TEDARİKÇİ SEÇİM KRİTERLERİNİN ÖNEMİ

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 8, 236 - 250, 31.08.2018

Gözde Yangınlar

Öz

Tedarikçi seçimi günümüzde en önemli konuların başında gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, turizm sektöründe tedarikçi seçim kriterlerini belirlemek ve tedarikçi seçim kriterlerine göre turizm işletmeleri arasında istatistikî açıdan fark olup olmadığını tespit etmektir. Tedarikçi seçim kriterleri; 3 faktör altında ‘‘Teknoloji ve Kapasite, Operasyon Yönetimi Performansı, Kalite ve Kurumsal İtibar’’ olarak incelenmiştir. Veri toplama yöntemi olarak yüz yüze anket tekniğinden yararlanılmıştır. İstanbul’da faaliyet gösteren 30 turizm işletmesinde görev alan 110 çalışandan elde edilen anket verileri amaca uygun istatistik programına girilerek analizler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda tedarikçi seçim kriterleri alt boyutları ile turizm işletmelerinin yıldız sayıları arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Yapılan Anova ve Post-Hoc analizlerinde; 3 yıldızlı turizm işletmelerinin kaliteye fazla önem vermedikleri görülmektedir. 5 yıldızlı turizm işletmelerinin ise ürün ve hizmet kalitesine, tedarikçinin teknoloji seviyesine ve problemleri çözme kabiliyetine önem verdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Tedarikçi seçim sürecinde ürün ve hizmet maliyeti, turizm işletmelerinin hepsinde önemli bir unsur olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Post-Hoc, Tedarikçi, Tedarikçi Seçim Kriterleri.

