Türkiye’nin Sınır ve Göç Yönetimi: Dinamik ve İlişkisel Bir Alanın Tarihsel Dönüşümü

Yıl 2022, , 32 - 65, 28.02.2022

Çağla Lüleci-sula

https://doi.org/10.53376/ap.2022.02

Cited By: 1

Öz

Uluslararası Siyaset Sosyolojisi, dünya siyasetinin sosyolojik bir perspektiften çalışılması gerektiğini savunmaktadır. Bu yaklaşım güvenlik çalışmalarıyla neredeyse organik bir ilişki içindedir. Uluslararası Siyaset Sosyolojisi güvenliği rutin bürokratik pratikler üzerinden tanımlayarak güvenlik çalışmalarının ontolojisini genişletmektedir. Bu yaklaşımı benimseyen araştırmacılar göç yönetimi ve sınır güvenliği pratikleri konusuna da önemli bir ilgi göstermektedir. Bu makalede, var olan Uluslararası Siyaset Sosyolojisi çalışmalarının bir kısmında, politika ve pratiklerdeki dönüşümler vurgulanmaksızın, ağırlıklı olarak mevcut sınır sosyolojisine odaklanılarak sınır güven(liksiz)liği alanının dinamik karakterinin gözden kaçırıldığı savunulmaktadır. Bu iddia ile işaret edilen durum, Uluslararası Siyaset Sosyolojisinin, sosyal ve ilişkisel bir ontolojik duruşa dair bağlılığıyla da uyumsuzluğa sebep olabilmektedir. Bu çalışma “Kuruluşundan günümüze Türkiye’nin göç yönetimi ve sınır güven(liksiz)liği alanı nasıl dönüşmüştür?” sorusuna yanıt aramaktadır. Teorik olarak, çalışma “alan”ların dinamik karakterine vurgu yaparak Uluslararası Siyaset Sosyolojisi literatürüne katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Çalışmanın ampirik katkısı ise Türkiye’nin kuruluşundan bugüne uyguladığı göç ve sınır politika ve pratiklerinin tarihinin bir dönemselleştirmesini sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Siyaset Sosyolojisi, Sınırlar, Türkiye, Göç, Güven(liksiz)lik

Border and Migration Management of Turkey: The Historical Evolution of a Dynamic and Relational Field

Öz

International Political Sociology (IPS) emphasizes the need to bring a sociological perspective to the study of worlds politics. It enjoys an almost organic relationship with security studies. IPS broadens the ontology of security by defining it in terms of routine bureaucratic practices. Scholars of IPS also show a significant interest in migration management and border security practices. This article argues that most IPS studies tend to overlook the dynamic character of the field of border in/security by focusing extensively on the current sociology of border in/security fields. The situation indicated by this claim may also cause incompatibility with Political Sociology's commitment to a social and relational ontological stance. Accordingly, this article asks, “How has Turkey’s migration management and border in/security field transformed since the establishment of the Republic?” The article has two main contributions. Theoretically, it contributes to the literature on IPS by underlining the dynamic character of ‘fields.’ Empirically, it presents a historical periodization of Turkey’s migration and border policies and practices.

