HUNTİNGTON’DAN FUKUYAMA’YA: MEDENİYETLER ARASI TAHAMMÜLSÜZLÜK VE DOĞU-BATI ÇATIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 200 - 207, 30.01.2019

Elif Merve Koç

Öz

Bu
çalışmada, Soğuk Savaş döneminden sonra dünyanın değişen konjonktürü üzerine
fikirler ortaya koymuş olan Amerikalı düşünür Samuel P. Huntington’ın
“Medeniyetler Çatışması” tezi ve bir diğer düşünür Francis Fukuyama’nın
“Tarihin Sonu” makalesi irdelenmiştir. Huntington, modern çağ savaşlarının
ekonomik ve dinsel temelli değil, medeniyet farklılığı sebebiyle gerçekleşeceği
hipotezini savunmakta ve çıkarımı, milletlerin medeniyet farklılıkları ve
birbirinden uzak düşünce yapılarının bir mücadeleye dönüşeceği şeklindedir.
Fukuyama ise evrensel homojen devlet tanımını ideoloji ve bilinçaltı
çerçevesinde irdelememek gerektiğini; devletlerin benimsenmesi gereken ekonomik
modeller ile ideal devlet düzeninin sağlanabileceği görüşünü savunmaktadır. Bu
ideal düzen Fukuyama’ya göre liberalizmin ta kendisidir. 21.
yüzyılı demokrasinin zaferi olarak nitelendirirken ardından gelen medeniyet
tahammülsüzlüğünün sebebi Huntington’ın fikriyle bir kültür çatışması mı yoksa
Fukuyama’nın savunduğu şekliyle yanlış ekonomi modelleri midir? İki
farklı görüşün çizmiş olduğu rotada dünyanın şahit olduğu “çatışmanın” olası
sebepleri, bu çalışmanın asıl konusunu oluşturmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Fukuyama, Huntington

Kaynakça

• Akyol, T. (2005). “Tarihin Sonu” Mu? Tarihin Sonu Mu? derlemesinin içinde (s. 148-156). Ankara: Vadi Yayınları.
• Alatas, S. F. (2013). Hatalı Modernleşme ve Müslüman Dünyada Kalkınma. Güder, Süleyman. ve Çolak, Yunus. (Ed.) Yüceltme ve Reddiye Arasına 'Medeniyet' Anlamak Sempozyumu Bildirileri içinde (s.83-100). İstanbul: İhlas Gazetecilik.
• Ajami, F. (1993). Davet: Fakat Dediler Ki, Kulak Vermeyeceğiz. (Çev.) Öz, M. Türkiye Günlüğü. Güz, S: 24
• Aydın, C. (2013). Garaudy: Beşeriyetin İnsanca Yaşaması İçin Çırpınan Adam. Güder, Süleyman. ve Çolak, Yunus. (Ed.) Yüceltme ve Reddiye Arasına 'Medeniyet' Anlamak Sempozyumu Bildirileri içinde (s. 30-51). İstanbul: İhlas Gazetecilik.
• Baştürk, E. (2012). “Michel Foucault’da Liberalizm Eleştirisi: İktidar, Yönetimsellik ve Güvenlik”. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi). 2012, Güz. S. 14. (s. 65-78).
• Bilge, M. (2013). Medeniyet, Modernlik ve Bir Medeniyetsizleştirme Girişimi Olarak Modernleşme. Güder, Süleyman. ve Çolak, Yunus. (Ed.) Yüceltme ve Reddiye Arasına 'Medeniyet' Anlamak Sempozyumu Bildirileri içinde (s.113-120). İstanbul: İhlas Gazetecilik.
• Bloom, A. (2005). Fukuyama’nın Makalesi Üzerine. Kaplan, Yusuf. (Çev.) Tarihin Sonu Mu? derlemesinin içinde (s. 50-55). Ankara: Vadi Yayınları.
• Bulaç, A. (2005). Tarihin İkindi Vaktinde Modernizmin Sonu. Tarihin Sonu Mu? derlemesinin içinde (s. 96-121). Ankara: Vadi Yayınları.
• Erdoğan, M. (2006). Aydınlanma Modernlik ve Liberalizm. Ankara: Orion Yayınevi.
• Francis, F. (2005). Tarihin Sonu Mu? Kaplan, Yusuf. (Çev.) Tarihin Sonu Mu? derlemesinin içinde (s.22-49). Ankara: Vadi Yayınları.
• Görgün, T. (2003). Medeniyet. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (Cilt. 28, s. 298-301). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Görgün, T. (2013). “Kelam’ı Yeniden Yükseltmek: Bir Vahiy Medeniyeti Olarak İslam ve Batı Medeniyeti”. Medeniyet Tartışmaları içinden. (Ed.) Güler, S. ve Çolak, Y. İstanbul: Yüceltme ve Reddiye Arasında Medeniyet’i Anlamak Sempozyumu Bildirileri. (s. 68-81).
• Huntington, S. P. (1993). “Medeniyetler Çatışması Değilse Nedir? Soğuk Savaş-Sonrası Dünyasının Paradigmaları” Türkiye Günlüğü. Güz. Sayı: 24, (s. 74-79).
• Huntington, S. P. (1994). “Huntington ile Mülakat: Müslüman-Konfüçyusçu Bağlantı”. (Çev.) Cinemre, L. NPQ Türkiye. Cilt: 2, S:7 (s. 22-26).
• Huntington, S. P. (1996). “Batı Tektir Ama Evrensel Değildir” (Çev.) Yıldırım, F. O. Foreign Affairs, Aralık 1996.
• Huntington, S. P. (2017). “Medeniyetler Çatışması Mı?” Medeniyetler Çatışması. (s. 23-51). İstanbul: Vadi Yayınları.
• Kristol, I. (2005). Hepimiz Birer Hegelciyiz! Kaplan, Yusuf. (Çev.) Tarihin Sonu Mu? derlemesinin içinde (s.65-68). Ankara: Vadi Yayınları.
• Kutluer, İ. (2003). Medeniyet. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (Cilt. 28, s. 296-298). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Laçiner, Ö. (2005). Fukuyama ve Tarihin Sonu Üzerine. Tarihin Sonu Mu? derlemesinin içinde (s. 122-124). Ankara: Vadi Yayınları.
• Meninski, F. A. (1687). Complementum Thesauri Linguarum Orientalium Seu Onomasticum Latino-Turcico-Arabico-Persicum. Çek Cumhuriyeti Ulusal Kütüphanesi.
• Özel, İ. (2005). Tarihi ya da Hegemonyayı Yamamak. Tarihin Sonu Mu? derlemesinin içinde (s. 87-90). Ankara: Vadi Yayınları.
• Özer, A. (2007). “11 Eylül, bölünen dünya, Huntington ve çatışma”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. (C: 4, S: 2).
• Sestanovich, S. (2005). Tarihin Sonu ve Liberal Dünya Düzeni. Kaplan, Yusuf. (Çev.) Tarihin Sonu Mu? derlemesinin içinde (s.78-82). Ankara: Vadi Yayınları.
• Shayegan, Daryush. (2018). Yaralı Bilinç Geleneksel Toplumlarda Kültürel Şizofreni. (Çev.) Bayrı, Haydun. İstanbul: Metis Yayınları.Tonnesson, S. (2006). “Oryantalizm, Oksidantalizm ve Ötekini Tanımak”. Marife Dergisi, Yıl.6 Sayı.3 (s. 357-366)
• Tonnesson, S. (2006). “Oryantalizm, Oksidantalizm ve Ötekini Tanımak”. Marife Dergisi, Yıl.6 Sayı.3 (s. 357-366)