Sosyal Medya Kullanımının Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi, Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 1110 - 1132, 30.08.2025

Feryat Alkan

https://doi.org/10.18506/anemon.1615822

Öz

Öz: Sosyal medya, insanların fikir, görüş ya da deneyimlerini farklı şekillerde paylaşma durumunda söz konusu olmaktadır. Ayrıca bireylerin iletişim halinde kalması amacıyla kullandıkları çevrimiçi platformlar olarak da ifade edilmektedir. Sosyal medya kullanıcılarının içerikler oluşturmasına ve bu içeriklerin paylaşılmasına olanak sağlayan dijital platformları ifade etmektedir. Bu araştırma, lise öğrencilerinin sosyal medya kullanımları ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesini amaçlamaktadır. Lise öğrencilerinin sosyal medya kullanımlarının ve akademik başarılarının çeşitli demografik değişkenlere göre farklılaşma durumları da incelenmiştir. Araştırmada lise öğrencilerinin sosyal medya kullanımlarının akademik başarıya etki edip etmeyeceği anlaşılmaya çalışılmıştır. Sosyal medya kullanımının akademik başarı açısından lise öğrencilerinin cinsiyet, sınıf düzeyi, not ortalaması, günlük kullanım süresi, sosyal medya kullanım sıklığı ve kullanım amaçları anlaşılmaya çalışılacaktır. Araştırmaya göre not ortalaması yüksek olan bireyler sosyal medyayı daha az kullanmaktadır. Böylece sosyal medyayı sık kullanan bireylerin not ortalamalarının düşük olması sosyal medya kullanımının akademik başarıyı olumsuz etkilediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya , Lise Öğrencileri , Akademik Başarı

The Effect of Social Media Use on Academic Achievement, A Research on High School Students

Öz

Abstract: Social media is about people sharing their ideas, opinions or experiences in different ways. It is also referred to as online platforms that individuals use to stay in touch. Social media refers to digital platforms that allow users to create and share content. This study aims to examine the relationship between high school students' social media use and academic achievement. The differentiation of high school students' social media use and academic achievement according to various demographic variables was also examined. The study tried to understand whether high school students' use of social media would affect their academic success. It will be tried to understand the gender, grade level, grade point average, daily usage time, frequency of social media use and purposes of social media use of high school students in terms of academic success. According to research, individuals with high GPA use social media less. Thus, it was concluded that the low GPA of individuals using social media often negatively affects their academic success.

