information literacy and lifelong learning: Beacons of the information society. (2005). 10 Ocak 2018, https://www.ifla.org/publications/beacons-of-the-information-society-the-alexandria-proclamation-on-information-literacy
• Argon, T., Öztürk, Ç., ve Kılıçaslan, H. (2008). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının bilgi okur-yazarlığı becerileri üzerine bir durum çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(2). 13-22.
• Ateş, H. ve Saraçoğlu, M. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının gözünden nükleer enerji. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 175-193.
• Bedük, A. T., ve Balcılar, H. T. (2008). Türkiye'nin bilgi toplumu olma yolunda bilgi teknolojilerinden internetin kullanımı: Muş ilindeki internet kafe kullanıcılarının amaçları üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(16), 83-106.
• Bozkurt, A. (2014). Ağ Toplumu ve Bilgi. Türk Kütüphaneciliği, 28(4), 510-525.
• Bråten, I., Strømsø, H. I., ve Britt, M. A. (2009). Trust matters: Examining the role of source evaluation in students’ construction of meaning within and across multiple texts. Reading Research Quarterly, 44, 6-28.
• Bråten, I., Strømsø, H. I., ve Salmerón, L. (2011). Trust and mistrust when students read multiple information sources about climate change. Learning and Instruction, 21, 180-192.
• Değirmencioğlu, G. (2016). Dijitalleşme Çağında Gazeteciliğin Geleceği ve İnovasyon Haberciliği. TRT Akademi, 1 (2), 590-606. 3.01.18, http://dergipark.gov.tr/trta/issue/23620/252171
• Demir, Ö., ve Seferoğlu, S.S. (2016). Bilgi okuryazarlığı, internet bağımlılığı, sanal aylaklık ve çeşitli diğer değişkenlerin sanal zorbalık ile ilişkisinin incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 3(1), 1-26. 10.01.18, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ojtac/
• Demiralay, R. ve Karadeniz, Ş. (2010). Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımının, ilköğretim öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik algılarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(2), 819-851.
• Dobrow, S. B. (2013). Rise of the Internet and the World Wide Web. Salem Press Encyclopedia. http://eds.a.ebscohost.com/eds/detail/detail?vid=5&sid=77cf002f-a29b-447e-9b19-10275dfed690%40sessionmgr4010&bdata=Jmxhbmc9dHI%3d#AN=89315939&db=ers
• Dombaycı, M. A., Ercan, O. (2017) Öğretmen Adaylarının Bilimsel Okuryazarlık Düzeyleri ve Bilimsel Araştırmaya Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (3), 1265-1284.
• Geçer, A. (2014). Öğretmen adaylarının web ortamında bilgi arama-yorumlama stratejilerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 4(2), 1-20.
• Horton, F. W. (2008). Understanding information literacy: A primer. 15.01.2018, http://akgul.bilkent.edu.tr/IFAP/Understanding-Information-Literacy-A-Primer.pdf
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. (26.baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-50.
• Kolstø, S. D. (2001), Scientific literacy for citizenship: Tools for dealing with the science dimension of controversial socioscientific issues. Sci. Ed., 85, 291–310. doi:10.1002/sce.1011
• Korkut, E. ve Akkoyunlu, B. (2008). Yabancı dil öğretmen adaylarının bilgi ve bilgisayar okuryazarlık öz-yeterlilikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 178-188. 19.01.18, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/hunefd/article/view/5000048474
• Lemke, C., Brenner, W. (2015). Einführung in die Wirtschaftsinformatik, Band 1: Verstehen des digitalen Zeitalters, 11-51. Berlin, Heidelberg: Springer Verlag. 29/12/2017, http://www.springer.com/cda/content/document/cda_downloaddocument/9783662440643-c1.pdf?SGWID=0-0-45-1486970-p176975505Liang, J. C. ve Tsai, C.-C. (2009). The information commitments toward web information among medical students in Taiwan. Educational Technology and Society, 12(1), 162-172.Murugesan, S. (2014). Succeeding as an IT Professional. IT Professional, 16(1), 2-4. doi:10.1109/MITP.2013.103
• Özbay, M. ve Çelik, M. E. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının bilgi okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(4), 10-21.
• Özdemir, N. ve Çobanoğlu, E. O. (2008). Türkiye’de nükleer santrallerin kurulması ve nükleer enerji kullanımı konusundaki öğretmen adaylarının tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 218-232.
• Sayers, R. (2006), Principles of Awareness-Raising for Information Literacy: A Case Study , UNESCO Bangkok. 13.01.2018, available at: http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001476/147637e.pdf Saylan, A. (2014). “Fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları; iklim değişikliği, nükleer enerji ve organ bağışı ve nakli hakkındaki bilgi düzeyleri ile bilgi kaynaklarına olan güvenleri arasındaki ilişkiler”. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sürmeli, H , Duru, N , Duru, R . (2017). Investigating Teachers’ Attitudes Towards Nuclear Energy and Nuclear Power Plants In Terms of Different Variables. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11 (1), 293-319. DOI: 10.17522/balikesirnef.356156
• Tekin, N., Aslan, O. ve Yağız, D. (2016). Fen bilimleri öğretmen adaylarının bilimsel okuryazarlık düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 23-50. doi:10.17539/aej.76710
• Ünal, F., ve Er, H. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlığı Düzeylerinin Değerlendirilmesi, Journal of International Social Research, 8(41), 1059-1068.
• Van den Bosch, A., Bogers, T., ve De Kunder, M. (2016). Estimating search engine index size variability: a 9-year longitudinal study. Scientometrics, 16(2), 1-20. doi:10.1007/s11192-016-1863-z
• Whitfield, S. C., Rosa, E. A., Dan, A., ve Dietz, T. (2009). The Future of Nuclear Power: Value Orientations and Risk Perception. Risk Analysis: An International Journal, 29(3), 425-437. doi:10.1111/j.1539-6924.2008.01155.x
• Yörükoğulları, E., Orhun, Ö. Topdemir, H.G., İhsanoğlu, E. (2013). Bilim ve teknoloji tarihi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.