Anahtar Kelimeler

International Political Sociology, Borders, Turkey, Migration, In/security

Kaynakça

• AB-Türkiye Demeci Birinci Raporu (2016), https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/policies/european-agenda-migration/proposal-implementation-package/docs/20160420/report_implementation_eu-turkey_agreement_nr_01_en.pdf (11.01.2020).
• AB-Türkiye Demeci İkinci Raporu (2016), https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/policies/european-agenda-migration/proposal-implementation-package/docs/20160615/2nd_commission_report_on_progress_made_in_the_implementation_of_the_eu-turkey_agreement_en.pdf (04.10.2020).
• Avrupa Birliği Konseyi (2016), “EU-Turkey Statement”, https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2016/03/18/eu-turkey-statement/ (11.01.2020).
• Avrupa Komisyonu (2015) “EU-Turkey Joint Action Plan”, https://ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/15_october_2015_eu_turkey_joint_action_plan.pdf (12.04.2019).
• Avrupa Komisyonu (2015a), “Joint Communication to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions”, https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/neighbourhood/pdf/key-documents/151118_joint-communication_review-of-the-enp_en.pdf (18.05.2019).
• Avrupa Komisyonu (2016), “Commission Visa Progress Report: Turkey makes progress towards visa liberalization”, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_16_582 (13.12.2019).
• Avrupa Komisyonu (2017), “European Integrated Border Management Strategy”, https://ec.europa.eu/transparency/regexpert/index.cfm?do=groupDetail.groupDetailDoc&id=33415&no=7 (12.04.2019).
• Aydas, Osman Tuncay, Bilin Neyapti, Kivilcim Metin-Ozcan (2005), “Determinants of Workers’ Remittances: The Case of Turkey”, Emerging Markets Finance & Trade, 41 (3): 53-69.
• Balzacq, Thierry (2009), “The Frontiers of Governance: Understanding the External Dimension of EU Justice and Home Affairs”, Balzacq, Thierry (Der.), The External Dimension of EU Justice and Home Affairs: Governance, Neighbors, Security (London: Palgrave Macmillan): 1-34.
• Biehl, Kristen (2009), “Migration securitization and its everyday implications: An examination of Turkish asylum policy and practice”, https://cadmus.eui.eu/handle/1814/11761 (12.06.2020).
• Bigo Didier ve Elspeth Guild (2005), Controlling Frontiers: Free Movement Into and Within Europe (Aldershot: Ashgate).
• Bigo, Didier (2005), “Frontier Controls in the European Union: Who is in Control?”, Bigo, Didier ve Elspeth Guild (Der.), Controlling Frontiers: Free Movement into and within Europe. (Farnham: Ashgate): 49-99.
• Bigo, Didier (2008), “International Political Sociology”, Williams, Paul (Der.), Security Studies: an introduction (Londra: Routledge).
• Bigo, Didier (2013), “Borders, Mobility, Security”, Kauppi, Niilo (Der.), A political sociology of transnational Europe (Birleşik Krallık: ECPR): 111-126.
• Bigo, Didier (2014), “The in/securitization practices of the three universes of EU border control: Military/Navy − border guards/police − database analysts”, Security Dialogue, 45(3): 209-225.
• Bigo, Didier (2016), “International Political Sociology: Internal Security as Transnational Power Fields”, Bossong, Raphael ve Mark Rhinard (Der.), Theorizing Internal Security in the European Union (Oxford: Oxford University Press).
• Bigo, Didier ve R. B. J. Walker (2007), “Political Sociology and the Problem of the International”, Millennium- Journal of International Studies, 35 (3): 725-739.
• BMMYK Türkiye. (t.y.). Türkiye’deki Mülteciler ve Sığınmacılar. https://www.BMMYK.org/tr/turkiyedeki-multeciler-ve-siginmacilar (11.06.2020).
• Boswell, Christina (2003), “The 'External Dimension' of EU Immigration and Asylum Policy”, International Affairs, 79 (3): 619-638.
• Bourdieu, Pierre (1985), “The Genesis of the Concepts of Habitus and Field”, Sociocriticism, 2 (2): 11–24.
• Bozalp, Merve (2018), “Gözetim Toplumundaki Yapısal Değişim ve Dönüşümler”, Amme Idaresi Dergisi, 51 (1): 27-69.
