SOKRATES ÖNCESİ FELSEFEDE ARKHE SORUNU

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 5, 130 - 142, 31.05.2018

Ufuk Özen Baykent

Öz

Sokrates öncesi felsefeyi anlamamız, bu döneme ait elimize ulamış eserlerin eksikliği nedeniyle güç olmuştur. M.Ö. 6. ve 5. yüzyıl Yunan filozofları olan Sokrates öncesi filozoflar, dünyayı anlamaya çalışmak ve dünya içinde insanı anlamlandırmak adına yaptıkları araştırmalarda yeni bakış açıları ortaya koymuşlardır. Batı geleneğindeki ilk filozoflar ve bilim adamları olarak görülen bu filozofların öne çıkan en önemli özellikleri fizik alanına ait ortaya attıkları sorulardır. İlgi alanları matematik, astronomi ve biyoloji olan bu filozoflar, şeylerin arasındaki rasyonel bütünlüğü açıklamaya çalışırken dünyaya dair mitolojik açıklamaları da reddetmişlerdir. Bu çalışmada, Sokrates öncesi dönemde arkhe sorunu kozmoloji ve ontoloji ile ilişkilendirilerek incelenecektir. Sokrates öncesi felsefede kozmoloji ve ontoloji ayırımının nasıl olduğu ele alınacaktır. Son olarak bu dönemdeki monist materyalist filozoflar ve plüralist materyalist filozoflar değerlendirilerek ve arkhe kavramına ilişkin öğretileri incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Sokrates Öncesi Felsefe, Arkhe, İyonya Okulu, Değişim

Kaynakça

• Aristoteles (1996) Metafizik.(Çev. Prof. Dr. Ahmet Arslan) Sosyal Yayınları, İstanbul.
• Arslan, Ahmet. (2009) İlkçağ Felsefe Tarihi, Sokrates Öncesi Yunan Felsefesi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Burnet, John. (1920) Early Greek Philosophy. A&C Black, London.
• Canevi, Fatma Pınar. (1988) “The Plight of Cosmology” Process Studies. Vol.17, No:3, 163-169.
• Concise Routledge Encyclopedia of Philosophy (2000) Routledge, USA.
• Copleston, Frederick. (1993) History of Philosophy: Volume 1, Greece and Rome. Image Books: Doubleday, New York.
• Cornford, Francis MacDonald (1952) Principium Sapientiae. The Origins of Greek Thought. Cambridge University Press, London.
• Curd, Patricia. (2011) “Presocratic Philosophy” The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Edward N. Zalta (ed.) http://plato.stanford.edu/archives/fall2011/entries/presocratics/ Guthrie, W.K.C. (1985) A History of Greek Philosophy, The Earlier Presocratics and the Pythagoreans.
• Cambridge University Press, Cambridge.
• Herakleitos, (2005) Fragmanlar. Çev. Cengiz Çakmak. Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Kenny, Anthony. (2004) A New History of Western Philosophy: Volume 1, Ancient Philosophy. Claredon Press, Oxford.
• Kirk, G.S. & Raver, J.E. (1971) The Presocratic Philosophers. Cambridge University Press, London.
• McKırahen, Richard. (1998) “Arche” Routledge Encyclopedia of Philosopy. Routledge, London ve New York.
• Russell, Bertrand. (2004) History of Western Philosophy. Routledge, London and New York.
• Vamvacas, Constantine J. (2009) The Founders of Western Thought-The Presocratics. (Çev. Robert Christ) Springer Science Business Media.