DEVELOPMENT OF OUT-OF-SCHOOL LEARNING ACTIVITIES IN SCIENCE EDUCATION AND SAMPLE ACTIVITIES

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 135 - 174, 31.12.2023

Büşra Tuncay Yüksel , Çağla Kutru

https://doi.org/10.35346/aod.1325117

Öz

Studies show that out-of-school learning environments are important for science education, but out-of-school learning activities are not preferred by teachers due to some reasons such as difficulties in classroom management or inadequacy of course materials. In this respect, it has been argued by many researchers that it would be beneficial to provide guidance materials to teachers and pre-service teachers for out-of-school learning activities. Based on this situation, this study presents the Out-of-School Learning Activity Plan template prepared in accordance with what should be done before, during and after out-of-school learning activities. Moreover, two out-of-school learning activities (1- Playgrounds activity, 2- National parks activity) which were prepared based on the Out-of-School Learning Activity Plan template are presented to the readers. Design-based research method was used during the process of preparing the Out-of-School Learning Activity Plan template. The first activity was prepared for the learning objective of "F.5.6.2.1. Expresses the importance of the interaction between human and environment" in the 5th grade Human and Environment unit of the current Science Curriculum. The prepared activity was applied to 20 5th grade students by pre-service science teachers during Teaching Practice-II course and feedback was taken from the students about the activity. Feedback taken from the students and the teacher candidate notes taken during the activity were evaluated in a holistic manner and the second activity was developed accordingly. The second activity was prepared for the learning objective of "F.5.2.1.1. Classifies living things according to their similarities and differences by giving examples" in the 5th grade World of Living Things unit of the current Science Curriculum. It is believed that the Out-of-School Learning Activity Plan template and the activity plans prepared in accordance with this template will benefit pre-service teachers and teachers who want to utilize out-of-school learning environments during their courses. In addition, it is thought that the study can serve as an example for future research on preparing activities for out-of-school learning environments. Therefore, it is anticipated that the study will contribute to greater use of out-of-school learning environments in science education.

Anahtar Kelimeler

Science Education, Out-of-School Learning, Design and Development Research, Out of School Learning Activity Plan Template, Sample Activities

FEN EĞİTİMİNDE OKUL DIŞI ÖĞRENME ORTAMLARINA YÖNELİK ETKİNLİK PLANI OLUŞTURMA SÜRECİ VE ÖRNEK ETKİNLİKLER

Öz

Yapılan araştırmalar okul dışı öğrenme ortamlarının fen eğitimi açısından önemli olduğunu göstermekle beraber okul dışı öğrenme etkinliklerinin sınıf yönetimindeki zorluklar veya ders materyallerinin yetersizliği gibi birtakım sebeplerden dolayı öğretmenler tarafından ders süreçlerinde çok fazla tercih edilmediğini göstermektedir. Bu bakımdan, okul dışı öğrenme etkinliklerine yönelik öğretmenlere ve öğretmen adaylarına yol gösterici materyallerin sunulmasının faydalı olacağı birçok araştırmacı tarafından savunulmaktadır. Bu durumdan hareketle, bu çalışmada okul dışı öğrenme ortamlarının planlamasına ilişkin etkinlik öncesi, etkinlik sırası ve etkinlik sonrası olmak üzere, yapılması gerekenlere uygun biçimde hazırlanmış olan Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı şablonu oluşturulmuştur. Ek olarak, bu plan şablonuna göre hazırlanmış olan iki adet okul dışı öğrenme etkinliği (1- Oyun parkları etkinliği, 2- Milli parklar etkinliği) okuyuculara sunulmuştur. Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı şablonunun hazırlanması sürecinde tasarım-temelli araştırma yöntemi kullanılmıştır. Hazırlanan ilk etkinlik güncel Fen Bilimleri dersi öğretim programında yer alan 5. sınıf İnsan ve Çevre ünitesindeki “F.5.6.2.1. İnsan ve çevre arasındaki etkileşimin önemini ifade eder.” kazanımına yönelik hazırlanmıştır. Hazırlanan etkinlik Öğretmenlik Uygulaması-II dersi kapsamında fen bilgisi öğretmen adayları tarafından 5. sınıfta öğrenimine devam eden 20 öğrenciye uygulanmış ve öğrencilerden etkinlik hakkında geri dönütler alınmıştır. Öğrencilerden alınan geri dönütler ve etkinlik sırasında alınan öğretmen adayı notları bütüncül bir şekilde değerlendirilerek ikinci etkinlik oluşturulmuştur. İkinci etkinlik güncel fen bilimleri dersi öğretim programında yer alan ve 5. sınıf Canlılar Dünyası ünitesindeki “F.5.2.1.1. Canlılara örnekler vererek benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırır.” kazanımına yönelik hazırlanmıştır. Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı şablonunun ve bu şablonun içeriğine uygun olarak hazırlanan etkinlik planlarının derslerinde okul dışı öğrenme ortamlarından yararlanmak isteyen öğretmen adaylarına ve öğretmenlere fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca çalışmanın okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik etkinlik hazırlama konusunda yapılacak araştırmalara örnek teşkil edebileceği düşünülmektedir. Dolayısıyla, çalışmanın fen eğitiminde okul dışı öğrenme ortamlarından daha fazla yararlanılmasına katkı sağlayacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen Eğitimi, Okul Dışı Öğrenme, Tasarım ve Geliştirme Araştırması, Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı, Örnek Etkinlikler

