KUŞAKLARARASI DAYANIŞMA AÇISINDAN YAŞLILARIN DİJİTAL OKURYAZARLIK DENEYİMLERİ ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 2, 271 - 297, 30.07.2021

Didem Demir Erbil , Oya Hazer

https://doi.org/10.11616/basbed.vi.897599

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada, kuşaklararası dayanışma perspektifiyle, yaşlıların dijital okuryazarlık deneyimlerine ilişkin genel bir çerçeve ortaya çıkarılması ve gençlerin bu konudaki görüş ve önerilerinin değerlendirmesi hedeflenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve fenomenolojik yaklaşım kullanılmıştır. Araştırmaya 65 yaş ve üzeri 6 yaşlı ve onların torunları 6 genç olmak üzere toplam 12 kişi katılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre, yaşlılar iletişim araçlarını, interneti, ATM’leri kullanırken ve yeni teknolojileri öğrenirken zorlanmaktadırlar. Bu durumun en önemli nedenleri arasında yaşa bağlı görme ve işitme engelleri, ürünü bozmaktan ve yanlış işlem yapmaktan korkma, internete ve dijital hizmetlere olan güvensizlik, kişisel bilgilerin ele geçirilmesi endişesi, yazıların küçük olması ve dijital işlemleri hızlı ve karmaşık bulmalarıdır. Yaşlılar genellikle dijital hizmetleri yüz yüze yapmayı tercih etmektedirler. Ayrıca yaşlılar teknoloji konusunda gençlerden yardım almaya hevesli olduklarını belirtirken araştırmaya katılan gençler de, kendi büyük ebeveynleri başta olmak üzere yaşlıların teknoloji kullanımını desteklemektedirler.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılar, Dijital Okuryazarlık, Teknoloji, Kuşaklararası Dayanışma, Yaşlılar, Dijital Okuryazarlık, Teknoloji, Kuşaklararası Dayanışma

