THE CONCEPT OF MIND IN THE PHILOSOPHY OF MIND: A HISTORICAL PERSPECTIVE FROM ANCIENT GREEK TO THE CONCEPT OF MIND

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 1, 17 - 32, 31.03.2022

Abdurrazak Gültekin

https://doi.org/10.11616/asbi.954396

Öz

In this article, the transformation of the concept of soul, which was used to express mind and consciousness in Ancient Greece, to the concept of mind in contemporary philosophy of mind will be explained historically. The concept of soul in antiquity and medieval times, human actions expressed by the activity of the soul, evolved into the mind and cognitive processes of the mind in the modern and contemporary period. In our article, the ontological and epistemological reasons affecting this conceptual change will be evaluated in general terms. It will be stated that philosophy of mind is seen as a very difficult field in terms of its subject. It is known that the mind-body problem, which started to be dealt with within the boundaries of the philosophy of mind with Descartes, was considered as the soul-body problem in Ancient Greece and the Middle Ages. In this period, thought activity is attributed to the concept of soul. However, when the philosophy of mind started to be considered as an independent field in the philosophical discussions of the modern period, the mental functions of the soul were evaluated with the concept of mind. In our study, this subject will be explained descriptively.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Mind, Spirit, Mind, Consciousness, Contemporary Philosophy

Zihin Felsefesinde Zihin Kavramının Serencamı: Antik Yunandan Günümüze Ruh Kavramınından Zihin Kavramına Tarihsel Perspektif

Öz

Makalede Antik Yunan’da aklı ve bilinçliliği ifade etmek için kullanılan ruh kavramının çağdaş zihin felsefesinde zihin kavramına dönüşümü, tarihsel olarak anlatılacaktır. İlkçağ ve ortaçağda ruh kavramı, ruhun etkinliği ile ifade edilen insani eylemler, modern ve çağdaş dönemde zihin ve zihne ait bilişsel süreçlere evrilmiştir. Makalemizde bu kavramsal değişimi etkileyen ontolojik ve epistemolojik nedenler genel anlamda değerlendirilecektir. Zihin felsefesinin, konusu itibariyle oldukça zor bir alan olarak görüldüğü ifade edilecektir. Descartes ile zihin felsefesi sınırları içerisinde ele alınmaya başlanan zihin-beden problemi, Antik Yunan ve ortaçağda ruh-beden problemi olarak değerlendirildiği bilinmektedir. Bu dönemde düşünce faaliyeti ruh kavramına atfedilmektedir. Oysa modern dönem felsefe tartışmalarında zihin felsefesi müstakil bir alan olarak ele alınmaya başlanınca ruhun zihinsel işlevleriyle ilgili yanı zihin kavramı ile değerlendirilmiştir. Çalışmamızda bu konu betimsel olarak açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Zihin Felsefesi, Ruh, Zihin, Bilinç, Çağdaş Felsefe