Kaynakça

• Akarte, M.M. & Surendra, N.V. & Ravi, B. & Rangaraj, N. (2001). “Web Based Casting Supplier Evaluation Using Analytical Hierarchy Process”, Journal of the Operational Research Society, 52 (5), 511–522.
• Akyüz, G. (2012). “Bulanık Vikor Yöntemi İle Tedarikçi Seçimi ”,Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (1), 197-215.
• Ar, İ.M. & Gökşen, H. & Tuncer, M.A. (2015). “Kablo Sektöründe Tedarikçi Seçimi İçin Bütünleşik Dematel-AAS-Vikor Yönteminin Kullanılması ”, Ege Akademik Bakış, 15 (2), 285-300.
• Araz, C. & Ozfirat, P.M. & Ozkarahan, I. (2007). “An Integrated Multicriteria Decision-Making Methodology for Outsourcing Management”, Computers and Operations Research, 34 (12), 3738-3756.
• Arslan, H. M. (2017). “AHP-Vikor Yöntemi İle En İyi Tedarikçi Seçimi Ve Bir Uygulama ”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (63), 1203-1217.
• Baker, R.C. & Talluri, S. (1997). “A Closer Look At The Use Of DEA For Technology Selection ”, Computers and Industrial Engineering, 32 (1), 101–108.
• Bayrakçıl, A.O. (2007). Tedarik Zinciri Yönetiminde Analitik Hiyerarşi Süreci Yönetimi ve Tamsayılı Programlama ile Tedarikçi Seçimi: Hipotetik Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Bharadwaj, N. (2004). “Investigating The Decision Criteria Used in Electronic Components Procurement ”, Industrial Marketing Management ,33 (4), 317-323.
• Bhutta, K. & Huq, F. (2002). “Supplier Selection Problem: A Comparison of The Total Cost Of Ownership And Analytic Hierarchy Process Approaches”, Supply Chain Management: An International Journal, 7 (3), 126-135.
• Braglia, M. & Petroni, A. (2000). “A Quality Assurance-Oriented Methodology for Handling Trade Offs in Supplier Selection ”, International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, 30 (2), 96–111.
• Chan, F.T.S. (2003). “Interactive Selection Model for Supplier Selection Process: An Analytical Hierarchy Process Approach ”, International Journal Production Research, 41 (15), 3549– 3579.
• Chan, F.T.S. & Chan, H.K. & Ip, R.W.L. & Lau, H.C.W. (2007). “A Decision Support System for Supplier Selection in the Airline Industry ”,Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers Part B – Journal of Engineering Manufacture, 221 (4), 741–758.
• Chan, F. & Kumar, N. (2005). “ Global Supplier Development Considering Risk Factors Using Fuzzy Extended AHP-Based Approach ”, Omega, 35 (4), 417-431.
• Çelebi, D. & Bayraktar, D. (2008). “An Integrated Neural Network and Data Envelopment Analysis for Supplier Evaluation Under Incomplete Information ”,Expert Systems with Applications, 35 (4), 1698-1710.
• Dağdeviren, M., Eraslan, E., Kurt, M. ve Dizdar, E.N. (2005). “Tedarikçi Seçimi Problemine Analitik Ağ Süreci İle Alternatif Bir Yaklaşım ”, Teknoloji, 8 (2), 115-122.
• Dağdeviren, M. & Eraslan, E. (2008). “Promethee Sıralama Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi ”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23 (1), 69-75.
• Davras, G., M. & Karaatlı, M. (2014). “Otel İşletmelerinde Tedarikçi Seçimi Sürecinde AHP ve BAHP Yöntemlerinin Uygulanması ”, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (1), 87-112.
• De Boer L., Labro, E., Morlacchı, P. (2001). “A Review Of Methods Supporting Supplier Selection ”, European Journal of Purchasing and Supply Management, 7, 75-89.
• Dickson, G.W. (1966). “An analysis of vendor selection systems and decisions ”, Journal of Purchasing, 2 (1), 5-17.
• Doğruer, İ. M. (2005). Üretim Organizasyonu ve Yönetimi. İstanbul: Alfa Yayınları Faez, F. & S.H. Ghodsypour & C. O’Brien. (2009). “Vendor Selection and Order Allocation Using An Integrated Fuzzy Case-Based Reasoning and Mathematical Programming Model ”, International Journal of Production Economics, 121 (2), 395-408.
• Gencer, C. & Gürpınar, D. (2007). “Analytic Network Process in Supplier Selection: A Case Study in An Electronic Firm ”, Applied Mathematical Modeling 31 (11), 2475-2486.
• Ghodsypour, S. H. & O’Brien, C. (1998). “A Decision Support System for Supplier Selection Using An Integrated Analytic Hierarchy Process and Linear Programming”, International Journal of Production Economics 56 (1), 199-212.
• Hair, J.F. & Anderson, R.E. & Tatham, R.L. & Black, W.C. (2008). Multivariate Data Analysis. USA: Prentice Hall.
• Haq, N. & Kannan, G. (2006). “Fuzzy Analytical Hierarchy Process for Evaluating and Selecting A Vendor in A Supply Chain Model ”, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 29 (7), 826-835. Ho, C. & Nguyen, P.M. & Shu, M.H. (2007). “Supplier Evaluation and Selection Criteria in the Construction Industry of Taiwan and Vietnam ”, Information and Management Sciences, 18 (4),403-426.
• Ho H.S. & Krishnan, R. (2008). “A Hybrid Approach to Supplier Selection for the Maintenance of A Competitive Supply Chain ”, Expert Systems with Applications, 34 (2), 1303-1311.
• Holt G.D. (1998). “Which Contractor Selection Methodolgy? Internetional Journal of Project Management, 16. Hou, J. & Su, D. (2007). “EJB–MVC Oriented Supplier Selection System for Mass Customization ”, Journal of Manufacturing Technology Management, 18 (1), 54–71.
• Huang, S. & Keskar, H. (2007). “Comprehensive and Configurable Metrics for Supplier Selection ”, International Journal of Production Economics, 105 (2), 510-523.