Kaynakça

• Acar, Ç. (2015). Anne Ve Babaların İlkokul, Ortaokul Ve Lise Öğrencisi Çocukları İle Kendilerinin Dijital Okuryazarlıklarına İlişkin Görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bosma, E., Giezen-Biegstraaten L., Spaltman, M. ve Stephan, C. (2000). Seniors and Technology. Groningen Kittz, 16-22.
• Chen, K., Chan, A.H.S. ve Chan, S.C. (2012). Gerontechnology Acceptance by Older Hong Kong People. Gerontechnology, 11(2), s.102-103. doi:http://dx.doi.org/10.4017 /gt.2012.11.02.524. 691
• Creswell, J. (2013). Araştırma Deseni: Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları, Çev. Ed. Demir, S. B., Ankara: Eğiten Kitap Yayınları.
• Digital Reports (2020). Global Digital Overview. https://datareportal.com/reports/digital-2020-global-digital-overview. https://datareportal.com/reports/digital-2020-turkey. (Erişim Tarihi: 25.01.2021).
• Duran, E. ve Özen, N. (2018). Türkçe Derslerinde Dijital Okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2),s.31- 46.
• Eastman, J. K. ve Iyer, R. (2004). The Elderly's Uses and Attitudes Towards The Internet. Journal Of Consumer Marketing, 21(3), s.208-220.
• Ekici, S. K. ve Gümüş, Ö. (2016). Yaşlılıkta Teknolojinin Kullanımı. Ege Tıp Dergisi, 55 (Ek Sayı), 26-30. https://doi.org/10.19161/etd.344199
• Erendağ-Sümer, F. (2017). Sosyal Medya Kullanım Pratikleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Global Media Journal TR Edition, 8(15), s.166-181.
• Fisk, A. D., ve Rogers, W. A. (2000). Influence of Training and Experience on Skill Acquisition and Maintenance in Older Adults. Journal of Aging and Physical Activity, 8(4), s.373-378.
• Garbin Praničević, D., Peterlin, J. ve Bućan J.M. (2017). Do Older People Benefit from Digital Services?. Information Technology Dıem : Dubrovnik International Economic Meeting, 3 (1) , s. 145-160.
• Gonzalez Gutierrez, Y., A., (2015). Digital Literacy in Early Childhood (Doktora Tezi). La Sabana Üniversitesi.
• Görgün-Baran, A., Koçak-Kurt, Ş. ve Serdar-Tekeli, E. (2017). Yaşlıların Dijital Teknolojileri Kullanım Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 1(45), s.1-24.
• Hague, C. ve Payton, S. (2010). Digital Literacy Across The Curriculum. Futurelab.
• Hazer, O., ve Özsungur, F. (2017). Kuşaklararası İşbirliği ve Geronteknoloji. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 445-472.
• Kalınkara, V., Başıbüyük G.Ö. ve Ay F. (2016).Yaşlıların Gerontolojik Ürünleri Kabule Yönelik Tutumları. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi 9, Aralık, s.1-19.
• Kerschner, P. A. ve Chelsvig KA (1981), The Aged User and Technology. in Conference on Communications Technology and The Elderly: Issues and Forecasts, October, s.22-23.
• Kiel, J. M. (2005). The Digital Divide: Internet and E-Mail Use by The Elderly. Medical Informatics and The Internet in Medicine, 30(1), s.19-23.
• Lee, B., Chen, Y. ve Hewitt, L. (2011). Age Differences in Constraints Encountered by Seniors in Their Use of Computers and The İnternet. Computers in Human Behavior, 27(3), s.1231-1237.
• Marquié, J. C., Jourdan-Boddaert, L. ve Huet, N. (2002). Do Older Adults Underestimate Their Actual Computer Knowledge?. Behaviour & Information Technology, 21(4), s.273-280.
• Marsh, J. (Ed.). (2005). Popular Culture, New Media and Digital Literacy in Early Childhood. Psychology Press.
• Meethongjana, K. ve Tachpetpaiboonb, N. (2015). Competency-Based Training to Develop Basic Computer Skills for The Elderly: A Case Study of The Dusit Community, Bangkok, Thailand. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197, s.2520-2525.
• Merz, E. M., Schuengel, C. ve Schulze, H. J. (2007). Intergenerational Solidarity: An Attachment Perspective, Journal of Aging Studies, 21, s.175–186.
• Milward, P. (2003). The ‘Grey Digital Divide’: Perception, Exclusion and Barriers of Access to The Internet for Older People. First Monday,8(7),http://journals.uic.edu/ojs/index.php/fm/article/view/1066 (Erişim Tarihi: 25.09.2020).
• Murakami, İ. (2017). Türkiye’deki Kuşaklararası İlişkileri Geliştirme Uygulamaları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21(1), 295-308.
• Olson, K.E., O’Brien, M.A., Rogers, W.A. ve Charness, N. (2011). Diffusion Of Technology: Frequency Of Use For Younger And Older Adults. Ageing International, 36(1), s.123-145.
• Onursoy, S. (2018). Üniversite Gençliğinin Dijital Okuryazarlık Düzeyleri: Anadolu Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 989-1013. http://dergipark.gov.tr/download /article-file/558781 sayfasından erişilmiştir.
• Özkan, Y. ve Purutçuoğlu, E. (2010). Yaşlılıkta Teknolojik Yeniliklerin Kabulünü Etkileyen Sosyalizasyon Süreci. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 23(23), s.37-46.
• Özsungur (2018). Yaşlıların Teknoloji Kabul ve Tutum Davranışlarının Başarılı Yaşlanma Üzerindeki Etkilerinin Analizi: Adana İli Örneği. ( Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aile ve Tüketici Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
• Öztürk, Y. (2020). Dijital Okuryazarlık Hakkında Lise Öğrencilerinin Kendilerine Ve Anne-Babalarına Yönelik Görüşleri Kırıkkale İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pecchioni L. L., Wright K. B. ve Nussbaum, J. F. (2005). Life Span Communication. LEA:Mahwah, NewJersey.
• Sayago, S., Sloan, D. ve Blat, J. (2011). Everyday Use of Computer-Mediated Communication Tools and its Evolution Over Time: An Ethnographical Study With Older People. Interacting with Computers, 23(5), s.543-554.
• Sinav, A. (2020). Genç-Yaşlı, Orta-Yaşlı ve İleri-Yaşlı Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının Karşılaştırmalı Analizi: Eskişehir İli Örneği. Etkileşim, 5, s.116-145.
• Tekedere, H. ve Arpacı, F. (2016). Orta Yaş ve Yaşlı Bireylerin İnternet ve Sosyal Medyaya Yönelik Görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(2), s.377-392.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). “Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması”. http://tuik.gov.tr/prehaberbultenleri.do?id=21779 (Erişim tarihi: 08.12. 2020)
• Waite, S. (2004). Tools for The Job: A Report of Two Surveys of Information and Communications Technology Training and Use for Literacy in Primary Schools in The West of England. Journal of Computer Assisted Learning, 20(1), s.11-20.
• Yıldırım-Becerikli, S. (2013). Kuşaklararası İletişim Açısından Yeni İletişim Teknolojilerinin Kullanımı: İleri Yaş Grubu Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 44(1), s.19-31.
• Yılmaz, N., Hazer, O. ve Öztürk, M. S. (2018). Intergenerational Solidarity and Life Satisfaction in Elderly. Turkish Journal of Geriatrics, 21(3), 429-437.