ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL MEDYADA BENLİK SUNUMLARI VE YANSIMALARI: ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 7, 13 - 32, 31.07.2018

Aybuke Cesur , Kemal Dil

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin sosyal medyada benlik sunumlarını ve yansımalarını sosyolojik olarak değerlendirmektir. İnternetin icadı tüm dünyada yaygınlık kazanmıştır. Bu kapsamda gelişen teknoloji, sosyal medyada da büyük dönüşümler yaratmıştır. Sosyal medya bireyler arasında iletişimi kolaylaştırmanın yanı sıra benlik sunumunda da önemli bir rol oynamaktadır. Bireyler, sosyal medyada her anını paylaşma ihtiyacı duymakta ve benlik sunumu gerçekleştirmektedirler. Son dönemde sosyal medyada bireyler kimliklerini açıkça görünür kılmaktadır ve kendi kimliklerini kolayca kurgulayarak yeni benlikler yaratmaktadırlar. Sosyolojide birey odaklı teorilerin önem kazanmasıyla birlikte “benlik” de üzerinde daha çok durulan bir kavram haline gelmiştir. Goffman, dramaturji teorisi ve izlenim teorisinde gündelik hayatta insanların bir tiyatro sahnesindeymiş gibi sürekli olarak benliklerini kurgulayarak sunduklarını ifade etmiştir. Buradan hareketle bu çalışmada, bireylerin sosyal medyada benliklerini nasıl kurguladıkları ve sundukları, gündelik yaşam pratiklerinin ve benlik sunumlarının nasıl yansıdığı araştırılmıştır. Çalışmanın evrenini sosyal medya kullanan kadın ve erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini Çankırı Karatekin Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü lisans öğrencileri arasından sosyal medya hesabı kullanan kadın ve erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem seçimi rastgele yapılmıştır. Veri toplama işleminde Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ile demografik soruları içeren soru kağıtları kullanılmıştır. Veriler SPSS 22.0 veri analizi paket programıyla analiz edilmiştir. Veri analizi sonucunda, sosyal medya hesabı kullanan kadın ve erkek öğrencilerin, sosyal medyada benlik sunumları gerçekte olduğundan farklı bir şekilde kurgulanarak gerçekleştiği görülmüştür. Elde edilen bu bulgular, Goffman’ın dramaturji ve izlenim teorisiyle örtüşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Benlik, Benlik Sunumu, Gündelik Hayat, Sosyal Medya.

Kaynakça

• Akın, M.H. (2011). Toplumsallaşma Sözlüğü, 1. Baskı, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Araz, A. (1998). “Çeşitli Değişkenler Açısından Benlik Sunumu”, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı (Doktora Tezi), İzmir.
• Bakıroğlu, C. (2013). “Sosyalleşme ve Kimlik İnşası Ekseninde Sosyal Paylaşım Ağları”, Akademik Bilişim Konferansı, Antalya.
• Başer, A. (2014). “Sosyal Medya Kullanıcılarının Kişilik Özellikleri, Kullanım ve Motivasyonlarının Sosyal Medya Reklamlarına Yönelik Genel Tutumları Üzerindeki Rolü: Facebook Üzerine
• Bir Uygulama”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı Reklamcılık Ve Tanıtım Bilim Dalı (Doktora Tezi), İstanbul.
• Biçer, S. (2014). “Goffman Metodolojisinden Hareketle Facebook Üzerinde Akademisyenlerin Kendini Sunma Davranışı”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:7,16, s. 65-100.
• Bostancı, M. (2010). “Sosyal Medyanın Gelişimi ve İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Kayseri.
• Boz, N. (2012). “Yeni İletişim Ortamlarında Dijital Kimlik Ve Benlik Sunumu”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı Bilişim Ana Bilim Dalı (Doktora Tezi), İstanbul.
• Çetin, E. (2016). “Gündelik Hayatın Tanziminde Medya ve Manipüle Edilmiş Gerçeklik Algısı, Toplum Bilimleri Dergisi”, 10(20), s. 21-32.
• Goffman, E. (2016). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, 3. Baskı, İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Kaplan, İ. (2017). “Üniversite Öğrencisi Sosyal Medya Kullanıcılarının Mahremiyet Algısı”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir.
• Özdemir, Z. (2015). “Sosyal Medyada Kimlik İnşasında Yeni Akım: Özçekim Kullanımı”, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(1), s. 112-131.
• Ulucan, N.C. (2016). “Online Satış Programlarında Müşteri İlişkileri Yöneiminin Performansa Etkisi Üzerinde Sosyal Medya Kullanımının Rolü: Sosyal Müşteri İlişkileri Yönetimi (Sosyal CRM)”, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İşletme Doktora Programı (Doktora Tezi), İstanbul.
• Ünal, T. A. (2015). “Sosyal Medya Bağımlılığı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı Bilişim Bilim Dalı (Doktora Tezi), İstanbul.
• Yılmaz, A.H. (2016). “Bir Derleme: Benlik Kavramına İlişkin Bazı Yaklaşımlar Ve Tanımlar”, Sosyal Bilimler Dergisi, 48, s. 79-89