Etik liderlik üzerine hazırlanan lisansüstü tezlere yönelik bir inceleme

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 102 - 111, 08.12.2021

Seval Aksoy Kürü , Gülden Aksoy

Öz

Bu araştırmanın amacı, etik liderlik konusunda yapılmış olan lisansüstü tezlerin içerik analizi ile incelenmesidir. Mevcut araştırmada, tezlerin yayınlandığı yıl, dil, üniversite, tezlerde kullanılan araştırma yöntemleri, çalışılan değişkenler, uygulanan sektörler ve ölçme aracı olarak kullanılan etik liderlik ölçekleri incelenerek durum tespiti yapılmıştır. Bu bağlamda Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezinde yer alan 2003-2020 yıllarına ait 218 tez analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, yüksek lisans tezlerinde en fazla çalışma (n= 34) yapılan yıl 2019; doktora tezlerinde ise 2017 (n= 10) yılı olduğu görülmektedir. Yüksek lisans tezlerinde etik liderlikle birlikte en sık çalışılan değişkenlerin demografik faktörler (n=47), örgütsel bağlılık (n= 32) ve örgütsel adalet (n= 20); doktora tezlerinde ise örgütsel bağlılık (n= 6) ve etik iklim (n= 6) olduğu tespit edilmiştir. Yüksek lisans tezlerinin %90,29’unun nicel, %6,86’sının nitel ve %2,86’sının ise karma yöntemle gerçekleştiği tespit edilmiştir. Doktora tezlerinin ise %83,72’sinin nicel, %11,63’ünün karma ve %4,65’inin ise nitel yöntemlerle gerçekleştiği görülmektedir. Nicel yöntemle hazırlanan yüksek lisans tezlerinde araştırmacıların etik liderliği ölçmek için Brown, Trevino ve Harrison’un (2005) (n= 62) ve Yılmaz’ın (2005) (n=54) geliştirdiği ölçeği kullandığı anlaşılmaktadır. Doktora tezlerinde ise en sık kullanılan etik liderlik ölçekleri yüksek lisans tezlerindekiyle benzerdir. Etik liderlik konulu yüksek lisans (n= 28) ve doktora tezlerinin (n= 95) ağırlıklı olarak kamu sektöründe hazırlandığı anlaşılmaktadır. Yüksek lisans tezlerinin %48’i Eğitim ve Öğretim Anabilim Dalında hazırlanırken doktora tezlerinin %44,19’u İşletme Anabilim Dalında hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etik Liderlik, Lisansüstü Tezler, İçerik Analizi

Ethical leadership: a study on postgraduate theses prepared

Öz

The aim of this research is to examine postgraduate theses on ethical leadership through content analysis. In the present study, the situation was determined by examining the year the theses were published, the language, the university, the research methods used in the theses, the variables studied, the sectors applied and the ethical leadership scales used as a measurement tool. In this context, 218 theses belonging to the years 2003-2020 in the National Thesis Center of the Council of Higher Education (YÖK) were analyzed. As a result of the research, the year with the most studies (n= 34) in master's theses is 2019; In doctoral dissertations, it is seen that it is 2017 (n = 10). In master theses, demographic factors (n = 47), organizational commitment (n= 32) and organizational justice (n= 20); in doctoral dissertations, organizational commitment (n = 6) and ethical climate (n= 6) were determined. It has been determined that 90.29% of the master theses are quantitative, 6.86% qualitative and 2.86% mixed method. It is seen that 83.72% of doctoral theses were carried out by quantitative methods, 11.63% by mixed and 4.65% by qualitative methods. It is understood that the researchers used the scale developed by Brown, Trevino and Harrison (2005) (n =62) and Yılmaz (2005) (n= 54) to measure ethical leadership in master theses prepared by quantitative method. In doctoral dissertations, the most frequently used ethical leadership scales are similar to those in master theses. It is understood that master's (n= 28) and doctoral dissertations (n = 95) on ethical leadership are mainly prepared in the public sector. While 48% of the theses of master's theses were prepared in the Department of Education and Training, 44.19% of the doctoral theses were prepared in the Department of Business Administration.

Anahtar Kelimeler

Ethical Leadership, Graduate Theses, Content Analysis

Kaynakça

• Ambrose, M. L., Arnaud, A. & Schminke, M. (2007). Individual moral development and ethical climate: The ınfluence of person-organization fit on job attitudes, Journal of Business Ethics, 77(3), 323-333.
• Brown, M. E., Trevıno, L. K. & Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes. 97(1), 117- 134.
• Brown, M. & Trevino, L. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. The Leadership Quarterly, 17, 596-598.
• Creswell, J. W. (2012). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th ed.). Pearson Education.
• De Hoogh, A. H. & Den Hartog, D. N. (2008). Ethical and despotic leadership, relationships with leader's social responsibility, top management team effectiveness and subordinates optimism: A multi-method study. The Leadership Quarterly, 19(3), 297-311.
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2005). Introduction: The discipline and practice of qualitative research. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), The Sage handbook of qualitative research (pp. 1-32). Thousand Oaks, CA: Sage Publications Ltd.
• Freeman, R. & Stewart, L. (2006). Developing ethical leadership. Business roundtable institute for corporate ethics, Retrieved from (13.02.2021): http://www.corporate- ethics.org/pdf/ethical_leadership.pdf .
• Groves, K., Vance, C. & Yongsun, P. (2008). Linking linear/nonlinear thinking style balance and managerial ethical decision-making. Journal of Business Ethics, 80(2), 305-325.
• Haban, M. M. (2018). Ortaöğretim kurum yönetı̇cı̇lerı̇nin etik lı̇derlı̇k davranışlarına ilişkin bir karma yöntem çalışması (Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bı̇lı̇mleri Enstitüsü Eğitim Bı̇lı̇mleri Ana Bilim Dalı, Gaziantep.
• Harvey, E. (2004). Leadership and ethic. Executive Excellence, 8(87), 23.
• Hermond, D. (2005). Ethical leadership ıs not optional: How lpps can help. International Journal of Scholarly Academic Intellectual Diversity-Electronic, 8(1), 1-5.
• Judeh, M. (2011). Ethical decision making and ıts relationship with organizational justice. International Journal of Academic Research, 3(4), 215-220.
• Lemmergaard, J. & Lauridsen, J. (2008). The ethical climate of Danish firms: A discussion and enhancement of the ethical-climate model. Journal of Business Ethics, 80(4), 653-675.

• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. Sage publications (3rd Ed.).
• Plinio, A. J. (2009). Ethics and leadership. International Journal of Disclosure and Governance, 6(4), 277-283.
• Resick, C. J., Hanges, P. J, Dickson, M. W. & Mitchelson, J. K. (2006). A cross-cultural examination of the endorsement of ethical leadership. Journal of Business Ethics, 63(4), 345-359.
• Yılmaz, E. (2005). Ahlâk, toplum yapısının bir parçası olarak etik ve lı̇derlı̇k. öğretmenin dünyası, Odun pazarı Belediyesi Yayınları Eğitim Dizisi-3, Ankara: Mikro Yayıncılık.
• Yılmaz, E. (2006). Okullardaki Örgütsel güven düzeyinin okul yönetı̇cı̇lerı̇nin etik lı̇derlı̇k özellikleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.