Examination of Mindfulness, Addiction and Nutrition Attitude Levels of Exercising Students

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1-Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı, 684 - 698, 29.10.2023

Ekrem Akbuğa Tuğçe Çalcalı

https://doi.org/10.38021/asbid.1366102

Öz

Mindfulness can cause changes in both physiological and psychological elements such as exercise addiction and nutrition. This study was conducted to examine the levels of mindfulness, addiction and healthy eating attitudes of students who exercise. A total of 245 students (114 female, 131 male) from Ordu and Giresun University Faculties of Sport Sciences, Physical Education and Sports Teaching, Coaching Education and Sports Management departments participated in the study. The students in the study were given the criterion of exercising regularly, and the students who met the criterion participated in the study. Data collection tools in the study were determined as ''Personal Information Form'', ''Athlete Mindfulness Scale (AMS)'', ''Exercise Addiction Scale (EAS)'' and ''Attitude Scale on Healthy Nutrition (ATS)''. The data were analyzed by t-test, one-way variance (ANOVA) and spearman correlation tests, and the results were evaluated at p<0.05 level.
It was determined that the exercise addiction levels of the students of the Department of Sports Management were at a higher level compared to the students of the Department of Coaching Education and both groups were in the exercise addicted group. When the athlete mindfulness in the study is examined, it is seen that the athlete mindfulness of both university students is high in general and the attitudes of both university students towards healthy nutrition are at an ideal level, but the bad eating habits of the students of the Department of Coaching Education are higher. In the study, significant differences were found between the overall total scores of exercise addiction, athlete mindfulness and attitude towards healthy nutrition scales. In this context, it was seen that there was a significant positive correlation between exercise addiction and the total scores of the attitude scales related to healthy nutrition. As a result, it was concluded that mindfulness can be an effective behavioral control method in recognizing and taking precautions for attitudes that have reached the level of behavioral addiction and that can negatively affect human health.

Anahtar Kelimeler

Exercise Addiction, Mindfulness, Nutrition, Sport

Egzersiz Yapan Öğrencilerin Bilinçli Farkındalık, Bağımlılık ve Beslenme Tutum Düzeylerinin İncelenmesi

Öz

Farkındalık, egzersiz bağımlılığı ve beslenme gibi hem fizyolojik hem de psikolojik unsurlarda değişikliklere neden olabilir. Bu çalışma egzersiz yapan öğrencilerin bilinçli farkındalık, bağımlılık ve sağlıklı beslenme tutum düzeylerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya Ordu ve Giresun Üniversitesi Spor bilimleri Fakülteleri, beden eğitimi ve spor öğretmenliği, antrenörlük eğitimi ve spor yöneticiliği bölümlerindeki 114 kadın, 131 erkek toplam 245 öğrenci katılmıştır. Araştırmadaki öğrencilere düzenli olarak egzersiz yapıyor olma kriteri getirilmiş, kriteri sağlayan öğrenciler çalışmaya katılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları; ‘‘Kişisel Bilgi Formu’’, ‘‘Sporcu Bilinçli Farkındalık Ölçeği (SBFÖ)’’, ‘‘Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (EBÖ)’’ ve ‘‘Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ)’’ olarak belirlenmiştir . Veriler t-testi, tek yönlü varyans (ANOVA) ve spearman korelasyon testleriyle analiz edilmiş, sonuçlar p<0,05 düzeyinde değerlendirilmiştir. Spor Yöneticiliği bölümü öğrencilerinin egzersiz bağımlılık düzeylerinin Antrenörlük Eğitimi Bölümü öğrencilerine kıyasla daha yüksek seviyede olduğu ve her iki grubunda egzersiz bağımlısı grupta oldukları tespit edilmiştir. Sporcu bilinçli farkındalıkları incelendiğinde ise genel olarak her iki üniversite öğrencilerinin sporcu bilinçli farkındalıklarının yüksek ve her iki üniversite öğrencilerinin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlarının ideal seviyede olduğu ancak Antrenörlük Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin kötü beslenme alışkanlıklarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Araştırmada egzersiz bağımlılığı, sporcu bilinçli farkındalık ve sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçekleri genel toplam puanları arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu bağlamda egzersiz bağımlılığı ve sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçekleri genel toplam puanları arasında pozitif yönde pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Sonuç olarak bilinçli farkındalığın, davranış bağımlılığı seviyesine gelen ve insan sağlığını olumsuz biçimde etkileyebilecek yönde olan tutumların fark edilmesinde ve önlem alınmasında etkili bir davranış kontrol yöntemi olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beslenme, Egzersiz Bağımlılığı, Farkındalık, Spor

