Dystopic Universe Design and Biopolitics in the High Life Movie

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 3, 641 - 659, 09.10.2022

Eren Yüksel

https://doi.org/10.53376/ap.2022.22

Öz

This study evaluates the dystopic universe patterned on biopolitical framework of Claire Denis’ movie High Life (2018). It analyses the movie by Foucault’s concepts such as power, biopolitics, discipline, surveillance and punishment. The article investigates what kind of subjectivity is produced in the ship by various discipline and punishment techniques such as imprisonment, surveillance, sexual control, and spatial arrangement on the ship, applied to a group of criminals sent to space and whose survival depends on life support units. By evaluating how discourses about science, law and politics marginalize the prisoners’ bodies within the framework of an experiment in space, the consequences of these discourses that interrupt Western modernism are discussed. In this context, it is argued that the film can be seen as an example of a critical dystopia. In addition, it is questioned whether the film, which expresses the spread of power through power relations based on a hierarchical basis, mentions any resistance against domination practices and whether it contains a utopian hope.

Anahtar Kelimeler

High Life, Foucault, Biopolitics, Surveillance, Dystopia

High Life Filminde Distopik Evren Tasarımı ve Biyopolitika

Öz

Bu çalışmada, Foucault’nun iktidar, biyopolitika, disiplin, gözetim ve cezalandırma gibi kavramlarından yararlanılarak Claire Denis’in High Life (Yüksek Yaşam, 2018) filmindeki biyopolitik bir temele yaslanan distopik evren tasarımı ele alınmaktadır. Çalışmada, uzaya gönderilen ve hayatta kalmaları yaşam destek ünitelerine bağlı olan bir grup suçlu üzerinde uygulanan hapsetme, gözetim, cinselliğin denetimi gibi çeşitli disiplin ve cezalandırma tekniklerinin ve gemideki mekânsal düzenlemenin ne tür bir öznelliğe izin verdiği araştırılmaktadır. Bilim, hukuk ve siyasetle ilgili söylemlerin mahkûm bedenlerini uzayda yapılan bir deney çerçevesinde nasıl ötekileştirdiği değerlendirilerek, bu söylemlerin Batı modernizmini kesintiye uğratan sonuçları tartışılmaktadır. Bu kapsamda, filmin eleştirel bir distopya örneği olarak görülebileceği savunulmaktadır. Ayrıca iktidarın hiyerarşik bir temele yaslanan güç ilişkileri aracılığıyla yayılımını ifade eden filmin, tahakküm pratikleri karşısında herhangi bir direnişten bahsedip bahsetmediği, ütopik bir umut barındırıp barındırmadığı sorgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

High Life, Foucault, Biyopolitika, Gözetim, Distopya

Kaynakça

• Agamben, Giorgio (2001), Kutsal İnsan: Egemen İktidar ve Çıplak Hayat (İstanbul: Ayrıntı) (Çev. İsmail Türkmen).
• Balsom, Erika (2019), “High Life”, Sight & Sound, 29 (6): 61-62.
• Bould, Mark (2015), Bilimkurgu (İstanbul: Kolektif) (Çev. Sinan Okan ve Ertuğrul Genç).
• Claeys, Gregory (2017), “Distopyanın Kökenleri: Wells, Huxley ve Orwell”, Claeys, Gregory (Der.), Cambridge Edebiyat Araştırmaları: Ütopya Edebiyatı (Çev. Zeynep Demirsü) (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları): 155-190.
• Foucault, Michel (1992), Hapishanenin Doğuşu (Ankara: İmge) (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay).
• Foucault, Michel (2003), Cinselliğin Tarihi (İstanbul: Ayrıntı) (Çev. Hülya Uğur Tanrıöver).
• Foucault, Michel (2012), İktidarın Gözü (İstanbul: Ayrıntı) (Çev. Işık Ergüden).
• Goodman, Lanie (2019), “High and Dry in Space”, France Today, 34 (2): 104-108.
• Güney, Murat K. (2015), “Çağının Aynası Olarak Bilimkurgu: İnsanın Doğa ve Teknolojiye Bakışı Nasıl Dönüştü?”, Şahin, Seval, Banu Öztürk ve Didem Ardalı Büyükarman (Der.), Edebiyatın İzinde Fantastik ve Bilimkurgu (İstanbul: Bağlam Yayıncılık): 36-43.
• Han, Byung-Chul (2017a), Şiddetin Topolojisi (İstanbul: Metis) (Çev. Dilek Zaptçıoğlu).
• Han, Byung-Chul (2017b), Şeffaflık Toplumu (İstanbul: Metis) (Çev. Haluk Barışcan).
• Kartal, Onur (2018), “Biyopolitik Distopya: Yorgos Lanthimos Sinemasından ‘İnsan’ Manzaraları”, Cogito, 90: 101-119.
• Katz, Stephen (2017), “Michel Foucault”, Turner, Bryan S. ve Anthony Elliott (Der.), Çağdaş Toplum Kuramından Portreler (Çev. Barış Özkul) (İstanbul: İletişim).
• Kristeva, Julia (2004), Korkunun Güçleri, İğrençlik Üzerine Deneme (İstanbul: Ayrıntı) (Çev. Nilgün Tutal).
• Kumar, Krishan (2013), “Utopia’s Shadow”, Vieira, Fátima (Der.), Dystopia(n) Matters: On the Page, on Screen, on Stage (Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing): 19-22.
• Mennel, Barbara (2008), Cities and Cinema (London and New York: Routledge).
• Mirrlees, Tanner (2015), “Hollywood’s Uncritical Dystopias”, Cineaction, 95: 4-15.
• Moylan, Tom (2000), Scraps of the Untainted Sky, Science Fiction, Utopia, Dystopia (Colorado and Oxford: Westview Press).
• Pinkerton, Rick (2019), “The Point of No Return”, Film Comment, 55 (2): 24-29.
• Ryan, Michael ve Douglas Kellner (2010), Politik Kamera: Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojsi ve Politikası (İstanbul: Ayrıntı) (Çev. Elif Özsayar).
• Sarup, Madan (2004), Postyapısalcılık ve Postmodernizm (Ankara: Bilim ve Sanat) (Çev. Abdülbaki Güçlü).
• Vieira, Fatima (2017), “Ütopya Kavramı”, Claeys, Gregory (Der.), Cambridge Edebiyat Araştırmaları: Ütopya Edebiyatı (Çev. Zeynep Demirsü) (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları): 3-35.
• West, David (2005), Kıta Avrupası Felsefesine Giriş: Rousseau, Kant ve Hegel’den Foucault ve Derrida’ya (İstanbul: Paradigma) (Çev. Ahmet Cevizci).
• Wilson, Emma (2019), “Love Me Tender: New Films from Claire Denis”, Film Quarterly, 72 (4): 18-28.