Perceptions of Industry Representatives in Production Companies in Turkey Regarding the Use of Artificial Intelligence in TV/Film Production

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 1, 127 - 149, 25.03.2025

Gülşah Sarı , Gökhan Gültekin

https://doi.org/10.11616/asbi.1585771

Öz

This study aims to measure the perceptions of industry representatives working in production companies operating in Turkey regarding the use of artificial intelligence in TV/film production processes. For this purpose, structured interviews were conducted with 10 industry professionals, including producers, directors, screenwriters, actors, editors, cameramen (directors of photography), lighting technicians, musicians, sound technicians, voice actors, and art directors (for set design, makeup, costumes, etc.). The collected data were subjected to content analysis and evaluated through various categories (themes). Industry representatives have emphasized the potential negative impacts of artificial intelligence, including the likelihood of job loss, monopolization, and audience manipulation within the sector. In contrast, they have also argued that AI positively influences productivity, creativity, and the emergence of new opportunities. Ultimately, the most frequently highlighted concern among the industry representatives participating in this study regarding the use of AI in the sector is that these technologies will lead to significant job losses.

Anahtar Kelimeler

Artificial Intelligence, Production companies, Sector representatives, Perception

Türkiye'de Bulunan Yapım Şirketlerindeki Sektör Temsilcilerinin Dizi/Film Yapımında Yapay Zekâ Kullanımına Yönelik Algıları

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de faaliyet gösteren yapım şirketlerinde görev alan sektör temsilcilerinin, dizi/film yapım aşamalarında yapay zekâ kullanımına yönelik algılarını ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, yapımcı, yönetmen, senarist, oyuncu, kurgucu, kameraman (görüntü yönetmeni), ışık teknisyeni, ses teknisyeni, seslendirme sanatçısı ve sanat yönetmeni (dekor, makyaj, kıyafet vs. için) olmak üzere 10 sektör çalışanıyla yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizine tabii tutularak çeşitli kategoriler (temalar) üzerinden değerlendirilmiştir. Sektör temsilcileri, yapay zekânın olumsuz yönü olarak sektörde iş kaybına, tekelleşmeye ve izleyici manipülasyonuna sebep olma ihtimaline vurgu yapmışlardır. Bunun yanında, üretkenliğe, yaratıcılığa ve yeni fırsatların ortaya çıkmasına olumlu etkisi olduğunu da savunmuşlardır. Neticede, bu araştırmanın katılımcıları arasında yer alan sektör temsilcilerinin, yapay zekânın sektörde kullanımıyla ilgili en çok vurgu yaptıkları durum, bu teknolojilerin yoğun iş kaybına sebep olacağıdır.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zekâ, Yapım Şirketleri, Sektör Temsilcileri, Algı