Kaynakça

• Acar, K., Mor, H., Karakaş, F., Baynaz, K., ve Mor, A. (2023). Takım ve bireysel sporcuların empatik eğilimleri ile prososyal-antisosyal davranışları arasındaki ilişki. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 28(2), 150-159. https://doi.org/10.53434/gbesbd.1211102
• Alkafaween, S. A., ve Erzeybek, M. S. (2022). Kütahya Dumlupınar üniversitesinin farklı bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerin spor yapma durumuna göre beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Uluslararası Spor Bilimleri Öğrenci Çalışmaları, 4(1), 15-21.
• Alper, R., Akpınar, S., ve Akpınar, Ö. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin bilinçli farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-8.
• Brown, K. W., Ryan, ve R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822–848. https://doi.org/10.1037/0022-3514.84.4.822.
• Brown, K. W., Ryan, ve R. M. (2004). Perils and promise in defining and measuring mindfulness: Observations from experience. Clinical Psychology: Science and Practice, 11(3), 242–248. https://doi.org/10.1093/clipsy.bph078.
• Bowen, S., Chawla, N., Collins, S. E., Witkiewitz, K., Hsu, S., Grow, J., ve Marlatt, A. (2009). Mindfulness-based relapse prevention for substance use disorders: A pilot efficacy trial. Substance Abuse, 30(4), 295-305. https://doi.org/10.1080/08897070903250084.
• Bowen, S., Vietan, C., Witkiewitz, K., ve Carroll, H. (2015). A mindfulness-based approach to addiction. Hand Book of Mindfulness, 387-404.
• Cengiz, R., Serdar, E., ve Donuk, B. (2016). Üniversite öğrencilerinin bilinçli farkındalık ve girişimcilik düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2(4), 1320-1328.
• Cicioğlu, H. İ., Tekkurşun-Demir, G., Bulğay, C., ve Çetin, E. (2019). Elit düzeyde sporcular ile spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeyleri. Bağımlılık Dergisi, 20(1), 12-20.
• Creswell, J. D. (2017). Mindfulness interventions. Annual Review of Psychology, 68(1), 491-516. Doi:10.1146/annurev-psych-042716-051139.
• Deakin, V. (2009). Measuring nutritional status of athletes: Clinical and research perspectives. Clinical Sports Nutrition, 4(1), 18-43.
• Egorov, A. Y., ve Szabo, A. (2013). The exercise paradox: An interactional model for a clearer conceptualization of exercise addiction. Journal of Behavioral Addictions, 2(4), 199-208. https://doi.org/10.1556/jba.2.2013.4.2.
• George, D., ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, Pearson.
• Göral, K., ve Yıldırım, D. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlarının branş farklılıklarına göre araştırılması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 58-69.
• Grant, J. E., Potenza, M. N., Weinstein, A., ve Gorelick, D. A. (2010). Introduction to behavioral addictions. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 36(5), 233-241. https://doi.org/10.3109/00952990.2010.491884.
• Grimm, E. R., ve Steinle, N. I. (2011). Genetics of eating behavior: established and emerging concepts. Nutrition Reviews, 69(1), 52-60. doi: 10.1111/j.1753-4887.2010.00361.x.
• Huang, Q., Huang, J., Chen, Y., Lin, D., Xu, S., Wei, J., ve Xu, X. (2019). Overactivation of the reward system and deficient inhibition in exercise addiction. Medicine and Science in Sports and Exercise, 51(9), 1918. doi: 10.1249/MSS.0000000000001988.
• Juwono, I. D., ve Szabo, A. (2021). 100 cases of exercise addiction: More evidence for a widely researched but rarely identified dysfunction. International Journal of Mental Health and Addiction, 19(1), 1799-1811. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00264-6.
• Kalkavan, A., Terzi, E., ve Kayhan, R. F. (2021). Türkiye olimpik hazırlık merkezlerinde çalışma yapan sporcuların egzersiz bağımlılığı düzeylerinin araştırılması. Spor Eğitim Dergisi, 5(2), 25-35.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19. basım). Ankara: Nobel Yayınları.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kırkbir, F. (2020). Sporcularda sağlıklı beslenme ile mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(2), 125-130.