• Casas-Cortes, Maribel, Sebastian Cobarrubias ve John Pickles (2014), “Good neighbours make good fences: Seahorse operations, border externalization and extra-territoriality”, European Urban and Regional Studies, 23 (3): 1-21.
• Castles, Stephen, Heather Booth ve Tina Wallace (1984), Here for Good, Western Europe’s New Ethnic Minorities (Londra: Pluto Press).
• CIREFI (1999), “Centre for Information, Discussion and Exchange on the Crossing of Frontiers and Immigration”, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=LEGISSUM:l33100 (11.06.2020).
• Çağaptay, Soner (2002), “Kemalist Dönemde Göç ve İskan Politikaları: Türk Kimliği Üzerine Bir Çalışma”, Toplum ve Bilim, 5 (2): 218-241.
• Depelteau, Francois (2015), “Relational sociology, pragmatism, transactions and social fields”, International Review of Sociology, 25(1): 45-64.
• Elias, Norbert (1978), What Is Sociology? (New York: Columbia University Press) (Çev. S. Mennell ve G. Morrissey).
• Emirbayer, Mustafa (1997), “Manifesto for a relational sociology”, American Journal of Sociology, 103 (2): 281-317.
• Erdoğan, Recep Tayyip (2014), “İslahiye’de Bulunan Çadırkent’te Yaptıkları Konuşma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/2942/islahiyede-bulunan-cadirkentte-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2015), “Türk Kızılayı Olağanüstü Genel Kurulu’nda Yaptıkları Konuşma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/29896/turk-kizilayi-olaganustu-genel-kurulunda-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2015a), “Irak Cumhurbaşkanı Fuad Masum ile Birlikte Ortak Basın Toplantısında Yaptıkları Konuşma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/32663/irak-cumhurbaskani-fuad-masum-ile-birlikte-ortak-basin-toplantisinda-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2015b), “Türk Kızılayı’nın Madalya Töreni ve İftar Programı”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/32963/turk-kizilayinin-madalya-toreni-ve-iftar-programi (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2016), “Birleşmiş Milletler 71. Genel Kurulu’nda Yaptıkları Konuşma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/52364/birlesmis-milletler-71-genel-kurulunda-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2016a), “Birleşmiş Milletler Mülteciler Zirvesi’nde Yaptıkları Konuşma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/52365/birlesmis-milletler-multeciler-zirvesinde-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2016b). “NATO Parlamenter Asamblesi Sonbahar Genel Kurul Toplantısında Yaptıkları Konuşma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/61069/nato-parlamenter-asamblesi-sonbahar-genel-kurul-toplantisinda-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2016c), “Türkiye’nin Yeni Güvenlik Konsepti Konferansında Yaptıkları Konuşma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/61114/turkiyenin-yeni-guvenlik-konsepti-konferansinda-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2017), “Birleşmiş Milletler 72. Genel Kurulunda Yaptıkları Konuşma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/87252/birlesmis-milletler-72-genel-kurulunda-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2019a), “TRT World Forum’da Yaptiklari Konusma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/112223/trt-world-forum-da-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Erdoğan, Recep Tayyip (2019b), “Küresel Mülteci Forumu’nda Yaptıkları Konuşma”, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/113993/kuresel-multeci-forumu-nda-yaptiklari-konusma (11.01.2020).
• Eren, A. C (1966), “Türkiye’de göç ve göçmen meselelerinin başlaması”, Türk Dünyası, 1: 9-16.
• Eroğlu, Deniz (2015), “The Making of Immigration Policies in Turkey: An analysis of LFIP”, Sirkeci, Ibrahim, Doga Elçin ve Guven Şeker (Der.), Politics and Law in Turkish Migration (Londra: Transnational Press London): 25-38.
• Fassmann, Heinz ve Rainer Munz (1992), “Patterns and Trends of International Migration in Western Europe”, Population and Development Review, 18 (3): 457-480.
