Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’nin yayın süreçleri, sağlık alanının çeşitli dallarındaki klinik ve deneysel araştırma yazıları, orijinal olgu sunumları ve derlemeler gibi alanlarındaki nitelikli bilimsel makalelerin yansız biçimde değerlendirilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılması esasına göre yürütülmektedir. Bu kapsamda yazarların, dergi editörlerinin, hakemlerin ve yayıncının uyması gereken etik kurallar aşağıda belirtilmiş olup, “bu kurallar Yayın Etiği Komitesi’nin (Committe on Publication Ethics - COPE (https://publicationethics.org/))” yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda hazırlanmıştır.
Dergi, “insan”ın içinde bulunduğu tüm çalışmalarda “Helsinki Bildirgesi”, “İyi Klinik Uygulamalar Kılavuzu” ve “İyi Laboratuvar Uygulamaları Kılavuzu”nda belirtilen esaslara ve T.C. Sağlık Bakanlığı’nın ilgili yönetmeliklerine uygunluk ilkesini kabul eder. İnsanlar veya hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, Etik Kurul onayı kopyasının dergiye gönderilmesi zorunludur. İlgili belgenin dergiye gönderilmemesi durumunda makale değerlendirmeye alınmaz. Yazar(lar), makalenin başlık sayfasına Etik Kurulun alındığı kurumun adı, onay tarihi ve sayısını yazmalıdır.

Yayıncının Sorumlukları
• Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, İstanbul Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi tarafından yayımlanmaktadır.
• Yayıncı, Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’nde makale yayımlama sürecinde, karar mercinin ve hakemlik sürecinin editörün sorumluluğu olduğunu kabul eder.
• Eğer başka bir kurum sayfasında dergi makaleleri yayımlanmazsa, Yayıncı, Üniversitenin Web sitesinde derginin web sayfasında derginin açık, elektronik ve ücretsiz erişimini sağlamakla sorumludur.

Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Sorumlulukları
• Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen makalelerin yayınlanmasından ve yayımlanma süreçlerden, editör ve editörler kurulu sorumludur. Editör ve editörler kurulu dergi ve basılan makalelerle ilgili kararları verirken tarafsız olarak hareket eder.
• Editörler kurulu, dergiyi geliştirmek ve yayın kalitesini yükseltmek için çaba gösterir.
• Editör ve editörler kurulu makalelerin alanında uzman kişiler tarafından değerlendirilmesini sağlar.
• Makaleyi değerlendirmek için gönderilen hakemlerle yazarlar arasında çıkar çatışması-çıkar birliği bulunup bulunmadığına dikkat edilir.
• Editör ve editörler kurulu kör hakemlik değerlendirme süreci ile yazarlar ve hakemlerle ilgili bilgileri her iki tarafa da ifşa etmezler.
• Yazarlar, makalelerin durumu ile ilgili bilgi talep ettiklerinde kör hakemlik sürecine zarar vermeden makale durumuna ilişkin bilgi verilir.
• Makalelerde makalenin gönderi ve kabul tarihleri yayımlanır.
• Editör ve editörler kurulu, makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen göstermeli, etik kurul onayı olmadığında makaleyi ret ederler.
• Editörler atandıkları makalenin yazarlarıyla herhangi bir kişisel ve/veya mali çıkar ilişkisi içinde olmamalıdır.
• Gönderilen bir makalenin yazar listesinde bulunan kurul editör ve üyesi, o makalenin değerlendirme süreci dışında tutulur.
• Editör kurulu, yazarlar tarafından sisteme yüklenen tüm makaleleri dergi kurallarına göre gözden geçirir.
• Editör kurulu, makale değerlendirme sürecinin gizlilik içerisinde olmasına dikkat eder ve üçüncü kişilerle paylaşılmaz.
• Sisteme yüklenen tüm makaleler editör kurulu herhangi bir ayrım gözetmeksizin, tamamen tarafsız bir şekilde değerlendirilmesini sağlar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
• Hakemler yazarlarla doğrudan iletişim kuramaz, makale değerlendirme formları ve metin üzerinde düzeltme istemlerini yönetim sistemi DergiPark üzerinden editör ve/veya editörler kurulu aracılığı ile yazar(lar)’a iletilir.
• Hakemlere, yalnızca uzmanlık alanları ile ilgili makaleler gönderilir. Fakat seçilen hakem, makalede yer alan araştırmanın uzmanlık alanı ile ilgili olmadığını düşünüyorsa, makale yazarı(ları) ile çıkar çatışması-çıkar birliği olması durumunda, bu makaleyi değerlendirmek için yeterli olmadığını düşünüyorsa veya makaleyi zamanında değerlendiremeyecekse, bu durumu editöre bildirerek ve değerlendirme sürecinden çekilmelidir.
• Hakemlik sürecinde tüm hakemler makaleleri tarafsız bir şekilde değerlendirmelidir, bu sürecin gizli olduğunu ve üçüncü kişilerle paylaşılmaması gerektiğini bilmelidir.
• Hakemler makaleleri, ilişkili materyalleri ve içerdikleri kesinlikle gizli tutmalıdır.
• Hakemler yazarların fikirlerini açıklamamalıdırlar.
• Hakemler, değerlendirmelerinde dürüst, objektif ve kişisel önyargılardan bağımsız olmalı, makalenin bilimsel yönlerini değerlendirmelidirler. Yazara yönelik kişisel eleştiride bulunmamalı, görüşlerini açıkça veriler eşliğinde akademik ve yapıcı bir dil kullanarak, hakaret içeren kişisel yorumlardan kaçınarak ifade etmelidirler.
• Hakemler, yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, etnik köken, vatandaşlık veya siyaset felsefelerini göz önünde bulundurmadan, sadece makalenin bilimsel yönlerini değerlendirerek karar vermelidirler.
• Bilimsel değerlendirmelere ek olarak, hakemler makale ile ilgili etik kuralların ihlal edildiği bir durum tespit ederse, durumu editöre bildirmelidir.
• Hakemler değerlendirmeyi kabul ettikleri makalelerle ilgili görüşlerini kendilerine verilen süre içerisinde önerilerini sisteme yüklemelidir. Belirtilen süre içerisinde dönüş yapılmaması durumunda ilgili görev iptal edilerek editörler tarafından yeni hakem ataması yapılabilir.

