Charles Darwin Teorisini Neden “Evrim Teorisi” Olarak Adlandırmadı?

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 1, 558 - 567, 25.03.2025

Nefise Barak

https://doi.org/10.11616/asbi.1585837

Öz

Charles Darwin, kendi teorisini Evrim Teorisi değil “Değişiklerle Türeyiş Teorisi” olarak, yer yer de “Doğal Seçilim Teorisi” olarak adlandırmıştır. Darwin, bilinçli bir biçimde Evrim Teorisi dememiş, hatta evrim kelimesini bile neredeyse kullanmamıştır. Oysa biz bugün, Darwin’in teorisini, ona rağmen, Evrim Teorisi olarak adlandırıyoruz. Bu çalışma, Darwin’in kendi teorisini neden Evrim Teorisi olarak adlandırmadığını ve bizim bugün Darwin’in teorisini neden Evrim Teorisi olarak adlandırdığımızı konu edinir. Bu minvalde ilk olarak Darwin’in kendi teorisine kısaca yer verilecektir. Devamında evrim terimi ve bu terimdeki anlam değişimleri incelenecektir. İkinci olarak Herbert Spencer’ın evrim düşüncesine odaklanılacaktır. Spencer, evrim terimini oldukça geniş bir anlamda tüm organik değişimi kapsayan bir biçimde kullanmış ve evrimin Darwin’in teorisinin adı haline gelmesinde büyük bir rol oynamıştır.

Anahtar Kelimeler

Charles Darwin, Evrim, Herbert Spencer, İlerleme, Gelişim.

Why Didn't Charles Darwin Call His Theory “The Theory of Evolution?

Öz

Charles Darwin called his theory " Descent with Modifications", sometimes called “Natural Selection Theory”, but not the Theory of Evolution. Darwin did not consciously call his theory the Theory of Evolution, and rarely even used the word “evolution”. However, today, despite him, we call Darwin's theory the Theory of Evolution. This study seeks to understand why Darwin did not refer to his theory as the Theory of Evolution, and why we currently refer to Darwin's theory as the Theory of Evolution. In this context, firstly Darwin's own theory will be briefly given. Then, the term evolution and the changes in its meaning will be examined. Secondly, Herbert Spencer's thoughts on evolution will be focused on. Spencer employed the term "evolution" comprehensively, encompassing all organic transformation. He played a pivotal role in establishing "evolution" as the name for Darwin's theory.

Anahtar Kelimeler

Charles Darwin, Evolution, Herbert Spencer, Progress, Development.

Kaynakça

• Aristoteles. (2001). Fizik. (Çev.: Babür), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bowler, P. (1975). The Changing Meaning of "Evolution". Journal of the History of Ideas, 36(1), s. 95-114.
• Bowler, P. (1995). Social Metaphors in Evolutionary Biology,1870-1930: The Wider Dimension of Social Darwinism. S. Maasen, E. Mendelsohn, & P. Weingart (Ed) içinde, Biology as Society, Society as Biology: Metaphors (s. 107-1206). Kluwer Academic Publishers.
• Bowler, P. (2003). Evolution: The History of an Idea (3 b.). University of California Press.
• Burkhardt, R. W. (2013, Ağustos). Lamarck, Evolution, and the Inheritance of Acquired Characters. Genetics, 194, s. 793–805.
• Bynum, W. F., Browne, E. J., & Porter, R. (Dü). (1981). Dictionary of The History of Science. The Macmillan Press.
• Darwin, C. (2017). Türlerin Kökeni (11 b.). (Çev.: B. Kılıç), İstanbul: Alfa.
• Darwin, C. (2022). Türlerin Kökeni. (Çev.: E. D. Özsoy), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Fay, S. B. (1947). The Idea of Progress. The American Historical Review, 52(2), s. 231-246.
• Gould, S. J. (2003). Darwin ve Sonrası (5 b.). (Çev.: C. Temürcü) Tubitak.
• Gribbin, J., & Gribbin, M. (2022). Evrimin Kökeni: Aristoteles’ten DNA’ya “Darvvin’in Tehlikeli Fikri ’nin Peşinde. (Çev.: O. Karakaş), İstanbul: Alfa.
• Haines, V. A. (1988). Is Spencer's Theory an Evolutionary Theory? American Journal of Sociology, 93(5), s. 1200- 1223.
• Haines, V. A. (1991). Spencer, Darwin, and the Question of Reciprocal Influence. Journal of the History of Biology, 24(3), s. 409-431.
• Huxley, T. H. (1907). Evolution in Biology. T. H. Huxley içinde, Collected Essays Volume 2 (s. 187-226). London: Macmillan and Co. (Erişim Adresi: http://aleph0.clarku.edu).
• Kamözüt, C. (2011). Bilimin Normatif Alanda Söz Söyleme Olanağı ve Sosyal Darwinizm. Felsefelogos, (42), s. 87-97.
• Lamarck, J.-B. (1914). Zoological Philosophy. (Çev.: H. Elliot) London: Macmillan Publishers.
• Mayr, E. (2016). Evrim Nedir? (Çev.: N. Soysal,) İstanbul: Say yayınları.
• Nisbet, R. (2023). İlerleme Fikrinin Tarihi. (Çev.: A. Bölükbaşı) İstanbul: Ketebe.
• Peters, F. E. (2004). Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü. (Çev.: H. Hünler) İstanbul: Paradigma.
• Richards, R. J. (1992). The Meaning of Evolution: The Morphological Construction and Ideological Reconstruction of Darwin’s Theory. The University of Chicago Press.
• Ronan, C. A. (2003). Bilim Tarihi: Dünya Kültürlerinde Bilimin Tarihi ve Gelişmesi (3 b.). (Çev.: E. İhsanoğlu, & F. Ergun), İstanbul: Tübitak.
• Sainte-Marie, M. B., Meunier, J.-G., Payette, N., & Chartier, J.-F. (2011). The concept of evolution in the Origin of Species: a computer-assisted analysis. Literary and Linguistic Computing, 26(3), s. 329–334. https://doi.org/https://doi.org/10.1093/llc/fqr019
• Spencer, H. (1862). The Principles of Biology. Cambridge Üniversity Press.
• Spencer, H. (2021). The Complete Essays by Herbert Spencer (Vol. 1-3). Musaicum Books.