An Evaluation of the Announcement and Advertisement Tax Practices of the Municipalities

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 3, 831 - 943, 15.06.2020

Ahmet Alptekin Duru

Öz

Announcement and Advertisement Tax is a municipal revenue but also it has an extra-fiscal purpose which is decreasing the density of signboards in the city. There has been not a separate article in the literature analyzing the dual functions, the subject, the coverage and tariff, the share in the municipal revenue, the division of collection authority between the district municipality and the metropolitan municipality in the metropolitan area of the Announcement and Advertisement Tax. These issues are analyzed via review of the regulations, court orders and budget realizations of the municipalities. Therefore, the problems arising in practice are determined. Consequently, several suggestions developed such as tariffs and taxable events should be updated, municipalities should have the power to determine the tariff, and the district municipality should be the collection authority in the metropolitan area.

Anahtar Kelimeler

Announcement and Advertisement Tax, Signboard, Tax tariff, Municipality, Metropolitan municipality

Belediyelerin İlan ve Reklam Vergisi Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

İlan ve Reklam Vergisi’nin bir belediye geliri olmanın yanı sıra kentte tabela yoğunluğunu azaltmak gibi mali olmayan bir amacı da vardır. İlan ve Reklam Vergisi’nin bu iki işlevini, konusunu, kapsamını ve tarifesini, belediye gelirleri içindeki yerini, tahsil etme yetkisi açısından büyükşehir belediyeleri ve büyükşehir ilçe belediyeleri arasındaki durumunu inceleyen müstakil bir çalışmaya literatürde rastlanmamıştır. Sayılan bu hususlar mevzuat taraması, mahkeme kararları ve belediyelerin bütçe gerçekleşme sayıları üzerinden bu makalede incelenerek uygulamada karşılaşılan sorunlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak makalede kanundaki tarifelerin ve vergiyi doğuran olayların güncellenmesi, belediyelere tarife belirleme yetkisi verilmesi ve büyükşehirlerde bu vergiyi toplama yetkisinin tamamen ilçe belediyelerine bırakılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İlan ve Reklam Vergisi, Tabela, Vergi Tarifesi, Belediye, Büyükşehir Belediyesi

