Değişime direnç ölçeğinin sağlık sektörü çalışanları üzerinde Türkçe geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 157 - 163, 08.12.2021

Ayşe Akşahin

Öz

Bu araştırmanın amacı, duygusal, niyetsel ve bilişsel boyutta değişime direnci ölçmek için geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması yapılan Değişime Direnç Ölçeği’nin, sağlık sektörü çalışanları üzerinde geçerlik ve güvenirliğini sınamaktır. Metodolojik tipte gerçekleştirilen çalışma, Nisan 2018-Nisan 2019 arasında, sağlık hizmetlerinin uygulayıcısı konumunda olan bir il sağlık müdürlüğünün ana hizmet birimlerinde çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 600 kurum çalışanıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya ait veriler, “Kişisel Veri Formu” ve “Değişime Direnç Ölçeği”nin Türkçe uyarlaması kullanılarak yapılmıştır. Ölçek geçerliği açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile güvenirliği Cronbach Alfa katsayısı hesaplanarak test edilmiştir. Değişime Direnç Ölçeği Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0,949 olarak bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda 3 boyuttan oluşan faktör yapısı doğrulanmış ve RMSA uyum kriterinin 0,079 kabul edilebilir seviyede olduğu tespit edilmiştir. Türkçeye uyarlanan Değişime Direnç Ölçeği, sağlık kurum ya da kuruluşlarında çalışan bireylerin duygusal, niyetsel ve bilişsel direnç algılarının tespit edilmesinde hem geçerli hem de güvenilir bir ölçüm aracıdır.

Anahtar Kelimeler

Değişime Direnç, Geçerlik, Güvenirlik, Tutum, Sağlık

Investigation of Turkish validity and reliability of the resistance to change scale on health sector workers

Öz

The aim of this study is to test the validity and reliability of the Resistance to Change Scale, which was developed to measure resistance to change in emotional, intentional and cognitive dimensions and adapted into Turkish, on health sector workers. The methodological study was carried out between April 2018 and April 2019, with 600 institution employees working in the main and additional service units of a provincial health directorate, which is the implementer of health services, and who agreed to participate in the study. The data of the research were made using the Turkish version of the "Personal Information Form" and the "Resistance to Change Scale". The validity of the scale was tested with exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA), and its reliability was tested by calculating the Cronbach Alpha coefficient. The Cronbach Alpha reliability coefficient of the Resistance to Change Scale was found to be 0.949. As a result of confirmatory factor analysis, the factor structure consisting of 3 dimensions was confirmed and it was determined that the RMSA compliance criterion was at an acceptable level of 0.079. The Change Resistance Scale, adapted to Turkish, is both a valid and reliable measurement tool for determining the emotional, intentional and cognitive resistance perceptions of individuals working in health institutions or organizations.

