Futbol Hakemlerinin Ahlaki Karar Alma ve Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 280 - 288, 28.12.2020

Savaş Duman Kutluhan Demir Günseli Duman Duygu Cantez Özge Deniz Turgutoğlu

https://doi.org/10.38021/asbid.812581

Öz

Bu çalışmanın amacı, Aydın İli Futbol Hakemlerinin cinsiyetlerine yaşlarına ve klasmanlarına göre spor ahlakı tutumlarını incelenmesidir. Çalışma grubunu Aydın ilinde aktif Futbol hakemliği yapan 150 Futbol hakemi (10 kadın ve 140 erkek; 18-20 yaş aralığında 18 kişi, 21-23 yaş aralığında 39 kişi, 24-26 yaş aralığında 34 kişi, 27-29 yaş aralığında 32 kişi, 30 yaş ve üstü 27 kişi) oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Altyapı Sporlarında Ahlaki Karar Alma Tutumları Ölçeği” kullanılmıştır. AMDYSQ’nun Cronbach Alpha katsayısı 0,771 olarak bulunmuştur. Cinsiyet ve klasman düzeyi incelendiğinde kadın ve erkek hakemler arasında anlamlı bir fark bulunmazken (p>0.05), yaşa göre incelendiğinde anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Çalışmamızda örneklem grubumuza uygulanan AMDYSO sonucunda hakemlerimizin psikososyal davranış veya tutumlarının yaş faktörü ile birlikte değişim ve gelişim sağladığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Futbol, Hakem, Karar Alma, Spor Ahlakı, Tutum

Kaynakça

• Bağırkan, S. (1983). Karar Verme. İstanbul. Der Yayınlar.
• Boone, HN., Boone, DA. (2012). Analyzing likert data. Journal of Extension.
• Çağlayan, A. Özbar, N, Türkmen, N. ve Öntürk, Y. (2017). An analysıs on moral decısıon makıng attıtudes of the faculty of sports scıences and school of physıcal educatıon and sports undergraduates. Internatıonal Journal Of Psychıatry And Psychologıcal Researches, 10: 20-42.
• Çimen, A. (1999). Karar Verme. İstanbul: Timsah Yayınları.
• Doğan, O. (2004). Spor Psikolojisi Ders Kitabı. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yay.
• Dohmen, T. J. (2008). The Influence Of Social Forces: Evidence From The Behavior Of Football Referees. Maastricht University, Netherlands, 21-22. https://doi.org/10.1111/j.1465-7295.2007.00112.x
• Durak, N. (2006). Spor ve Felsefe. C. I, S. III. Isparta: SOBE Sosyal Bilimler Evi.
• Durna, E. (1997). Türkiye’de Futbol ve Hakem. İstanbul: Yıldızlar Matbaacılık.
• Durusoy, F. (1991). Spor Ahlakı Doping Sorunu, Türk Alman Kültür Diyaloğunda Spor Ahlakı ve Spor Felsefesine Yeni Yaklaşımlar Sempozyumu. İstanbul: Maya Matbaası.
• Efe, M., Öztürk, F., Koparan, Ş. (2008). Bursa ilindeki faal futbol hakemlerinin problem çözme ve atılganlık düzeylerinin belirlenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, VI (2), 49-58.
• Erdem, H. (2003). Ahlak Felsefesi. Konya: Hü-er Yay.
• Erdemli, A. (2006). Temel Sorunlarıyla Spor Felsefesi. İstanbul. E Yay.
• Erkal, M. (1992). Sosyolojik Açıdan Spor.2. Baskı Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı. İstanbul: Kutsun Matbaa ve Reklamcılık Merkezi.
• Görün, L., Öntürk, Y., Efek, E., Bi̇ngöl, E. ve Bayrakdaroğlu, Y. (2020). Futbol Hakemlerinin Benlik Saygıları ve Algılanan Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Düzce İli Örneği). Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi , 3 (1) , 127-140 . DOI: 10.38021/asbid.742049
• Gürpınar, B. (2014). Altyapı sporlarında ahlaki karar alma tutumları ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: bir Türk örnekleminde geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(176), 405-412. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3643.
• Kaye, M. P. ve Ward, K. P. (2010). Participant-related differences in high school athletes’ moral behavior. Athletic Insight, 12(1), 1-17.
• Koca, S. ve Yıldız, S.M. (2018). Futbol hakemlerini strese iten faktörler, iş tatmini ve iş performansı ilişkisinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 195-207.
• Koul, R. (2012). Multiple Motivational goals, values, and willingness to cheat. International Journal of Educational Research, 56, 1-9.
• Kuzgun, Y. (1988). Rehberlik ve Psikolojik Danısma. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Lee, M. J., Whitehead, J., Ntoumanis, N. (2007). Development of the attitudes to moral decision-making in youth sport questionnaire (AMDYSQ). Psychology of Sport and Exercise. 8(3), 369-392.
• Loland, S. (1998). Fairplay: historical anachronism tropical ideal? In: Ethics and sport. McNamee MJ, Parry SJ, editors. London and New York: Routledge.
• Lumpkin, A., Stoll, S. K., Beller, J. M. (2003). Sport ethics: Applications for fair play. 3rd ed. McGrawHill.
• Orta, L. (2000). Dünya’da ve Türkiye’de futbol hakemliğinin başlangıcı ve gelişimi semineri. Onsekiz Mart Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümü. Çanakkale.
• Ponseti, F. J., Palou, P., Borras, P., Vidal, J., Cantallops, J., Ortega, F., Boixados, M., Sousa, C., Garcia-Calvo, T., Garcia-Mas, A. (2012). El cuestionario de disposición al engaño en el deporte (CDED): su aplicación a jóvenesdeportistas. Revista de Psicología del Deporte, 21(1), 75-80.
• Tanriverdi, H. (2012). Spor ahlaki ve şiddet. The journal of academic social science studies. Publication of association esprit. Société et Rencontre Strasbourg/FRANCE, 5(8), 1071-1093.
• Zorba, E. (2008). Yaşam Boyu Spor ve Olimpiyatlar, Euro Asia Sport News, Ağustos, ss. 94-98.