Kaynakça

• Akker, J., Bannan, B., Kelly, A. E., Nieveen, N., & Plomp, T. (2013). Educational Design Research. Netherlands.
• Anderson, D., Bethan, L., & Mayer-Smith, J. (2006). Investigating the impact of practicum experience in an aquarium on preservice teachers. Teaching Education, 17(4), 341-353. https://doi.org/10.1080/10476210601017527
• Anderson, D., Kisiel, J., & Storksdieck, M. (2006). Understanding teachers’ perspectives on field trips: discovering common ground in three countries. Curator, 49(3), 364-386. https://doi.org/10.1111/j.2151-6952.2006.tb00229.x
• Bostan Sarıoğlan, A., & Küçüközer, H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme ortamları ile ilgili görüşlerinin araştırılması. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 2 (1), 1-15.
• Bozdoğan, A. E. (2016). Okul dışı çevrelere eğitim amaçlı gezi düzenleyebilme öz-yeterlik inancı ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(1), 111-129. http://dx.doi.org/10.5578/keg.9475.
• Bozdoğan, A. E. (2017). “Fen eğitiminde informal öğrenme ortamları” dersine yönelik öğretmen adaylarının görüşleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2017(8), 1-17.
• Bowker, R. (2004). Children’s perceptions of plants following their visit to the eden project. Research in Science and Technological Education. 22(2), 227-243. https://doi.org/10.1080/0263514042000290912
• Bunting, C. J. (2006). Interdisciplinary teaching through outdoor education. Champaign, IL: Human Kinetics.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
• Binbaşıoğlu, C. (2000). Okulda ders dışı etkinlikler. MEB Öğretmen Kitapları Dizisi, Milli Eğitim Basımevi.
• Carrier, S. J. (2009). The effects of outdoor science lessons with elementary school students on preservice teachers’ self-efficacy. Journal of Elementary Science Education, 21(2), 35-48. https://doi.org/10.1007/BF03173683
• Çabuk, B. (2019). Çevre eğitimi. D. Kahriman Pamuk (Ed.) Erken çocukluk döneminde çevre eğitimi ve sürdürülebilirlik içinde (s. 1-50). Anı yayıncılık.
• Çetingüney, H. & Büyük, U. (2022). Fen öğretiminde okul dışı öğrenme faaliyetlerine yönelik öğretmen öz yeterlik inançları . Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(2) , 33-65.
• Çetinkaya, E, (2021). Farklı coğrafi bölgelerde görev yapan fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 298-331. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.876107
• DeWitt, J., & Osborne, J. (2007). Supporting teachers on science‐focused school trips: Towards an integrated framework of theory and practice. International Journal of Science Education, 29(6), 685-710. https://doi.org/10.1080/09500690600802254
• Ekinci, S., Oktay, Ö., & Şen, A. İ. (2020). Mobil planetaryum etkinliği: ortaokul öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi , 40(3), 827-852 . https://doi.org/10.17152/gefad.761655
• Erten, Z., & Taşçi, G. (2016). Fen bilgisi dersine yönelik okul dışı öğrenme ortamları etkinliklerinin geliştirilmesi ve öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisinin değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 638–657.
• Eshach, H. (2007). Bridging in-school and out-of-school learning: formal, non-formal, and informal education. Journal of Science Education and Technology, 16(2), 171-190. https://doi.org/10.1007/s10956-006-9027-1
• Fırat Durdukoca, Ş. (2023). Okul dışı öğrenme ortamları ve faaliyetlerine yönelik temel eğitim öğretmen adaylarının görüşleri ve yeterlik algıları. EKEV Akademi Dergisi, 0(93) , 421-442 . https://doi.org/10.17753/sosekev.1216456
• Ferry, B. (1993). Science centers and outdoor education centers provide valuable experience for preservice teachers. Journal of Science Teacher Education, 4(3), 85–88. https://doi.org/10.1007/BF02614555
• Gilbertson, K., Bates, T., McLaughlin, T., & Ewert, A. (2006). Outdoor education methods and strategies. Champaign, IL: Human Kinetics.
• Griffin, J. (1994). Learning to learn in informal science settings. Research in Science Education, 24(1), 121-128. https://doi.org/10.1007/BF02356336
• Griffin, J., & Symington, D. (1997). Moving from task‐oriented to learning‐oriented strategies on school excursions to museums. Science Education, 81(6), 763-779.
• Harun, M. T., & Salamuddin, N. (2014). Promoting social skills through outdoor education and assessing its effects. Asian Social Science, 10(5), 71. http://dx.doi.org/10.5539/ass.v10n5p71
• Henriksson, A.C. (2018). Primary school teachers’ perceptions of out of school learning within science education. LUMAT: International Journal on Math, Science and Technology Education, 6(2), 9–26. https://doi.org/10.31129/LUMAT.6.2.313