Anahtar Kelimeler

Resistance to Change, Validity, Reliability, Attitude, Health

Kaynakça

• Acar, O. K. (2018). Sağlıkta dönüşüm programı sonrası sağlık bakanlığı teşkilat yapısı: Isparta ili üzerinden nitel bir analiz. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 7(3), 703-22.
• Adeniji, C. G., Iyiola, O. O., Agboola, M.G., Akinbode, M. & Epetimehin, S.O. (2016, Nov 9-10). Employees’ attitudes towards organizational change and its effects on employee commitment. 28th International Business Information Management Association Conference, (pp. 4569-76), Seville, Spain.
• Akintayo, D. I. (2010). A work-family role conflict and organizational commitment among industrial workers in Nigeria. Journal of Psychology and Counselling, 2(1),1-8.
• Atam, S., Dindar, Z. ve Alan, H. (2020). Değişime dirençte yönetici hemşirenin rolü. SHYD,7(2), 316-22. doi:10.5222/SHYD.2020.69772.
• Altındiş, M., Altındiş, S. & Saylı, H. (2011). Sağlık profesyonellerinin değişim sürecindeki tutumlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 7(14), 75-93.
• Bartunek, J. M. & Moch, M. K. (1987). First-order, second-order, and third-order change and organization development interventions: A cognitive approach. Journal of Applied Behavioral Science, 23(4), 483–500. https://doi.org/10.1177/002188638702300404
• Bostan, S. (2009), Sağlıkta dönüşüm rogramının hastane işletmeleri üzerindeki değişim etkisi (Doktora Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Bostan, D. & Köse Ünal, Ö. (2016) Sağlıkta dönüşüm programı hakkında yönetici ve çalışan görüşlerinin karşılaştırılması üzerinden değişime direncin ölçülmesi. Verimlilik Dergisi, 3, 55-74.
• Bulut, Y. (2010). Çalışma yaşamında bireysel gelişim turizm işletmelerinden örnekler ve uygulamalar. (ss. 311-328). İçinde: Ömür, N. T. Ö. ve Topaloğlu, C. editörler. Bireysel Değişim, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Bulut, F. & Yıldız, M. S. (2018). Sağlık profesyonellerinin yalın uygulamalara direncini belirlemeye yönelik bir araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 6(3), 239-272.
• Chiang, C. (2009). Perceived organizational change in the hotel industry: An implication of change schema. International Journal of Hospitality Management, 29(1), 157-67.
• Chung, S. H., Su, Y. F., & Su, S. W. (2012). The impact of cognitive flexibility on resistance to organizational change. Social Behavior and Personality: An International Journal, 40(5), 735-745.
• Çakıroğlu, O. Ç. & Seren, A. K. H. (2016). Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın sağlık sistemi ve sağlık çalışanları üzerindeki etkileri. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(3), 37-43.
• Çelebi Çakıroğlu, O. & Harmancı Seren, A. K. (2019). Hemşirelerin değişime yönelik tutumları ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 10(3), 211-217.
• Çelikay, F. ve Gümüş, E. (2011). Sağlıkta dönüşümün ampirik analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 66(3), 55-92.
• El‐Farra, M. M. ve Badawi M. B. (2012). Employee attitudes toward organizational change in the coastal municipalities water utility in the Gaza Strip. Euromed Journal of Business, 7(2), 161-184.
• Güçlü, N. ve Şehitoğlu, E. T. (2006). Örgütsel değişim yönetimi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 240-254.
• Güriş, S. ve Astar, M. (2015). Bilimsel araştırmalarda SPSS ile istatistik. Der Yayınları, İstanbul.
• Karagöz, Y. (2014). SPSS 21.1 uygulamalı biyoistatistik (1. Baskı), Nobel Akademik Yayıncılık, İstanbul.
• Kerman, U. ve Öztop, S. (2014) Kamu çalışanlarının örgütsel değişim direncini etkileyen uygulamalar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(10), 1-20.
• Kiefer, T. (2005). Feeling bad: Antecedents and consequences of negative emotions in ongoing change. Journal of Organizational Behavior, 26(8), 875-97.
• Koçel, T. (2011). İşletme yöneticiliği (13. Basım). Beta Yayınevi, İstanbul.
• Korkmazer, F., Aslan, T. ve Ekingen, E. (2020). Sağlık çalışanlarının değişime karşı tutumlarının incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2580-2591.
• Meydan, C.H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Detay Yayıncılık
• Oreg, S. (2006). Personality, context and resistence to organizational change. European Journal of Work And Organizational Psychology. 15(1), 73-101.
• Oreg, S., Vakola, M. ve Armenakis, A. (2011). Change recipients’ reactions to organizational change: A 60-year review of quantitative studies. The Journal of Applied Behavioral Science, 47(4), 461-524.
• Özkalay, G. (2017). Hemşirelerin değişime karşı tutumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Bilim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Piderit, S.K. (1999). Navigating relationships with coworkers: understanding employees’ attitudes toward an organizational change (Doctoral Dissertation). University of Michigan, Ann Arbor.
• Piderit, S.K. (1999). Navigating relationships with coworkers: understanding employees’ attitudes toward an organizational change (Doctoral Dissertation). University of Michigan, Ann Arbor.
• Piderit, S.K. (2000). Rethinking resistance and recognizing ambivalence: A multidimensional view of attitudes toward an organizational change. Academy of Management Review, 25(4), 783-94.
• Resmi Gazete. (2011, 2 Kasım). Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (Sayı:28103). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2011/11/20111102M1-3.htm
• Resmi Gazete. (2017, 25 Ağustos). Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında 694 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (Sayı:30165). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/08/20170825-13.pdf
• Salami, O.S. (2008). Demographic and psychological factors predicting organizational commitment among empirical study on impact of organizational industrial workers. Anthropologist, 10(1), 31-38.
• Seren, Ş. ve Baykal, Ü. (2007). Kalite belgesi alan hastanelerde örgüt kültürü ve değişime karşı tutumun incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 1-11.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H, (2003), Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures, Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Smollan, R.K. (2011). The multi-dimensional nature of resistance to change. Journal of Management & Organization, 17(6):828-849.
• Soyer, A. (2009). Sağlıkta dönüşümün neresindeyiz? Bundan sonra bizi neler bekliyor? Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(4):179-182.
• Szabla, D.B. (2007). A multidimensional view of resistance to organizational change: Exploring cognitive, emotional, and intentional responses to planned change across perceived change leadership strategies. Human Resource Development Quarterly, 18(4), 525-558.
• Timurturkan, K. (2010). Örgütsel yapının örgütsel değişime direnç üzerindeki etkisi: İzmir Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlüğü'nde bir uygulama (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Tunçer, P. (2013). Değişim yönetimi sürecinde değişime direnme. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1).
• Tunçer, P. (2013). Değişim yönetimi sürecinde değişime direnme. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1).
• Urgan, S., Sevim, Ş. ve Özgüleş, B. (2020). Organizasyonlarda görülen değişime direnç, yabancılaşma ve değersizlik hissi: Bir kamu hastanesinde araştırma. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2(1), 15-24.
• Wasilu, S. (2013). A study of causes of poor attitude to work among workers of both public and private sectors organizations in Bauchi State-Nigeria. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 3(7), 143-152.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
• Yeşil, A. (2018). Örgütlerde değişimin önemi ve değişim yönetimi üzerine kavramsal bir değerlendirme. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(5), 307-323.
• Yeşil, A. (2018). Örgütlerde değişimin önemi ve değişim yönetimi üzerine kavramsal bir değerlendirme. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(5), 307-323.
• Yıldız, E. (2010). Hasta güvenliği ile değişime direnç arasındaki ilişkinin analizi: Üniversite hastanelerinde çalışan hemşirelerin algılarının değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlıkta Kalite Geliştirme ve Akreditasyon Ana Bilim Dalı, İzmir.
• Yılmaz, M. T. ve Öztop, S. (2020). Sağlık çalışanlarının örgütsel değişim sürecindeki algıları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 259-278.