• Kılınçarslan, G., Bayrakdar, A., ve Avcı, P. (2022). Beden eğitimi ve tıp alanındaki öğrencilerin sağlıklı beslenme tutumlarının incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 44-56.
• Konan, N., ve Yılmaz, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin bilinçli farkındalık düzeyleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(6), 42-50.
• Manore, M. M., ve Thompson, J. L. (2006). Energy requirements of the athlete: assessment and evidence of energy efficiency. In Clinical Sports Nutrition, 113-134.
• Nogueira, A., Molinero, O., Salguero, A., ve Márquez, S. (2018). Exercise addiction in practitioners of endurance sports: A literature review. Frontiers İn Psychology, 9, 1484. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.01484.
• Ordu, F. (2022). Egzersiz bağımlılığı: bir güncelleme. Bağımlılık Dergisi, 23(4), 1-1. https://doi.org/10.51982/bagimli.1058169.
• Powers, P. S., ve Thompson, R. A. (2007). Athletes and eating disorders. In J. Yager ve P. S. Powers (Eds.), Clinical manual of eating disorders (357–385). American Psychiatric Publishing.
• Schutte, N. S., ve Malouff, J. M. (2011). Emotional intelligence mediates the relationship between mindfulness and subjective well-being. Personality and İndividual Differences, 50(7), 1116-1119. https://doi.org/10.1016/j.paid.2011.01.037.
• Szabo, A., ve Demetrovics, Z. (2022). Passion and addiction in sports and exercise. Routledge. E-Book.
• Tekkurşun-Demir, G., ve Cicioğlu, H. İ. (2019). Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeği (SBİTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 256-274. https://doi.org/10.31680/gaunjss.559462.
• Tekkurşun-Demir, G., ve Türkeli, A. (2019). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 10-24. https://doi.org/10.25307/jssr.505941.
• Tekkurşun-Demir, G., Hazar, Z., ve Cicioğlu, H. İ. (2018). Exercise addiction scale (EAS): A study of validity and reliability. Kastamonu Education Journal, 26(3), 865-874. https://doi.org/10.24106/kefdergi.413383.
• Tekkurşun-Demir, G., ve Cicioğlu, H. İ. (2022). Egzersiz bağımlılığına ilişkin farkındalık ölçeği (EBİFÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 13(1), 1-17. https://doi.org/10.17155/omuspd.1065498.
• Thienot, E. (2013). Mindfulness in elite athletes: conceptualisation, measurement, and application (Doctoral dissertation, University of Western Australia).
• Thomas, D. T., Erdman, K. A., ve Burke, L. M. (2016). Position of the academy of nutrition and dietetics, dietitians of canada, and the american college of sports medicine: nutrition and athletic performance. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 116(3), 501-528. https://doi.org/10.1016/j.jand.2015.12.006.
• Tingaz, E. O. (2020a). Sporcu bilinçli farkındalık (Mindfulness) ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 71-80. https://doi.org/10.33689/spormetre.642682.
• Tingaz, E. O. (2020b). Spor bilimleri fakültesindeki sporcu öğrencilerde bilinçli farkındalığın (mindfulness) bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 21-28.
• Tizar, E., Erdoğan, R., ve Ayhan, S. (2022). Bireysel ve takım sporcularının sağlıklı yaşam düzeylerinin karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(3), 229-245. https://doi.org/10.31680/gaunjss.1135404.
• Uluç, S., ve Durukan, E. (2021). Spor yönetimi bölümünde öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 438-446. https://doi.org/10.38021/asbid.1034041.
• Zmijewski, C. F., ve Howard, M. O. (2003). Exercise dependence and attitudes toward eating among young adults. Eating Behaviors, 4(2), 181-195. https://doi.org/10.1016/S1471-0153(03)00022-9.
• Weinstein, A., Maayan, G., ve Weinstein, Y. (2015). A study on the relationship between compulsive exercise, depression and anxiety. Journal of Behavioral Addictions, 4(4), 315-318. https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.034.
• Witkiewitz, K., Warner, K., Sully, B., Barricks, A., Stauffer, C., Thompson, B. L., ve Luoma, J. B. (2014). Randomized trial comparing mindfulness-based relapse prevention with relapse prevention for women offenders at a residential addiction treatment center. Substance Use & Misuse, 49(5), 536-546. doi.org/10.3109/10826084.2013.856922