• Humphreys, P. & Shiu, W.K. & Chan, F.T.S. (2001). “Collaborative Buyer-Supplier Relationships in Hong Kong Manufacturing Firms ”, Supply Chain Management: An International Journa,l 6 (4), 152-162.
• Hwang, H. & Moon, C. & Chuang, C. & Goan, M. (2005). “Supplier Selection and Planning Model Using AHP ”, International Journal of the Information Systems for Logistics and Management, 1(1), 47-53.
• Junyan, W. & Ruiqing, Z. & Wansheng, T. (2008). “Fuzzy Programming Models for Vendor Selection Problem in A Supply Chain ”, Tsinghua Science & Technology, 13 (1) 106-111.
• Kapar, K. (2013). “Bir Üretim İşletmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci İle Tedarikçi Seçimi ”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28 (1), 197-231
• Karpak, B. & Kumcu, E. & Kasuganti, R. (1999). “An Application of Visual İnteractive Goal Programming: A Case in Vendor Selection Decisions ”, Journal of Multicriteria Decision Analysis, 8 (2), 93-105.
• Katsikeas, C. & Paparoidamis, N. G. & Katsikea, E. (2004). “Supply Source Selection Criteria: The Impact of Supplier Performance on Distributor Performance ”, Industrial Marketing Management, 33 (8): 755-764.
• Keçeci, U. (2006). Tedarikçi Seçim Probleminde Analitik Ağ Süreci. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Küçük, O. & Ecer, F. (2008). “İmalatçı İşletmelerde Uygun Tedarikçi Seçimi: Analitik Hiyerarşi Yöntemi ile Bir Kobi Uygulaması ”, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 22 (2), 435 -450.
• Leenders, M. & Nollet, J. & Ellram, L. (1994). “Adapting Purchasing to Supply Chain Management ”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 24 (1): 40-42.
• Liu, F. F. & Hai, H.L. (2005). “The Voting Analytic Hierarchy Process Method for Selecting Supplier ”, International Journal of Production Economics, 97 (3), 308-317.
• Luo, X. & Wu, C. & Rosenberg, D. & Barnes, D. (2009). “Supplier Selection in Agile Supply Chains: An İnformation-Processing Model and an Illustration”, Journal of Purchasing Supply Management, 15 (4), 249–262.
• Lung, W. (2008). “An Efficient and Simple Model for Multiple Criteria Supplier Selection Problem ”, European Journal of Operational Research, 186 (3), 1059-1067.
• Min, H. (1994). “International Supplier Selection: A Multi-Attribute Utility Approach ”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 24 (5), 24– 33.
• Monczka, R.M. & Trent, R.J. & Handfield, R. (2005). Purchasing and Supply Chain Management. U.S.A: Thomson Corporation.
• Muralidharan, C. & Anantharaman, N. & Deshmukh, S.G. (2002). “A Multi-Criteria Group Decision Making Model for Supplier Rating ”,Journal of Supply Chain Management, 38 (4), 22–33.
• Ndubisi, O. N. & Jantan, M. & Hing, L. C. & Ayub, M. S. (2005). “Supplier Selection and Management Strategies and Manufacturing Flexibility ”, Journal of Enterprise Information Management, 18 (3), 330-349. Öz, E. & Baykoç, F. Ö. (2004). “Tedarikçi Seçimi Problemlerine Karar Teorisi Destekli Uzman Sistem Yaklaşımı ”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19 (3), 275-286.
• Özel, B. & Özyörük, B. (2007). “ Bulanık Aksiyomatik Tasarım ile Tedarikçi Firma Seçimi ”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22 (3), 415-423.
• Öztürk, B.A. & Başkaya, Z. (2012). “Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ile Bir Ekmek Fabrikasında Un Tedarikçisinin Seçimi ”, Business and Economics Research Journal, 3 (1), 131-159.
• Petroni, A. & Braglia, M. (2000). “A Quality Assurance – Oriented Methodology for Handling Trade offs in Supplier Selection ”, International Journal of Physical Distribution & Logistic Management, 30 (2).
• Prahinski, C. & Benton, W. C. (2004). “Supplier Evaluations: Communication Strategies to Improve Supplier Performance ”, Journal of Operations Management, 22 (1), 39-62.
• Petersen, K. & Handfield, R. & Ragatz, G. (2005). “Supplier Integration into New Product Development: Coordinating Product, Process and Supply Chain Design ”, Journal of Operations Management, 23(3), 371-388.
• Soner, S. & Önüt, S. (2006). “Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi: Bir Electre-AHP Uygulaması ”, Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma, 4, 110-120.
• Stanley, F. & Stanley, L. & Smith, S. (1997). “Developing A Logistics Capability to Improve the Performance of International Operations ”, Journal of Business Logistics, 18 (2), 101-127.
• Sevkli, M. (2007). “An application of Data Envelopment Analytic Hierarchy Process for Supplier Selection: A Case Study of BEKO in Turkey ”, International Journal of Production Research, 45 (9), 1973-2003.
• Seydel, J. (2006). “Data Envelopment Analysis for Decision Support”, Industrial Management and Data Systems, 106 (1), 81–95.
• Tam, M.C.Y. & Tummala, V.M.R. (2001). “An Application of The AHP in Vendor Selection of A Telecommunications System ”, Omega, 29 (2), 171-182.
• Tracey, M. & Tan, C.L. (2001). “Empiri cal Analysis of Supplier Selection and Involvement, Customer Satisfaction, and Firm Performance ”, Supply Chain Management: An International Journal, 6 (4), 174-188.
• Weber, C. & Current, J. & Benton, W. C (1991). “Vendor Selection Criteria and Methods ”, European Journal of Operational Research, 50 (1), 2-18.
• Yavuz, O. (2013). “ELECTRE I Karar Modeli ile Tedarikçi Seçim Süreci ve Perakende Sektöründe Bir Uygulama ”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(4), 210-226