• Finer, Samuel E. (1974), “State-building, State Boundaries and Border Control, Social Science Information, 13(4-5): 79–126.
• Frontex General Report (2009), https://Frontex.europa.eu/about-Frontex/key-documents/?category=general-report&lang=de. (22.03.2020).
• Frontex General Report (2012), https://frontex.europa.eu/about-frontex/key-documents/?category=general-report&lang=de (22.03.2020).
• Frontex General Report (2014), https://frontex.europa.eu/about-frontex/key-documents/?category=general-report&lang=de (22.03.2020).
• Frowd, Philippe M. (2014), “The Field of Border Control in Mauritania”, Security Dialogue, 45 (3): 226-241.
• Genelge No. 57 (2006), “İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Uygulama Talimatı”, http://www.multeci.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/57-Sayili-Genelge-2010-Degisikligi.pdf (08.05.2019).
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (t.y.), “Düzensiz Göçle Mücadele Dairesi Başkanlığı”, https://www.goc.gov.tr/duzensiz-gocle-mucadele-dairesi-baskanliginin-gorevleri (04.10.2020).
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (t.y.a), “Göç Kurulu”, https://www.goc.gov.tr/goc-kurulu (04.10.2020).
• Gökalp Aras, Ela (2014), “Biyopolitik Bir Nüfus Politikası Olarak Avrupa Birliği’nin Düzensiz Göç Rejimi ve Sınırlarda Ölüm Siyaseti”, Nüfusbilim Dergisi, 36: 67–102.
• Guillaume, Xavier ve Pinar Bilgin (2017), “Introduction”, Guillaume, Xavier ve Pinar Bilgin (Der.), Routledge Handbook of International Political Sociology (Londra, Routledge): 1-15).
• Guzzini, Stefano (2017), “Afterword: International political sociology, or the social ontology and power politics of process”, Guillaume, Xavier ve Pinar Bilgin (Der.), Routledge Handbook of International Political Sociology (Londra: Routledge).
• Güner, Z. (2007), “Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin İskân Politikası”, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 38: 1453-1466.
• Helsinki Avrupa Konseyi (1999), “Helsinki European Council 10 and 11 December 1999 Presidency Conclusions”, https://www.europarl.europa.eu/summits/hel1_en.htm#a (04.10.2020).
• İçduygu, Ahmet (2004), “From nation-building to globalization: an account of the past and present in recent urban studies in Turkey”, International Journal of Urban and Regional Research, 28 (4): 941-51.
• İçduygu, Ahmet ve Aysen Üstübici (2014), “Negotiating Mobility, Debating Borders: Migration Diplomacy in Turkey-EU Relations”, Schwenken, Helen ve Sabine Russ-Sattar (Der.), New Border and Citizenship Politics (UK: Palgrave Macmillan).
• İçduygu, Ahmet ve Damla B. Aksel (2013), “Turkish Migration Policies: A Critical Historical Retrospective”, Perceptions, 18 (3): 167-190.
• İçduygu, Ahmet ve Deniz Yükseker (2012), “Rethinking Transit Migration in Turkey: Reality and Re-presentation in the Creation of a Migratory Phenomenon”, Population, Space and Place, 18 (4): 441-456.
• İçduygu, Ahmet ve Evin Millet (2016), “Syrian Refugees in Turkey: Insecure Lives in an Environment of Pseudo-Integration”, http://www.iai.it/sites/default/files/gte_wp_13.pdf (08.05.2019).
• İçduygu, Ahmet ve Fuat Keyman (2000), “Globalization, Security, and Migration: The Case of Turkey” Global Governance, 6 (3): 383-398.
• İlerleme Raporu (1999), “Türkiye’nin Katılım Yönünde İlerlemesine İlişkin Komisyon 1999 Düzenli Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_1999.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2001), “Türkiye’nin Avrupa Birliğine Katılım Sürecine ilişkin 2001 Yılı İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_2001.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2002), “Türkiye’nin Avrupa Birliğine Katılım Sürecine ilişkin 2002 Yılı İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_2002.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2004), “Türkiye’nin Avrupa Birliğine Katılım Sürecine ilişkin 2004 Yılı İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/Progress/Turkey_Progress_Report_2004.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2005), “Türkiye 2005 İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/Progress/Turkey_Progress_Report_2005.