Kaynakça

• Alıcı, O. V.  R. Kızılboğa Özaslan (2017). İki Kademeli Büyükşehir Yönetim Sisteminin Yargı Kararları Kapsamında İncelenmesi. İçinde: M. Güler  A. M. Turan (Ed.). Belediyelerin Geleceği ve Yeni Yaklaşımlar 2. Cilt (s. 255-267). İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları.
• Arıkboğa, Ü. (2015). Türkiye’de Yerel Vergi Yönetimi. Maliye Dergisi, (168), 1-19.
• Arıkboğa, Ü. (2016). Türkiye’de Belediyelerin Gelir Yapısı: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (33), 276-297.
• Arıkboğa, Ü. (2018). Metropoliten Yönetimlerde Hizmet Sorumluluklarının Paylaşımı ve Finansmanı. TESAM Akademi Dergisi, Yerel Yönetimler Özel Sayısı, 251-282. http://dx.doi.org/ 10.30626/tesamakademi.419254 (Erişim: 18.7.2019).
• Barnett, A. H.  B. Yandle (2005). Regulation by Taxation. İçinde: J. G. Backhaus  R. E. Wagner (Ed.), Handbook of Public Finance, Springer: Boston, MA, 217-236.
• Bayer, Ç. (2019). İlan ve Reklam Vergisi ve Vakıf Üniversitelerinin Bu Vergi Karşısındaki Hukukî Durumu. Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (1), 47-67.
• Bozdoğan, D.  C. Çataloluk (2017). Belediyelerin Vergilendirme Yetkisinin Kanunilik İlkesi Açısından İncelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7 (3), 433-444.
• Coşkun Karadağ, N. (2019). İnternet Ortamında Verilen Reklam Hizmetlerinin Vergilendirilmesi. Vergi Raporu, (236), 74-89.
• Çağan, N. (1980). Demokratik Sosyal Hukuk Devletinde Vergilendirme. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 37 (1), 129-151.
• Çapar, S.  R. Demir (2017). Türkiye'de Büyükşehir Yapılanması ve 6360 Sayılı Kanuna Uygulayıcıların Bakışı. Türk İdare Dergisi, (484), 39-88.
• Çetin, M.  E. Özkan (2018). Türkiye’de Vergi-Tüketim İlişkisi: Alkol ve Tütün Ürünlerine Yönelik Bir Saha Araştırması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (40), 271-287.
• Danıştay Dergisi (2008). Yıl: 38, Sayı: 117.
• Doğrusöz, B. (1982). İlan ve Reklam Vergisi. Vergi Dünyası, (14), http://www.vergidunyasi.com.tr/Makaleler/231 (Erişim: 18.7.2019).
• Dulupçu, M. A., G. Özkul, H. Ünlü  M. Sayın (2014). Yerel Yönetimlerin Vergilendirme Yetkisine İlişkin Değerlendirmeler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2014/2 (20), 27-54.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2019a). https://www.gib.gov.tr/fileadmin/mevzuatek/gerekceler/2464_sayili_kanun.pdf (Erişim: 1.7.2019) Belediye Gelirleri Kanunu Genel Gerekçe, Kanun Tasarısı ve Komisyon Raporları. Milli Güvenlik Konseyi Sıra Sayısı: 152.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2019b). https://www.gib.gov.tr/fileadmin/mevzuatek/gerekceler/2464_sayili_kanun.pdf (Erişim: 1.7.2019) Belediye Gelirleri Kanunu.
• Gerçek, A. (2005). Türk Vergi Hukukunda Vergi Sorumlusu, Sorumluluk Halleri ve Türlerinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 54 (3), 157-193.
• Göker, C. (2011). Yönlendirici Vergilendirme. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 17 (3-4), 11-30.
• Gözler, K. (2018). Mahallî İdareler Hukuku. Bursa: Ekin.
• Gündüzöz, İ. (2016). Büyükşehir Belediyeleri ile İlçe Belediyeleri Arasındaki Uyuşmazlıklar Üstüne Güncel Tartışmalar. İdarecinin Sesi Dergisi, (169), 60-65.
• Hayrullahoğlu, B. (2015). Türkiye’de Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Özel Tüketim Vergisinin Başarısı. Journal of Life Economics, 2 (2), 89-112.
• Kaplan, R. (2012). Yerel Yönetimlerin Vergiler Konusundaki Düzenleme Yetkilerinin Anayasa Mahkemesinin İptal Kararı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Vergi Dünyası Dergisi, (374), 196-205.
• Kızıler, N.  Ö. Çetinkaya (2015). Seçilmiş Ülkeler Kapsamında Türkiye’deki Belediyelerin Merkeze Bağımlılıklarının Analizi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 3 (1), 135-165.
• Korlu, R. K.  Ö. Çetinkaya (2015). Türkiye’deki Belediyelerin Mali Özerkliğinin Öz Gelirler Bağlamında Analizi ve Değerlendirilmesi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (4), 95-111.
• Marmara Belediyeler Birliği (2015). Belediyelerin Mali Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştay Raporu, İstanbul.
• Muhasebat Genel Müdürlüğü (2019). https://muhasebat.hmb.gov.tr/mahalli-idareler-butce-istatistikleri (Erişim: 1.7.2019) Belediyeler Bütçe İstatistikleri.
• Musgrave, R. A.  P. B. Musgrave (1989). Public Finance in Theory and Practice. 5th ed., New York: McGraw-Hill.
• Nacar, B. (2005). Yerel Vergi Düzeni: Kuramsal Temelleri ve Türkiye Uygulaması Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları Dergisi, (47), 157-178.
• Ortaç, F. R.  D. Akçay (2015). Internet and Advertisement Taxation. İçinde: S. Tuna  D. Akçay (Ed.) Approaches on New Media: Proceedings of 1st International New Media Conference, May 21, 2015, Istanbul, Turkey. Istanbul: Gelisim University Press.
• ÖİK (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) Yerel Yönetimler ve Hizmet Kalitesi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı.
• Öz, N. S. (2012). Anayasa Mahkemesinin Belediye Meclislerinin Vergilendirme Yetkisiyle İlgili Kararına İlişkin Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 67 (4), 63-88.
• Pigou, A. C. (1920). Economics of Welfare. London: Macmillan.
• Sayıştay Başkanlığı (2015). 2014 Yılı Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu. https://www.sayistay.gov.tr/tr/?p=2&CategoryId=97 (Erişim: 1.7.2019).
• Sayıştay Başkanlığı (2016). 2015 Yılı Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu. https://www.sayistay.gov.tr/tr/?p=2&CategoryId=97 (Erişim: 1.7.2019).
• Sayıştay Başkanlığı (2017). 2016 Yılı Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu. https://www.sayistay.gov.tr/tr/?p=2&CategoryId=97 (Erişim: 1.7.2019).
• Sayıştay Başkanlığı (2018). 2017 Yılı Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu. https://www.sayistay.gov.tr/tr/?p=2&CategoryId=97 (Erişim: 1.7.2019).
• Şahin İpek, E. A. (2018). Türkiye’de Belediye Gelirlerinin Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 1-19.
• Şener, M. (1998). Türkiye’de Belediyelerin Finansman Sorunları ve Çözüm Önerileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (5), 7-24.
• Tavşancı, A. (2004). Türkiye’de Yerel İdarelerin Vergilendirme Yetkisi ve 1982 Anayasası. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 1-14.
• TBMM (2019). https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc002/kanuntbmmc002/kanuntbmmc00200423.pdf (Erişim: 1.7.2019) 423 sayılı Belediye Vergi ve Resimleri Kanunu.
• Tosuner, M. (1995). Mahalli İdarelerde Vergilendirme Yetkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 259-272.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2019). http://www.tuik.gov.tr/OncekiHBArama.do (Erişim: 25.7.2019) Haber Bültenleri: Kurulan ve Kapanan Şirketler.
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (2019). https://www.tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Sayfalar/KurulanKapananSirketistatistikleri.php (Erişim: 25.7.2019) Kurulan/Kapanan Şirket İstatistikleri.
• Yakar, S.  İ. O. Gündüz (2014). Türkiye’de Belediyelerin Vergilendirme Yetkisi: ‘Var’ mı ‘Yok’ mu İşte Bütün Mesele Bu. Sayıştay Dergisi, (92), 117-141.
• Yılmaz, G. (2018). Vergi, Resim, Harç Kavramlarının Tarihsel Devinimi: Kavram Kargaşası Bağlamında ‘Resmin’ Günümüzdeki Varlık Sorunu. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 40 (2), 370-393.