Ortaokul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin İnisiyatif Alma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 3, 727 - 742, 15.06.2020

Mithat Korumaz , Meltem Tufan

https://doi.org/10.18506/anemon.629724

Cited By: 3

Öz

Araştırmanın amacı, öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışları ile öğretmenlerin inisiyatif alma düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırma ilişkisel tarama deseninde betimsel bir çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında İstanbul İli Kartal ilçesindeki resmi ortaokullarda görev yapan ve basit tesadüfî örnekleme yöntemi ile belirlenen 306 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri “Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışları Ölçeği” ve “Eğitim Örgütlerinde İnisiyatif Alma Davranışı Ölçeği” ile toplanmıştır. Veriler parametrik yöntemler ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranış düzeyinin öğretmenlerin inisiyatif alma davranış düzeyi ile pozitif yönde ilişkili olduğu görülmektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda hem politika yapıcı ve uygulayıcılara hem de diğer araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kuantum liderlik, İnisiyatif Alma, Kuantum fiziği, Liderlik

Teşekkür

Bu çalışma Meltem Tufan'ın tez danışmanlığını yaparken vefat eden Prof. Dr. Hasan Basri Gündüz'ün anısına ithaf edilmiştir.

The Relationship Between Quantum Leadership Behaviors of School Principals and Teachers' Level of Taking Initiative

Öz

The aim of the study is to determine the relationship between school administrators' quantum leadership behaviors and teachers' initiative taking according to teachers' opinions. The research was conducted in correlational design. The sample of the study consists of 306 teachers who work in secondary state schools in Kartal district of Istanbul in 2018-2019 academic years. The data of the study were collected with “Principals’ Quantum Leadership Behaviors Scale” and “Taking Initiative in Educational Organizational Scale”. The collected data were analyzed through parametric tests. The participants of the study were determined by simple random sampling. According to the findings, it is seen that the quantum leadership behavior level of school principals is positively correlated with teachers' taking initiative behavior. In line with the results of the research, suggestions are made for both policy makers and practitioners.

