ÇANKIRI ÇAMAŞIRHANESİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 297 - 314, 30.01.2019

Betül Özcan Balkır

Öz

Bir
şehri meydana getiren dini ve ticari merkezlerin etrafında kurulmuş
mahallelerin mimari dokusu içinde, sarnıçlar, su kanalları, köprüler, hamamlar,
çeşmeler ve çamaşırhaneler gibi su yapıları önemli rol oynar. Bu yapılardan “çamaşırhaneler”
ortak kullanıma hizmet eden ve somut kültürel mirasımızı yansıtan binalar
olması bakımından önem arz etmekle birlikte, ihmal edilmiş bir yapı grubudur.
Çankırı Çamaşırhanesi de işlevini yitirdiği için yok olmak üzereyken Çankırı
Belediyesi’nin katkılarıyla restore edilerek “Çamaşırhane Müzesi” adıyla
hizmete açılmıştır. Bu bağlamda ortak somut kültürel varlığımızın farklı
işlevle, ancak geçmişi tanıtıcı amaçla yeniden canlandırılması açısından önemli
bir örnektir. Bu çalışmamızda Çankırı Çamaşırhanesi’nin mimari özellikleri
ayrıntılı biçimde tanıtılmış, yayınlarda geçen Anadolu’dan diğer 22 örnekle
benzerlikleri ve farkları ortaya konulmuştur. Gerek Çankırı Çamaşırhanesi’nin,
gerekse karşılaştırmada yararlandığımız diğer çamaşırhanelerin mimari
özellikleri göz önüne alındığında çamaşırhane mimarisinin ne gibi özelliklere
sahip olması gerektiğine ışık tutmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çankırı, Çamaşırhane, Çeşme, Su mimarisi

Kaynakça

• ÇERKEZ, M. (1997). Ayaş Yunak ve Çeşmeleri, Ayaş ve Çevresi Kültür-Sanat Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 2-3 Mayıs 1997. Ayaş. 199-233.ÇERKEZ, M. (2013). Soma- Darkale Çamaşırhane. H. Acun (Ed.), Türk Kültür Varlıkları Envanteri, 45 Manisa (459-463). Ankara: TTK.GÖKOĞLU, A. (1952). Paphlagonia-Paflagonya- (Kastamonu, Sinop, Çankırı, Safranbolu, Bartın, Bolu, Gerede, Mudurnu, İskilip, Bafra, Alaçam ve civarı) Gayri Menkul Eski Eserleri ve Arkeolojisi (I.cilt).Kastamonu: Doğrusöz Matbaası.ÖZKARCI, M. (2014a). Türk Kültür Varlıkları Envanteri, 51: Niğde (I.cilt). Ankara: TTK.ÖZKARCI, M. (2014b). Türk Kültür Varlıkları Envanteri, 51: Niğde (II.cilt). Ankara: TTK.TOMBUL, M. (2015). Çanakkale Kültür Envanteri: Arkeolojik yerleşim alanları ve Sanat Tarihi Yapıları. Çanakkale: Çanakkale Valiliği.TÜRKOĞLU, Ö. (1999). Salnamelerde Çankırı: Kastamonu Vilayeti Salnamelerinde Çankırı (Kengırı) Sancağı (1869-1903), Çankırı: Çankırı Valiliği.Çankırı Kültür Envanteri. T.C. Çankırı Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay. Ankara 2014. “Bayramörende Çamaşırhane Restore Edildi”, http://www.cankirili.com/ haber_detay.asp? haberID= 3420//27.4.2016. 5/10/2016.http://www.panoramio.com/photo/8984807’den 18.10.2016.“Zopran Köyünde Bulunan Tarihi Çeşme Ve Çamaşırhane Restore Edilecek”, http://www.milliyet.com.tr/ zopran- koyunde- bulunan tarihi-cesme-karabuk-yerelhaber-37074/. 6.10.2016’da alınmıştır.http://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/genel/gezilecekyer/yorukkoyu’nden 4.11.2016.http://www.gizlicennetler.com/yazici.asp?gc=5314cfcacd1acbc29b8a4cb84b106309&sayfa=all, 4.11.2016.http://www.haberexen.com/130-yillik-camasirhane-430231h.htm’den 18.10.2016http://www.samsunkenthaber.com/haber/tarih/tarihi-camasirhane,-restorasyon bekliyor/29968.html’den 18.10.2016. http://damlakalandilekcan.blogspot.com.tr/2012_05_01_archive.html’den 4.11.2016.http://meteormete.blogspot.com.tr. 18.10. 2016.