Kaynakça

• Akarsu, B. (1994). Çağdaş Felsefe Kant’tan Günümüze Felsefe Akımları. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Altuner, İ. (2013). Kartezyen Dualizm ve Ruhun Kavramsal Değişimi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Aquinas, T. (1947). Summa Theologica. (B. Bors, Dü.) New York.
• Aquinas, T. (1955). Summa Contra Gentiles I-V. (A. C. Pegis, Çev.) Notre Dame: University of Notre Dame Press.
• Aristoteles. (2000). Ruh Üzerine (De Anima). (Z. Özcan, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• Aristoteles. (2001). Ruh Üzerine . İstanbul : Alfa Yayınları.
• Aristoteles. (2011). Politika. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Arslan, A. (2010). İkçağ Felsefe Tarihi 5. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Babür, S., & Çotuksöken, B. (2011). Metinlerle Ortaçağda Felsefe. Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Barbour, I. G. (2000). When Science Meets Religion Enemies, Strangers, or Partners? . HarperOne.
• Berkeley, G. (2014). The Principles of Human Knowledge. Cambridge University Press.
• Bozkurt, M. (2009). Fahreddin Razi'nin Varlık Anlayışı. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14(2), 109-121.
• Bumin, T. (2010). Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Capra, F. (1991). Fiziğin Tao'su. (K. H. Ökten, Çev.) İstanbul: Arıtan Yayınevi.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma.
• Cevizci, A. (2007). On Yedinci Yüzyıl Felsefesi Tarihi. Bursa: Asa Yayınlar.
• Cevizci, A. (2016). Ortaçağ Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
• Çelebi, E. (2019). John Locke’da Temsil Teorisi: Sözcük ve İde İlişkisi, Birey ve Toplum Dergisi, c. 9, s. 18, ss. 73-89.
• Çelebi, E.& Birgül, O. G. (2016). Spinoza Ateist Midir? L. Strauss, E.E. Harris’e Karşı, İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, C. 5, s. 1, ss. 253-270.
• Çelebi, E. (2005). David Hume’da Psiko-Epistemolojik İlke: Nedensellik, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 20, s. 20, ss. 173-202.
• Çelebi, E. (2005). John Locke’da Epistemolojik Tutarsızlık Üzerine Bir Analiz, Euroasia Summit Congress On Scientific Researches And Recent Trends-7, December 6-7, Azerbaijan, C. 2, S. 20, Ss. 92-96.
• Çetinkaya, B. A. (2016). Felsefe Tarihi Ortaçağ ve Yeniçağ. İstanbul : Rağbet Yayınları.
• Çüçen, A. (2013). Ortaçağ ve Rönesansta Felsefe. İstanbul : Ezgi Kitabevi.
• Dawkins, R. (2008). Tanrı Yanılgısı. (T. T. Bilgin, Çev.) İstanbul: Kuzey Yayınları.
• Deniz, G. (2014). İbn Sina'da Ruhsal Diriliş ve Bazı İtirazlar. Eskiyeni Anadolu ilahiyat Akademisi Araştl.rma Dergisi(29), 103-120.
• Descartes. (1998). İlk Felsefe Üzerine Metafizik Düşünceler. (M. Karasan, Çev.) İstanbul: M.E.B. Yayınları.
• Descartes, R. (2009). Yöntem Üzerine Konuşmalar. (H. İlhan, Çev.) Ankara: Alter Yayıncılık.
• Doğan, M. (2018). İbn Sīnā Metafiziğinde Nefs-Beden Düalizmi Üzerine Bir Zihin Felsefesi Değerlendirmesi. ilahiyat tetkikleri dergisi, 1(49), 161-184.
• Ertürk, R. (2012). Varoluşçu Din Felsefesine Giriş. İstanbul : Yarın Yayınları.
• Güçlü, A., Uzun, S., Uzun, E., & Yolsal, Ü. H. (2003). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim Ve Sanat Yayınları.
• Günay, M. (2013). Metinlerle Felsefe Giriş. Adana : Karahan Kitabevi.
• Günday, Ş. (2003). Zihin Felsefesi. Bursa : Asa Yayınları.
• Güven, Ö. (2006). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kant’ın Elestiri Öncesi Bilgi ve Bilim Görüşü, Adlı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Honderich, T. (1995). The Oxford Companion to Philosophy. NewYork: Oxford University Press.
• Husserl, E. (1997). Kesin Bir Bilim Olarak Felsefe . (A. Kaygı, Çev.) Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Kılıç, C. (2009). Plotinus'ta Sudurla İnen ve Aşkla Yükselen Çift Kutuplu Hakikat Anlayışı. Kelam Araştırmaları, 7(1), 39-56.