Kaynakça

• Adaş, E., & Erbay, B. (2022). Yapay Zekâ Sosyolojisi Üzerine Bir Değerlendirme. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21(1), s.326–337. Https://Doi.Org/10.21547/Jss.991383
• Adwan, M. N. A., Hajji, M. E., & Fayez, H. (2024). Future Anxiety Among Media Professionals And Its Relationship To Utilizing Artificial Intelligence Techniques: The Case of Egypt, France, and Uae. Online Journal of Communication and Media Technologies, 14(2), E202425. Https://Doi.Org/10.30935/Ojcmt/14426
• Anadolu, B. (2019). Dijital Hikaye Anlatıcılığı Bağlamında Yapay Zekânın Sinemaya Etkisi: Sunspring ve It’s No Game Filmlerinin Analizi. Erciyes İletişim Dergisi, (1), s.39–56. Https://Doi.Org/10.17680/Erciyesiletisim.483510
• Andrejevic, M. (2014). The Big Data Divide. International Journal of Communication, 8, s.1673–1689.
• Artut, S. (2019). Yapay Zekâ Olgusunun Güncel Sanat Çalışmalarındaki Açılımları. İnsan ve İnsan, 6(22), s.767–783.
• Ballı, Ö. (2020). Yapay Zekâ ve Sanat Uygulamaları Üzerine Güncel Bir Değerlendirme. Sanat ve Tasarım Dergisi, (26), s.277–306.
• Bilgici, C. (2023). Yapay Zekâ ve Algoritmik Kültür Bağlamında Sosyal Medya Deneyiminin Geleceği Üzerine Bir Değerlendirme. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 7(3), s.216–237.
• Boden, M. A. (1998). Creativity and Artificial Intelligence. Artificial Intelligence, 103(1), s.347–356. Https://Doi.Org/10.1016/S0004-3702(98)00055-1
• Books, M. (1997). In-Depth Interviewing As Qualitative Investigation. Retrieved From Https://Eric.Ed.Gov/?İd=Ed415702
• Brynjolfsson, E., & Mcafee, A. (2014). The Second Machine Age: Work, Progress, And Prosperity In A Time Of Brilliant Technologies (P. 306). New York, Ny, Us: W W Norton & Co.
• Buchanan, B. G. (2005). A (Very) Brief History of Artificial Intelligence. Aı Magazine, 26(4), s.53–60. Https://Doi.Org/10.1609/Aimag.V26i4.1848
• Carlson, M. (2015). The Robotic Reporter: Automated Journalism and The Redefinition of Labor, Compositional Forms, and Journalistic Authority. Digital Journalism, 3(3), s.416-431. doi:10.1080/21670811.2014.976412
• Çelebi, E., & Gültekin, A. (2020). Ontolojik Sınırların Belirsizliği: Yapay Zekâ, Mit ve Her (Aşk) Filmi Üzerinden Bir Değerlendirme. İnönü Üniversitesi Kültür Ve Sanat Dergisi, 6(1), s.40–46. Https://Doi.Org/10.22252/İjca.744186
• Cetinic, E., & She, J. (2022). Understanding and Creating Art With AI: Review And Outlook. Acm Trans. Multimedia Comput. Commun. Appl., 18(2), 66, s.1-22. Https://Doi.Org/10.1145/3475799
• Chauhan, M., & Perera, I. M. (2024). Artificial Intelligence: Promises, Perils and Political Economy. Retrieved From Https://Sciencespo.Hal.Science/Hal-04453447
• Coeckelbergh, M. (2017). Can Machines Create Art? Philosophy & Technology, 30(3), s.285–303. Https://Doi.Org/10.1007/S13347-016-0231-5
• Coşkuner, A. (2023). Sinemanın Denetimsiz Teknolojiyle Sınavı: Yapay Zekâ’nın Film Endüstrisine Etkisi. Türkiye Film Araştırmaları Dergisi, 3(1), s.32–47. Https://Doi.Org/10.59280/Film.1284277
• Deveci, M. (2022). Yapay Zekâ Uygulamalarının Sanat ve Tasarım Alanlarına Yansıması. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi, (9), s.118–140. Https://Doi.Org/10.55089/Yyuvasad.1115961
• Elgammal, A., Liu, B., Elhoseiny, M., & Mazzone, M. (2017). Can: Creative Adversarial Networks, Generating “Art” By Learning About Styles And Deviating From Style Norms. Https://Doi.Org/10.48550/Arxiv.1706.07068
• Frey, C. B., & Osborne, M. A. (2017). The Future of Employment: How Susceptible Are Jobs To Computerisation? Technological Forecasting And Social Change, 114, s.254–280. Https://Doi.Org/10.1016/J.Techfore.2016.08.019
• Gombrich, E. H. (2015). Sanat ve Yanılsama (A. Cemal, Trans.). Remzi Kitabevi.
• Gültekin, A. (2021). Yapay Zekânın Luditleri Kimler Olacak? Opus International Journal of Society Researches, 18(44), s.8432–8454. Https://Doi.Org/10.26466/Opus.944914
• Hopfield, J. J. (1982). Neural Networks and Physical Systems with Emergent Collective Computational Abilities. Proceedings Of The National Academy Of Sciences Of The United States Of America, 79(8), s.2554–2558. https://www.independent.co.uk/sport/general/chess-garry-kasparov-deep-blue-ibm-supercomputer- artificial-intelligence-a9461401.html Erişim: 22.09.2024