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2007), “Türkiye 2007 İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2007.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2008) “Türkiye 2008 İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/Progress/turkey_progress_report_2008.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2009), “2009 Yılı Türkiye İlerleme Raporu.”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2009.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2010), “Türkiye 2010 İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/Progress/turkey_progress_report_2010.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2012), “Türkiye 2012 Yılı İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/2012_ilerleme_raporu_tr.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2013), “Türkiye 2013 Yılı İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/2013%20ilerleme%20raporu/2013_ilerleme_raporu_tr.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2014), “Türkiye 2014 İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/IlerlemeRaporlari/2014_progress_report.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2015), “Türkiye 2015 İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/5%20Ekim/2015_turkey_report.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2016), “Türkiye 2016 İlerleme Raporu”, https://www.ab.gov.tr/files/pub/2016_progress_report_en.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2018), “Türkiye 2018 Türkiye Raporu”, https://www.ab.gov.tr/siteimages/pub/komisyon_ulke_raporlari/2018_turkiye_raporu_tr.pdf (19.07.2020).
• İlerleme Raporu (2019), “Türkiye 2019 İlerleme Raporu” https://www.ab.gov.tr/siteimages/resimler/20190529-turkey-report(1).pdf (19.07.2020).
• İşleyen, Beste (2018), “Transit Mobility Governance in Turkey”, Political Geography, 62: 23-32.
• Kanun No. 6458 (2013), “Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu”, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf (01.09.2019).
• Kirişci, Kemal (1996), “Is Turkey Lifting the ‘Geographical Limitation’?”, International Journal of Refugee Law, 8 (3): 293-318.
• Kirişci, Kemal (2002), “Immigration and Asylum Issues in EU-Turkish Relations: Assessing EU’s Impact on Turkish Policy and Practice”, Lavenex, Sandra ve Emek M. Uçarer (Der.), Migration and Externalities of European Migration (Oxford: Lexington).
• Kirişci, Kemal (2007), “Turkey: A Country of Transition from Emigration to Immigration”, Mediterranean Politics, 12 (1): 91–97.
• Lavenex, Sandra (1999), Safe Third Countries: Extending EU Asylum and Migration Policies to Central and Eastern Europe (Budapest: Central European University Press).
• Luleci Sula, Cagla ve Ismail Erkam Sula (2021), “Migration Management in Turkey: Discourse and Practice”, Uluslararası İlişkiler, 18 (72): 1-17.
• Madsen, Mikael Rask (2017), “Transnational fields and power elites”, Basaran, Tugba, Didier Bigo, Emmanuel-Pierre Guitted ve R.B.J. Walker (Der.), International Political Sociology: Transversal Lines (Londra: Routledge).
• Mutlu, Can ve Cagla Luleci (2017), “The International Political Sociology of Security Studies”, Guillaume, Xavier ve Pinar Bilgin (Der.), Routledge Handbook of International Political Sociology (Londra: Routledge).
• Oelgemoller, Christina (2011), “Transit and Suspension: Migration Management or the Metamorphosis of Asylum Seekers into Illegal Immigrants”, Journal of Ethnic and Migration Studies, 37 (3): 407-424.
• Oğuz, Gonul (2012), “International Cooperation in Combating Human Trafficking in the EU: Evidence from Turkey”, Irish Journal of Sociology, 20 (1): 39-64.
• Ozgur Baklacıoğlu, Nurcan Özgur (2009), “Building Fortress Turkey: Europeanisation of Asylum Policy in Turkey”, Romanian Journal of European Studies, 12-27.
• Özdamar, Özgur, B. Toygar Halistoprak ve I. Erkam Sula (2014), “From Good Neighbor to Model: Turkey’s Changing Roles in the Middle East in the Aftermath of the Arab Spring”, Uluslararası İlişkiler, 11 (42): 93-113.