• Kant, I. (1965). Critique of Pure Reason. (N. K. Smith, Çev.) New York: St Martin’s Press.
• Kant, I. (1998). Critique of Pure Reason. (P. Guyer, & A. W. Wood, Çev.) Cambridge: Cambridge University Press.
• Karunamuni, N. D. (2015). The Five-Aggregate Model of the Mind. SAGE Journal Open, 5(2). Karunamuni, N., & Weerasekera, R. (2017). Theoretical Foundations to Guide Mindfulness Meditation: A Path to Wisdom. MindRxiv.
• Kenny, A. (2011). Modern Felsefe'nin Yükselişi. (V. Uzundağ, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları.
• Kranz, W. (1994). Antik Felsefe Metinler ve Açıklamalar . İstanbul : Sosyal Yayınları.
• Kretzmann, N. (2006). Philosophy of Mind. E. Stump içinde, Cambridge Companion to Aquinas. Cambridge: Cambridge University Press.
• Kurtoğlu, Z. (2000). Plotinus’un Aşk Kuramı. Bursa: Asa Kitabevi.
• Libera, A. D. (2013). Ortaçağ Felsefesi. (I. Ergüden, Çev.) Ankrara: Dost Yayınları.
• Malebranche, N. (1997). Hakikatin Araştırılması I. (M. Katırcıoğlu, Çev.) İstanbul.
• Mattrie, J. O. (1980). İnsan Bir Makina. (Z. Bayramoğlu, Çev.) İstanbul: Havvas Yayınları.
• Miner, R. (2009). Thomas Aquinas On The Passions: A Study Of Summa Theologiae. Cambridge: Cambridge University Press.
• Nasr, S. H. (2016). İslâm Felsefesinde Varlık, Mahiyet Ve Ontoloji Sorunu . Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(36), 167-189.
• Onur, F. (2019). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Estitüsü Çağdaş Zihin Felsefesinde Bilinç Problemi: Bir Panpsişizm Savunusu, Adlı Yayımlanmamış Doktora Tezi. Antalya.
• Osborne, R. (2006). Yeni Başlayanar İçin Felsefe. (İ. Şener, Çev.) İstanbul: Nokta Kitap.
• Platon. (2011). Pahidon ve Menon. İstanbul : Gündoğan Yayınları.
• Platon. (2011). Phaidon ve Menon. (A. Cevizci, Dü.) İstanbul: Gündoğan Yaınları.
• Plotinos. (1996). Enneadlar (Seçmeler). (Z. Özcan, Çev.) Bursa: Asa Kitabevi.
• Plotinus. (2006). Dokuzluklar I. (Z. Özcan, Çev.) Bursa: Aktüel Yayınları .
• Rey, G. (1997). Contemporary Philosophy of Mind. Blackwell: Oxford.
• Robert, J. R. (2007). A Metaphysics for the Mob. New York: Oxford University Press.
• Sarıoglu, H. (2003). İbn Rüsd Felsefesi. İstanbul: Klasik Yayınları.
• Sayan, E. (2012). Analitik Zihin Felsefesinin Temel Problemlerine Bir Bakış. Kaygı(19), 37-54.
• Searle, J. R. (2014). Zihnin Yeniden Keşfi. (M. Macit, Çev.) İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Sena, C. (1993). Filozoflar Ansiklopedisi Cilt 2. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Shaffer, J. A. (1974). Philosophy of Mind. The New Encyclopedia Britannica Macropedia, 12. USA.
• Shaffer, J. A. (1991). Zihin Felsefesi Açısından Bilinç, Ruh ve Ötesi. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Sina, İ. (2014). Danişname-i Alai. (M. Demirkol, Çev.) İstanbul: Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
• Spinoza. (2006). Geometrik Düzene Göre Kanıtlanmış ve Beş Bölüme Ayrılmış Olan Etika, 1. Bölüm 5. Önerme, Çev. Hilmi Ziya Ülken. Ankara : Dost Kitapevi Yayınları.
• Şahiner, M. (2014). İbn Sînâ’da İnsanın Varlığa Dair Bilgisinin Nefsin Yetkinliğiyle İlişkisi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 2(1), 103-118.
• Taşkın, A. (2007). Malebranche’ın Felsefesinde Epistemolojik Sorunlar. Kaygı (8), 51-68.
• Tannenbaum, D. (2004). Inventors of Ideas: Introduction to Western Political Philosophy. St. Martin.
• Tural, P. (2017). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, George Berkeley'in Algı Teorisi, Başlıklı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• Voss, S. (2013). Benlik İnancı. (A. N. Kanıyaş, Dü.) Cogito(75), 185-199.