Anahtar Kelimeler

Quantum Leadership, Taking Initiative, Quantum physics, Leadership

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, H. Z. ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: Mobil yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), 165-182.
• Akın, U. (2012). Örgüt ve yönetimde inisiyatif alma. Ankara: Pegem Akademi.
• Akın, U. (2014). Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20(21), 25-149.
• Akın, A. ve Anlı, G. (2011). Bireysel gelişim inisiyatifi ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 42-49.
• Akpil, Ş. (2016). Yeni bilim ve liderlik. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Aydın, M. (2000). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
• Bakioğlu, A. (1996). Öğretmenlerin kariyer evreleri: Türkiye’de resmi lise öğretmenleri üzerinde yapılan bir araştırma. 2. Ulusal Eğitim Sempozyumu Bildirileri. 18-20 Eylül. İstanbul.
• Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1990). The implications of transactional and transformational leadership for individual, team, and organizational development. Research in Organizational Change and Development, 4 231–272.
• Bass, B. M. (1990). Bass and Stogdill’s handbook of leadership: A survey of theory and research. New York: Free Press.
• Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranışlar. Ankara: Pegem Akademi.
• Bush, T. (2008). Leadership and management development in education. London: SAGE Publication.
• Capra, F. (2012). Batı düşüncesinde dönüm noktası. Çev. M. Armağan. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Çakmak, E., Gündüz, H. B. ve Korumaz, M. (2015). Eğitim örgütlerinde inisiyatif alma: Bir ölçek geliştirme çalışması. International Journal of Human Sciences, 12(2), 327-342.
• Erçetin, Ş. Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon. Ankara: Nobel Yayın.
• Erçetin, Ş. Ş. (2001). Yönetimde yeni yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erçetin, Ş. Ş, Potas, N. Açıkalın, Ş. N.,Turan, S. ve Bisaso, S. M. (2016). A study for developing a viable quantum leadership scale. International Congress On Political, Economicand Social Studies Abstracts Book. Ankara-TURKEY (Baskıda)
• Erçetin, Ş. Ş., Çelik, M. ve Çevik, M. S. (2018). Okul müdürlerinin kuantum liderlik davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1(2), 109-124.
• Frese, M., Kring, W., Soose, A., & Zempel, J. (1996). PI at work: Differences between East and West Germany. Academy of Management Journal, 39(1), 37–63.
• Frese, M., Fay, D., Hilburger, T., Leng, K., & Tag, A. (1997). The concept of personal initiative: Operationlization, reliability and validity in two German samples. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 70(1) 139–161.
• Frese, M., & Fay, D.(2001). the concept of personal ınitiative: Department of psychology University of Giessen. Human Performance, 14(1), 97-124.
• Frese, M., & Fay, D. (2002). Personal initiative: An active performance concept for work in the 21st century. Research in Organizational Behavior, 23(1), 133-487.
• Frese, M., Garst, H., & Fay, D. (2007). Making things happen: Reciprocal relationships between work characteristics and personal ınitiative in a four-wave longitudinal structural equation Model. Journal of Applied Psychology, 92(4), 1084–1112.
• Fris, J., & Lazaridou, A. (2006). An additional way of thinking about organizational life and leadership: The quantum perspective. Canadian Journal of Educational Administration and Policy. 1(8), 1-29.
• Garmston, R., & Wellman, B. (1995). Adaptive school in a quantum universe-educational leadership. Self Renewing Schools, 52(1), 7-6.
• Hofstede, G. (2001). Culture's consequences: Comparing values, behaviors, ınstitutions, and organizations across nations. California: Sage Publications.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kayman-Ertürk, E. A. (2008). Türkiye’deki mesleki eğitim ve öğretimin güçlendirilmesi projesi (MEGEP) içindeki yaygınlaştırıcı okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarının gerçekleştirme düzeyleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Konan, N. (2015). Eğitim yönetiminde yeni liderlik yaklaşımları. Ankara: Pegem Akademi.
• Kuhn, T. (2018). Bilimsel devrimlerin yapısı. Çev. N. Kuyaş. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Nayır, F. ve Taşkın, P. (2017). Eğitim örgütlerinde örgütsel destek algısı ile inisiyatif alma davranışı arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 319-1356.
• Overman, E. S. (1996). The new sciences of administration: Chaos and quantum theory. Public Administration Review, 56(5), 487-491.
• Papatya, G. ve Dulupçu, M. A. (2006). Thinking quantum leadership for true transformation: The talisman of "not to know" at the threshold of new leadership. Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Fakültesi. http://www.opf.slu.cz/vvr/akce/turecko/pdf/Papatya.pdf adresinden 09.07.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Redfern, S., Coster, S., Evans, A., & Dewe, P. (2010). An exploration of personal Initiative theory in the role of consultant nurses. Journal of Research in Nursing, 15(5), 435-453.
• Seymen, A. F. (2017). Y ve Z kuşak insanı özelliklerinin Milli Eğitim Bakanlığı 2014-2019 stratejik programı ve TÜBİTAK Vizyon 2023 öngörüleri ile ilişkilendirilmesi. Kent Akademisi, 10(32), 467-489.
• Shelton, C. K., & Darling, J. R. (2001). The quantum skills model in management: a new paradigm to enhance effective leadership. Leadership & Organization Development Journal, 22(6), 264-273.doi: https://doi.org/10.1108/01437730110403196
• Speier, C., & Frese, M. (1997). Generalized self-efficacy as a mediator and moderator between control and complexity at work and personal initiative: A longitudinal field study in East Germany. Human Performance, 10(2), 171-192.
• Stodgdill, R. M. (1948). Personal factors associated with leadership: A survey of theliterature. Journal of Psychology, 25, 35-71.
• Stodgdill, R. M. (1974). Handbook of leadership: A survey of theory and research. NewYork: Free Press.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
• Taşkın, S. (2016). Öğretmenlerin örgütsel destek ve örgütsel destek ve örgütsel özdeşleşme düzeyleri ile inisiyatif iklimi arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Turan, S. (2017). Okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarının örgütsel zekâ düzeyine etkisi (Zonguldak İli Örneği). (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Uzunçarşılı, Ü., Toprak, M. ve Ersun, O. (2000). Şirket kültürü ve iş prensipleri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Weick, K. E. (1976). Educational organizations as losely coupled systems. Administrative Science Quartely. 21(1), 1-9.
• Wheatley, M. J. (2006). Leadership and the new science: Discovering order in a Chaotic World. San Fransisco: Berret Koehler.
• Zimmerman, J. (2006). Why Some Teachers Resist Change and What Principals Can Do About It. Nassp Bulletin, 90(3), 238-249.
• Zohar, D. (2018). 21.Yüzyılda kuantum liderlik. İstanbul: Kitap yayınları.