• İleritürk, D., & Küçükoğlu, A. (2020). Okul dışı öğrenme etkinlikleri. A. Küçükoğlu ve H. İ. Kaya (Ed.). Kuramdan uygulamaya okul dışı öğrenme ortamları içinde (s. 137-162). Pegem Akademi.
• Karademir, E. (2013). Öğretmen ve öğretmen adaylarının fen ve teknoloji dersi kapsamında "okul dışı öğrenme etkinliklerini" gerçekleştirme amaçlarının planlanmış davranış teorisi yoluyla belirlenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Kaya, E. (2020). Hayat bilgisi, sosyal bilgiler ve fen bilgisi derslerinin temeli: Toplu öğretim sistemi. Pegem Akademi.
• Kete, R. & Horasan, Y. (2013). Öğretmen adaylarının uygulamalı (doğa merkezli) biyoloji derslerinde verimlilikleri. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler Kitabı II. Sakarya Üniversitesi.
• Kisiel, J. (2006). An Examination of field trip strategies and their implementation within a natural history museum. Science Education, 90(3), 434–452. https://doi.org/10.1002/sce.20117
• Kubat, U. (2018). Okul dışı öğrenme ortamları hakkında fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 111-135. https://doi.org/10.21764/maeuefd.429575
• Laçin Şimşek, C. (2020). Fen öğretiminde okul dışı öğrenme ortamları. Pegem Akademi.
• Melber, L. H. & Abraham, L. M. (1999). Beyond the classroom: linking with informal education. Science Activities, 36(1), 3-4.
• Mertoğlu, H. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının farklı öğrenme ortamlarında gerçekleştirdikleri okul dışı etkinliklere ilişkin görüşleri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 4(1), 37-60.
• Mitchie, M. (1998). Ortaöğretim fen bilimleri öğretmenlerinin alan gezileri düzenlemesini ve yürütmesini etkileyen faktörler. Avustralya Bilim Öğretmeni Dergisi, 44(4), 43-50.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6,7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018a). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4,5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018b). 2023 Eğitim Vizyonu. http://2023 vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf.
• NRC (National Research Council) (1996). National science education standards. USA: National Academy Press.
• Oktay, O. (2022). Investigating preservice teachers’ perspectives on out-of-school learning. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 1-21. https://doi.org/10.1080/14729679.2022.2135118
• Olson, JK, Cox-Petersen, A.M., & McComas, WF (2001). The inclusion of informal environments in science teacher preparation. Journal of Science Teacher Education, 12(3), 155-173. https://doi.org/10.1023/A:1016715127697
• Richey, R. C. & Klein, J. D. (2005). Developmental research methods: Creating knowledge from instructional design and development practice. Journal of Computing in Higher Education, 16(2), 23-38.
• Şen, A. İ. (2019). Okul dışı öğrenme ortamları. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Şen, A. İ., Oktay, Ö., Yüksel, T., Delen, İ., Bilek, M., Skorsepa, M., Lindner, M., Milanovic, V., Rusek, M., & Kmetova, J. (2021). Out-of-school learning in European countries, An intellectual output of the 2019-1-TR01-KA203-074692 Developing an Out-of School Learning Curriculum for Teacher Education Programs (DOSLECTEP) Project, Hacettepe University. https://drive.google.com/file/d/1NL8gx0No3bY-YwrXBGQfsf6Py0JehP3g/view
• Tatar, N. & Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve Teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4), 883-896.
• Taylor, E. W. & Caldarelli, M. (2004). Teaching beliefs of non-formal environmental educators: A perspective from state and local parks in the United States. Environmental Education Research, 10(4), 451-469.
• Thomas, G. (2010). Facilitator, teacher, or leader? Managing conflicting roles in outdoor education. Journal of Experiential Education, 32(3), 239–254. https://doi.org/10.1177/105382590903200305
• Tösten, R. (2020). Okul dışı eğitim ve öğrenme. İçinde A. Küçükoğlu ve H. İ. Kaya (Eds.) (ss.1-22). Pegem Akademi.
• Uçarçelik, A. (2022). Ortaokul 8.Sınıf öğrencilerinin informal bilim deneyimleri ve çevre sorunlarına bakış açılarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• van den Akker, J. (1999). Principles and methods of development research. J. van den Akker, N. Nieveen, R.M. Branch, K.L. Gustafson ve T. Plomp (Eds.), Design Methodology and Developmental Research in Education and Training içinde (s.1–14). The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.