Anahtar Kelimeler

Academic Success , High School Students , Social Media

Kaynakça

• Akdemir, T. N. (2013). İlköğretim öğrencilerinin Facebook tutumları ile akademik erteleme davranışları ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Akhun, İ. (1992). Mesleki ve teknik eğitim fakültelerine öğrenci seçimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 325-334.
• Alkan, F. (2022). Sosyal medya kullanıcılarının mahremiyet algısı ve kişisel mahremiyetin sosyal ağlarda paylaşımı üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Alkan, F. (2023). Sosyal medya kullanıcılarının mahremiyet algısı, x, y ve z kuşağı üzerine bir araştırma. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (34), 274-293.
• Alkan, F.,& Öcal, D. (2023). Sosyal medya ortamlarındaki paylaşımlar üzerinden z kuşağının mahremiyet algısına bakış. EKEV Akademi Dergisi, (93), 164-182.
• Argın, S. F. (2013). Ortaokul ve lise öğrencilerinin sosyal medyaya ilişkin tutumlarının incelenmesi (Çekmeköy örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bat, Z. B. A. V. M., Vural, Z. B. A., & Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortami olarak sosyal medya: ege üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştirma. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 5(20), 3348-3382.
• Baytemir, K. (2006). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bazı demografik özelliklerine ve algıladıkları sosyal destek düzeylerine göre interneti kullanma amaçlarının incelenmesi.(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bedir, A. (2016). Sosyal medya kullanımının üniversite öğrencilerinin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Büyükşener, E. (2009). Türkiye’de sosyal ağların yeri ve sosyal medyaya bakış. 14. Türkiye’de İnternet Konferansı (39-45). http://inet-tr.org.tr/inetconf14/kitap/_inet09.pdf#page=53.
• Çetinkaya, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinde internet bağımlılığının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Elmacıoğlu, T. (2012). Başarıda aile faktörü. Yediveren Yayınları.
• Eraslan, L. (2016). Sosyal medyayı anlamak. Nobel Yaşam.
• Erdoğan, M. (2020). Sosyal medyada gözetimin içselleştirilmesi: iletişim disiplini alanındaki lisansüstü öğrenciler üzerine nitel bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(1), 244-275. https://doi.org/10.19145/e-gifder.671276
• Ergenç, A. (2011). Web 2.0 ve sanal sosyalleşme: Facebook örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Göker, G. & Doğan, A. (2011). Ağ toplumunda örgütlenme: facebook’ta çevrimiçi tekel eylemi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (25), 175-203.
• Göker, G., Demir, M. & Doğan, A. (2010). Ağ toplumunda sosyalleşme ve paylaşım: facebook üzerine ampirik bir araştırma, Fırat Üniversitesi Yeni Dünya Bilimleri Akademisi E-Dergisi, 5(2), 186-206.
• Greenhow, C., & Lewin, C. (2016). Social media and education: Reconceptualizing the boundaries of formal and informal learning. Learning, Media and Technology, 41(1), 6–30. https://doi.org/10.1080/17439884.2015.1064954
• Hazar, M. (2011). Sosyal medya bağımlılığı: bir alan çalışması. İletişim, Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151-175.
• İşler, G. (2016). Anadolu liselerinde akademik başarının artırılmasına yönelik yönetici ve öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitsü, Ankara.
• Junco, R. (2012). The relationship between frequency of Facebook use, participation in Facebook activities, and student engagement. Computers & Education, 58(1), 162–171. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.08.004
• Junco, R. (2012). Too much face and not enough books: The relationship between multiple indices of Facebook use and academic performance Computers in Human Behavior, 28(1), 187-198. https://doi.org/10.1016/j.chb.2011.08.026
• Kahyaoğlu, M. ve Çelik, H.C. (2011). Ortaöğretim ve Yükseköğretim Öğrencilerinin İnternet Kullanımına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre incelenmesi. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, 22-24 September, Fırat University, Elazığ.
• Kalaman, S. (2016). Sosyokültürel, ekonomik ve siyasi boyutlarıyla yeni medyada mahremiyetin dönüşümü: facebook örneği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2009). The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 52(1), 59-68. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2009.09.003
• Karal, H. & Kokoç, M. (2010). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağ siteleri kullanım amaçlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Journal Of Computer And Mathematics Education, 1(3), 251-263.
• Kirschner, P. A., & Karpinski, A. C. (2010). Facebook and academic performance. Computers in Human Behavior, 26(6), 1237-1245. https://doi.org/10.1016/j.chb.2010.03.024
• Kirschner, P. A., & Karpinski, A. C. (2010). Facebook® and academic performance. Computers in Human Behavior, 26(6), 1237–1245. https://doi.org/10.1016/j.chb.2010.03.024
• Koç, M. ve Karabatak, M. (2011). Sosyal ağların öğrenciler üzerindeki etkisinin veri madenciliği kullanılarak incelenmesi. 5. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumunda sunulan bildiri. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Koçak, N., G. (2012). Bireylerin sosyal medya kullanım davranışlarının ve motivasyonlarının kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında incelenmesi: Eskişehir’de bir uygulama. (Yayımlanmamış doktora tezi), Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2017). Social networking sites and addiction: Ten lessons learned. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(3), 311. https://doi.org/10.3390/ijerph14030311
• Kütükoğlu, E. (2019). Sosyal medyadaki mahremiyet algısının belirlenmesi: x, y ve z kuşakları üzerinde bir araştırma, (Yayımlanmamış doktora tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Mangold, W. G., & Faulds, D. J. (2009). Social media: the new hybrid element of the promotion mix. Business Horizons, 52(4), 357-365.
• Mavnacıoğlu, K. (2015). Kurumsal iletişimde sosyal medya yönetimi kurumsal blog odaklı bir yaklaşım. Beta Basım Yayım.
• McLoughlin, J.A.,& Lewis, R. B. (2002). Özel gereksinimli öğrencilerin ölçümlenmesi. Gündüz Yayınevi.
• Onat, F. 2010). Bir halkla ilişkiler uygulama alanı olarak sosyal medya kullanımı: sivil toplum örgütleri üzerine bir inceleme. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 31, 103-122.
• Özgül, G. E. (2015). Yanılsamalar labirentinde bir yanılsama olarak özne. İçinde Özlem Oğuzhan (Ed.), İletişimde sosyal medya sosyal medyada iletişim (ss. 83-111). Kalkedon Yayınları.
• Paul, L. L., ve Lee, S. N. (2012). Impact of internet literacy, internet addiction symptoms, and internet activities on academic performance. Social Science Computer Review 30(4), 403-418.
• Safko, L. (2010). The social media bible: Tactics, tools, and strategies for business success. Wiley.
• Sarıer, Y. (2016). Türkiye’de öğrencilerin akademik başarısını etkileyen faktörler: bir meta-analiz çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 31(3), 609-627.
• Seferoğlu, S. S. ve Yıldız, H. (2013). Dijital çağın çocukları: İlköğretim öğrencilerinin Facebook kullanımları ve internet bağımlılıkları üzerine bir araştırma. İletişim ve Diplomasi, 2, 31-48.
• Şevik, Y. (2014). İlkokul müdür ve müdür yardımcılarının öğrencilerin akademik başarısını etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri ile akademik başarısına katkıları(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mehmet Akif Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Tanrıverdi, H. ve Sağır, S. (2014). Lise öğrencilerinin sosyal ağ kullanım amaçlarının ve sosyal ağları benimseme düzeylerinin öğrenci başarısına etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(18), 776-821.
• Tess, P. A. (2013). The role of social media in higher education classes (real and virtual) – A literature review. Computers in Human Behavior, 29(5), 60–68. https://doi.org/10.1016/j.chb.2012.12.032
• Woolfe, R. & Dryden, W. (1996). Handbook of counselling psychology. Sage.
• Zarella, D. (2010). The social media marketing book. O'Reilly Media.