• Resmî Gazete (1964), “Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu Arasında bir Ortaklık Yaratan Anlaşma ve Eklerinin ve Eklerinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna dair Kanun”, https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/11631.pdf (04.10.2020).
• Resmî Gazete (1994), “Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”, https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22127.pdf (11.06.2020).
• Resmî Gazete (2006), “Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in yürürlüğe konulması”, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/01/20060127-2.htm (11.06.2020).
• Resmî Gazete (2014), “Geri Kabul Anlaşması Hakkında Başbakanlık Genelgesi”, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/04/20140416-10.htm (11.06.2020).
• Resmî Gazete (2014a), “Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetimi, İşletilmesi, İşlettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik”, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/04/20140422-5.htm (11.06.2020).
• Roma Antlaşması (1957), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=LEGISSUM%3Axy0023 (04.10.2020).
• Sari, Elif ve Dincer, Cemile Gizem (2017), “Toward a New Asylum Regime in Turkey?”, Movements: Journal for Critical Migration and Border Regime Studies, 3 (2): 59-80.
• Schatzki, Theodore R. (2001), “Introduction: practice theory”, Schatzki, Theodore R., Cetina, Karin ve Eike von Savigny (Der.), The practice turn in contemporary theory (Londra: Routledge).
• Sert, Deniz (2013), “Turkey’s Integrated Border Management Strategy”, Turkish Policy Quarterly, 12 (1): 173-180.
• Şanlıer Yüksel, İlke (2020), “Empowering Experiences of Digitally Mediated Flows of Information for Connected Migrants on the Move”, Journal of Ethnic and Migration Studies, doi: 10.1080/1369183X.2020.1796264.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı (t.y.), “Türkiye-AB Arasında 18 Mart’ta Varılan Mutabakata İlişkin Soru-Cevaplar”, http://www.mfa.gov.tr/turkiye-ab-arasinda-18-mart_ta-varilan-mutabakata-iliskin-soru-cevaplar.tr.mfa (01.09.2019).
• Toğral Koca, Burcu (2020), “Bordering processes through the use of technology: the Turkish case”, Journal of Ethnic and Migration Studies, doi: 10.1080/1369183X.2020.1796272.
• Tolay, Juliette (2012), “Discovering Immigration into Turkey: The Emergence of a Dynamic Field”, International Migration, 53 (6): 57-73.
• Topak, Ozgun E. (2014), “The Biopolitical Border in Practice: Surveillance and Death at the Greece-Turkey Borderzones”, Environment and Planning D: Society and Space, 32: 815-833.
• Türkiye Göç Raporu (2013), “Türkiye Göç Raporu No. 32”, https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/YillikGocRaporlari/2013_yillik_goc_raporu.pdf (26.11.2019).
• Türkiye Göç Raporu (2016), “Türkiye Göç Raporu No. 40”, https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/YillikGocRaporlari/2016_yiik_goc_raporu_haziran.pdf (26.11.2019).
• Türkiye Ulusal Eylem Planı (2005), “İltica ve Göç Alanındaki Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Eylem Planı”, https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/yonetmelikler/Temel-Belgeler/Iltica-Ve-Goc-Ulusal-Eylem-Plani.pdf (04.10.2020).
• Türkiye-AB Zirvesi (2015), “29 Kasım 2015 Tarihli Türkiye-AB Zirvesi Bildirisi”, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/29_kasim_2015_turkiye_ab_zirvesi_bildirisi_.pdf (26.11.2019).
• Üstübici, Aysen (2019), “The impact of externalized migration governance on Turkey: technocratic migration governance and the production of differentiated legal status”, Comparative Migration Studies, 7 (46): 1-18.
• Wissink, Marieke, Franck Düvell ve Anouka van Eerdewijk (2013), “Dynamic Migration Intentions and the Impact of Socio-Institutional Environments: A Transit Migration Hub in Turkey”, Journal of Ethnic and Migration Studies, 39 (7): 1087–1105.
• Yildirim, Onur (2006), “The 1923 population exchange, refugees and national historiographies in Greece and Turkey”, East European Quarterly, 40 (1): 45-70.