• Jamil, S. (2020). Artificial Intelligence and Journalistic Practice: The Crossroads of Obstacles and Opportunities for the Pakistani Journalists. Journalism Practice, s.1-23. doi:10.1080/17512786.2020.1788412
• Lecun, Y., Bengio, Y., & Hinton, G. (2015). Deep Learning. Nature, 521(7553), s.436–444. Https://Doi.Org/10.1038/Nature14539
• Lee, K.-F. (2018). Aı Superpowers: China, Silicon Valley, And The New World Order. New York, Ny, Us: Harper Business.
• Mccarthy, J., Minsky, M. L., Rochester, N., & Shannon, C. E. (2006). A Proposal For The Dartmouth Summer Research Project On Artificial Intelligence, August 31, 1955. Aı Magazine, 27(4), s.12–14. Https://Doi.Org/10.1609/Aimag.V27i4.1904
• Mccorduck, P. (2004). Machines Who Think: A Personal Inquiry İnto The History and Prospects of Artificial Intelligence (2nd Edition). Boca Raton London New York: A K Peters/Crc Press.
• Milena, Z. R., Dainora, G., & Alin, S. (2008). Qualitative Research Methods: A Comparison Between Focus-Group And In-Depth Interview. Annals of Faculty of Economics, 4(1), s.1279–1283.
• Nabiyev, V. V. (2016). Yapay Zekâ İnsan—Bilgisayar Etkileşimi. Seçkin Yayıncılık.
• Neuman, W. L. (2022). Toplumsal Araştırma Yöntemleri (1-2 Takım) (E. Akkaş, Ed.; Ö. Akkaya, Trans.). Siyasal Kitabevi.
• Newquist, H. P. (1994). The Brain Makers (First Edition). Indianapolis, Ind: Sams.
• Nosova, S. S., Norkina, A. N., & Morozov, N. V. (2023). Artifical Intelligence and The Future of The Modern Economy. Инновации И Инвестиции, (1), s.240–245.
• Öz, S., & Pehlivan, B. M. (2024). Yaratıcı Endüstriler Bağlamında Dizi Sektöründe Senaryo ve Senaristlerin Güncel Durumu ve Geleceği. Kültür ve İletişim, 27(54), s.287–324. Https://Doi.Org/10.18691/Kulturveiletisim.1491953
• Öztemel, E. (2020). Yapay Zekâ Ve İnsanlığın Geleceği. In M. Şeker, Y. Bulduklu, C. Korkut, & M. Doğrul (Eds.), Bilişim Teknolojileri ve İletişim: Birey ve Toplum Güvenliği (Pp.95–112). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
• Rouvroy, A., Berns, T., & Carey-Libbrecht, L. (2013). Algorithmic Governmentality and Prospects of Emancipation:Disparateness As A Precondition For İndividuation Through Relationships? Réseaux, 177(1), s.163–196.
• Say, C. (2022). 50 Soruda Yapay Zekâ. Bilim ve Gelecek Kitaplığı.
• Singer, P. W., & Friedman, A. (2014). Cybersecurity: What Everyone Needs To Know. Oxford University Press.
• Soldan, T. N. K. (2022). Halkla İlişkilerde Yapay Zekâ Kullanımı Üzerine Nitel Bir Araştırma. The Journal of International Scientific Researches, 7(2), s.191–206. Https://Doi.Org/10.23834/İsrjournal.1113438
• Sucu, İ., & Ataman, E. (2020). Dijital Evrenin Yeni Dünyası Olarak Yapay Zekâ ve Her Filmi Üzerine Bir Çalışma. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 4(1), s.40–52.
• Tekin, H. H. & Tekin, H. (2012). Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme. İstanbul University Journal of Sociology, 3(13), s.101-116.
• Toprak, A. (2020). Yapay Zekâ Algoritmalarının Dijital Enstalasyona Dönüşmesi. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (14), s.47–59.
• Toptaş, S. (2024). Yapay Zekâ ve Radyo: Yeni Medya Dönüşümüyle Radyo Yayıncılığında Yapay Zekâ Kullanımı D. Yengi̇n ve T. Bayrak (Ed.), Yeni Medya Çalışmaları ve Yapay Zekâ – I İçinde . Ankara: İksad.
• Turan, T., Turan, G., & Küçüksi̇lle, E. (2022). Yapay Zekâ Etiği: Toplum Üzerine Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(2), s.292–299. Https://Doi.Org/10.29048/Makufebed.1058538
• Turing, A. M. (1950). Computing Machinery And Intelligence. Mind, New Series, 59(236), s.433–460.
• Zengin, F. (2020). Akıllı Makine Çağı Sinemasına Giriş: Sinema Sanatında Yapay Zekâ Teknolojilerinin Kullanımı. İletişim Çalışmaları Dergisi, 6(2), s.151–177.
• Zorluel, M. (2019). Yapay Zekâ ve Telif Hakkı. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (142), s.305–356.
• Zuboff, S. (2021). Gözetleme Kapitalizmi Çağı. Okuyan Us Yayın.