Yazarların Etik Sorumlulukları
• Alınan etik kurul izni belgelendirilmeli ve sisteme ayrı bir dosya olarak yüklenmelidir. Dergiye yüklenen etik kurul dosyasındaki bilgiler makale başlığı ve yazar isimleri ile uyumlu olmak zorundadır.
• Etik kurul izni gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makale yazım kurallarına göre uygun bölümlerde belirtilmelidir (kurul adı, tarih ve sayı no). Olgu sunumlarında bilgilendirilmiş gönüllü olur formunun imzalatıldığına dair bilgiye (“Bilgilendirilmiş Onam Beyanı” başlığı altında) yer verilmelidir.
• Yazarların, kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet etmesi gerekir. Ölçek kullanımı gibi durumlarda kaynak belirtilmelidir.
• Çalışma ile ilgili taraf olabilecek tüm kişisel ve finansal ilişkilerin bildirilmesinden yazarlar sorumludur.
• Araştırmalarda destekleyen kurum varsa, bilgisi mutlaka Başlık Sayfasında belirtilmelidir.
• Yazar(lar)’ın, Arel üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’ne yayımlanmak üzere gönderdikleri makalelerinin başka bir dergide yayımlanmamış ya da aynı anda başka bir dergiye yayımlanmak üzere gönderilmemiş olmasını beyan eder.
• Makalelere yalnızca katkısı olan yazarların ismi yazılmalıdır (çalışmanın tasarımı, yürütülmesi, uygulanması, veri toplanması veya analizi/yorumlanmasına önemli katkılarda bulunmuş kişiler; çalışmanın hipotezi, ve taslağına katkı sağlamış ve entelektüel içerik için eleştirel olarak revizyon gerçekleştirmiş kişiler; makalenin son halini görmüş, onaylamış ve yayına sunulmasını kabul etmiş kişiler).
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında kullandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda atıf yapmalıdır.
• Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’ne yayımlanmak üzere gönderilen makalelerinin benzerlik oranı (kaynaklar hariç) %18’den az olmalıdır.
• Derlemelerden etik kurul onay belgesi istenmez.
• Değerlendirmeye alınan makalelerle ilgili bilgi ve ham veri istendiğinde, yazar(lar) editöre veya editörler kuruluna iletirler.
• Yazar(lar), gönderdikleri makale ile ilgili değerlendirme ve erken görünüm aşamasında (süresi içinde) ya da elektronik ortamda bir hatayı fark ettiklerinde editöre veya editörler kuruluna bilgi vermeli ve düzeltmek için iletişime geçmelidir.
• Sisteme yüklenen makale; tez çalışması, özet poster bildiri veya özet sözel bildiri kapsamında ise başlık sayfasında bu bilgiye yer verilmesi gerekir ("Bu makale .... yazarın yüksek lisans/doktora tezinden elde edilen veriler kullanılarak hazırlanmıştır. "Bu makale ..... kongresinde .... tarihinde sözel/poster olarak sunulmuştur." gibi). Yöntem bölümü, bulgular veya tartışma tamamıyla aynı olan tam metin bildiriler makale olarak dergi yayın sürecine gönderilmelidir.

Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar Aşağıdaki Gibidir
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, canlılar üzerinde deney ve görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar.
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması.
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar.
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar.
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar.

Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşırsanız
Yayımlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiğinizde ya da yukarıda bahsedilen etik sorumluluklara uygun olmayan bir davranış veya içerikle karşılaştığınızda lütfen https://dergipark.org.tr/balikesirsbd adresine e-posta yoluyla bildiriniz.
Şikayet Politikası
Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’nde yayımlanmış herhangi bir materyal ile ilgili şikayetler ilk yayımlanma tarihinden itibaren altı ay içinde yapılmalıdır. Makale süreçleri veya makale ile ilgili herhangi bir şikayet olması durumunda, yazarlar tarafından ilgili şikayetler gerekçeleri ile birlikte dergi editörlük ofisine ausbyd@arel.edu.tr e-posta adresi üzerinden ve dergi web sayfasından maille bildirilmelidir.