İŞ HAYATININ ÇALIŞANLARIN MANEVİYATINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2024, , 467 - 484, 21.12.2024

Fatma Sevik Bünyamin Han

https://doi.org/10.52115/apjir.1581726

Öz

Bu araştırmanın amacı, iş hayatının çalışanların maneviyatlarına olan etkilerini incelemektir. Araştırmada, çalışanların iş yerlerinden ve mesleklerinden memnuniyet düzeyleri ile maneviyatlarını nasıl tanımladıkları, iş hayatında maneviyatlarını olumlu ya da olumsuz etkileyen faktörler üzerinden değerlendirilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenolojik yöntem kullanılarak, kamu ve özel sektörde çalışan 15 katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın bulguları, katılımcıların çoğunluğunun iş yerlerinden memnun olduklarını, ancak mesleklerinden kısmen memnuniyet duyduklarını göstermiştir. Ayrıca, mesleğini severek yapan ve sabır duygusuna sahip olan katılımcıların maneviyatlarının pozitif etkilendiği; aşırı iş yükü ya da iş yerinde haksızlığa uğradığını belirten katılımcıların ise maneviyatlarının negatif yönde etkilendiği tespit edilmiştir. Araştırmanın önerileri arasında, iş hayatının maneviyat üzerindeki etkilerine yönelik daha fazla bilimsel çalışmanın yapılması, çalışanların maneviyatlarını artırmaya yönelik etkinliklerin sayısının artırılması ve işyerlerinde manevi danışmanlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Maneviyat, İş Yeri Maneviyatı, İş Hayatı

Kaynakça

• Acar, F., & Han, B. (2022). Covid-19 salgını döneminde liseli öğrencilerin psikolojik sağlamlık ve maneviyat düzeyleri arasındaki ilişki. Siirt Eğitim Dergisi, 2(2), 92-114.
• Alparslan, A. M., Yastıoğlu, S., Taş, M. A. ve Özmen, M. (2022). Yaşamın-işin anlam kaynakları ve iyi oluş ilişkisi üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(33), 14-33. doi:10.21076/vizyoner.947733
• Arpacıoğlu, M. S., Baltacı, Z. ve Ünübol, B. (2021). Covid-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, Covid korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler. Çukurova Medical Journal, 46(1), 88-100.
• Ashmos, D. P. ve Duchon, D. (2000). Spirituality at work: A conceptualization and measure. Journal of Management Inquiry, 9(2), 134-145. doi:10.1177/105649260092008
• Atakul, Ş. (2022). İşyeri̇ maneviyatı ve örgütsel adaletin örgütsel bağlılık, iş tatmini̇ ve işten ayrılma niyeti üzerindeki̇ etkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Berzah, M. Ç. ve Çakır, M. (2015). İş hayatında maneviyat yaklaşımı ne vaadediyor? Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(26), 135-149.
• Biberman, J. ve Neal, J. (2004). The leading edge in research on spirituality and organizations. Journal of Organization and Change Management, 5.
• Boztilki, M. ve Ardıç, E. (2017). Maneviyat ve sağlık. Journal of Academic Research in Nursing, 3(1), 39-45.
• Candy, J. (2002). Spirituality and mental health care: rediscovering a “forgotten” dimension: by John Swinton. Psychiatric Bulletin, 26, 117-119. doi:10.1192/pb.26.3.118
• Çakıroğlu, D., Aydoğan, E., Tutar, H. ve Altınöz, M. (2015). İşyeri̇ maneviyatının algılanması üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. 3. Örgütsel Davranış Kongresi içinde (ss. 91-96). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Çiçek, B. ve Kaynak, İ. (2024). İşyerinde mutluluğun anahtarı: Etik iklim ve işyeri maneviyatı. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 57-75.
• Denton, E. A. ve Mitroff, Ian. I. (1999). A study of spirituality in the workplace. Sloan Management Review, 83-92.
• Ece, S. (2023). İşletmelerde ruhani (spiritüel) liderlik: Kavramsal bir çözümleme. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 6(3), 173-186. doi:10.52848/ijls.1349552
• Elangovan, A. R., Pinder, C. C. ve McLean, M. (2010). Callings and organizational behavior. Journal of Vocational Behavior, 76(3), 428-440. doi:10.1016/j.jvb.2009.10.009
• Eren, E. (2020). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (17. bs.). İstanbul: Beta Yayınevi.
• Gurlaş, F. (2021). Covid-19 salgın sürecinde sosyal destek algısının iş yerinde maneviyat üzerindeki̇ etkisinde tıbbi̇ hatanın düzenleyici rolü: 112 acil sağlık hizmetleri̇ çalışanları üzerine bir araştırma. Hastane Öncesi Dergisi, 6(3), 351-366. doi:10.54409/hod.982181
• Kanbur, A. ve Kavuklu, H. (2018). The role of the workplace spirituality in the prediction of psychological capital. Business & Management Studies: An Internation Journal, 6(3), 17-35.
• Karasar, N. (1995). Bi̇li̇msel araştırma yöntemi̇. 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık.
• Kinjerski, V. ve Skrypnek, B. J. (2006). Measuring the intangible: Development of the spirit at work scale. Academy of Management Proceedings, 2006(1), 16. doi:10.5465/ambpp.2006.22898605
• Kökalan, Ö. (2017). İşyeri maneviyatının örgütsel güven ve işe karşı yabancılaşma üzerinde etkileri. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(18), 37-51.
• Lowder, B. T. (2006). A Ghost in the machine: The important role of workplace spirituality. Available at SSRN 932811. 15. doi:10.2139/ssrn.932811
• Merdan, E. (2022). Etik liderliğin politik davranış üzerine etkisinde işyeri maneviyatının aracılık rolü. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 38-52.
• Peters, S. F. (2007). When prayer fails: Faith healing, children, and the law. Oxford University Press. Sadykova, G. ve Tutar, H. (2014). İşyeri maneviyatı ve örgütsel güven arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Sayıştay Dergisi, (93), 43-65.
• Seyyar, A. ve Evkaya, C. (2015). Batıda iş yeri maneviyatı üzerine yapılan bilimsel çalışmaların Türk bilim camiasına etkileri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 143-170.
• Sheng, C.-W. ve Chen, M.-C. (2012). Chinese viewpoints of workplace spirituality. International Journal of Business and Social Science, 3(15), 195-203.
• Şirin, T. (2018). Maneviyat ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Turkish Studies, 13(18), 1283-1309. doi:10.7827/TurkishStudies.13996
• TDK Sözlük. (2019). 3 Mayıs 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/?kelime=maneviyat adresinden erişildi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık. https://open.metu.edu.tr/handle/11511/70532 adresinden erişildi.
• Yonca, S., ve Han, B. (2024). Manevi danışmanlık ve rehberlik bağlamında duanın rolünün incelenmesi. Dicle Akademi Dergisi, 4(2), 221-234.