Kastamonu Example in Village Namings Depending on Colour

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 3, 1132 - 1139

Erol Topal

https://doi.org/10.18506/anemon.1544163

Öz

The main fields of study of the science of names are personal names, place names, animal names and plant names. Among these, place names (toponymy) is one of the important areas that should be analysed in terms of revealing the social and cultural characteristics of a country. Among place names, village names have a special importance. Because villages serve as a bridge in turning the settled places into homeland, keeping the culture alive and transferring it from generation to generation.
Villages, which are the smallest administrative units of the administrative organisation, It is important in terms of illuminating the settlements in Turkey.Kastamonu, one of the first settlements for the Turks who came to Anatolia and hosting many villages, bears the traces of many civilisations from ancient times to this day.
While naming 1054 villages within the borders of Kastamonu, many elements were taken into consideration. One of these elements is colours. The number of villages named after colours in Kastamonu is 119 and only two of them are foreign while the others are completely Turkish. Colour nouns were used as a complement element in village names because they are qualifying adjectives. Colors are used alone in some village names, while in others they are used both as a suffix and as an inflectional suffix.

Anahtar Kelimeler

Toponymy, village names, colours, Kastamonu

Renge Bağlı Köy Adlandırmalarında Kastamonu Örneği

Öz

Ad biliminin başlıca inceleme alanları kişi adları, yer adları, hayvan adları ve bitki adlarıdır. Bunlar içinde yer adları (toponimi), bir ülkenin sosyal ve kültürel özelliklerini ortaya koyması açısından incelenmesi gereken önemli alanlardan birisidir. Yer adları içinde de köy adları ayrı bir öneme sahiptir. Çünkü köyler, yerleşilen yerlerin vatan hâline getirilmesinde, kültürün yaşatılması ve kuşaktan kuşağa aktarılmasında köprü vazifesi görmektedir.
İdari teşkilatın en küçük yönetim birimi olan köyler, Türkiye’deki yerleşimlerin aydınlatılması bakımından önem arz etmektedir. Anadolu’ya gelen Türkler için ilk yerleşim yerlerinden biri olan ve bünyesinde pek çok köyü barındıran Kastamonu, eski çağlardan bu güne birçok medeniyetin izini taşımaktadır.
Kastamonu sınırları içerisinde bulunan 1054 köy adlandırılırken birçok unsur göz önünde bulundurulmuştur. Bu unsurlardan biri de renklerdir. Kastamonu’da renklerden ismini alan köy sayısı 119 olup sadece ikisi yabancı iken diğerleri tamamen Türkçedir. Renk isimleri niteleme sıfatı olmaları sebebiyle köy adlarında tamlayan unsuru olarak kullanılmıştır. Renkler, bazı köy adlarında tek başına kullanılırken bazılarında ise hem yapım eki hem de çekim eki almıştır.

Anahtar Kelimeler

Toponomi, köy adları, renkler, Kastamonu

Kaynakça

• Akar, A. (2006). Renge bağlı yer adlandırmalarında Muğla örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (20), 51-63.
• Aksan, D. (1995). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim, TDK.
• Atmaca, E & Güzel, Ö. (2018) Antalya’nın Korkuteli ilçesinin köy adları, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 6(15), 304-328.
• Ayverdi, İ. (2020). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, c.1-3, Kubbealtı Neşriyatı.
• Bayraktar, N. (2013). Türkçede renk adlarıyla özel ad yapımı. Journal of Language and Linguistic Studies, 9(2), 95-114.
• Gabain, A. Von, (1968). Renklerin Sembolik Anlamları (Çev. Semih Tezcan), Türkoloji Dergisi 3(1), s. 107-113 (Orijinal çalışma 1962 yılında yayınlanmıştır).
• Göney, S. (1975). Büyük Menderes Bölgesi,. No: 1895, İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Gülensoy, T. (1995). Yer adları kılavuzu. TDK.
• Hanilçe, M. (2013). Vatan topraklarındaki imza: Türk yer adları, zile kazası örneği (1455-1575). Turkish Studies, 8(2), 89-135.
• İçişleri Bakanlığı (2024). Mülki idare bölümleri Türkiye mülki idare bölümleri envanteri. https://www.e-
• icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx (Erişim tarihi: 25.06.2024)
• Küçükbasmacı, G. (2021). Kent Folkloru Bağlamında İş Yeri Adları Üzerine Bir İnceleme: Kastamonu Örneği.
• Hüseyin Özbay’a Armağan içinde (Ed. Mustafa Kurt, Asiye Uslu Üstten). Kurgan Edebiyat. s.188-223
• Öztürk, Ş. (2017). Geçmişten günümüze Türk dünyasında, Türk lehçe ve ağızlarında kullanılan renk isimleri. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi 4(11), 107-127.
• Sakaoğlu, S. (2001). Türk Ad Bilimi I. TDK.
• Şahin, İ. (2007). Türkçe yer adlarının yapısı üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 32, 1-14.
• TDK (2019). Türkçe Sözlük. (11. Baskı), TDK.
• Tapar, D. (2023). Türkiye’de yer adları bilimi hakkında yapılmış çalışmalar üzerine kaynakça denemesi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 11, 1101-1121.
• Topal, E. & İbret, B. Ü. (2020a). Köy adları açısından bir inceleme: Kastamonu merkez köy adları. Turkish Studies- Language, 15(1). 463-476.
• Topal, E. & İbret B.Ü. (2020b). Yer adları açısından bir inceleme: Tosya’da (Kastamonu) yer adları. Folklor/Edebiyat, 26(101), 41 - 54.
• Uygur, N. (1967). “Yer Adları”, Türk Dili Dergisi, (187), 495-502.
• Uysal, İ. & N., Coşkun, H. (2019). Renge bağlı yer adları: Karaman/Sarıveliler örneği. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-BELLETEN, 68 (Aralık), 205-225.
• Yaşar, O & Yaşar F. (2010). Ayvacık, Bayramiç, Çan, Ezine ve Yenice (Çanakkale İli) ilçelerinde köy adlarının kaynakları, The Journal of International Social Research, 3(11), 599-611.