OKUL ÖRGÜTLERİNDE YÖNETİMİN DEMOKRATİKLİK DÜZEYİNİN KATILIM ÖZGÜRLÜK VE ÖZERKLİK BOYUTLARI AÇISINDAN ÖĞRETMENLERCE DEĞERLENDİRİLMESİ (Balıkesir İli Örneği)

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 158 - 170, 28.02.2019

Hayret Başaran , Özay Nuri Aksoy , Turgut Kıvanç

Öz

Araştırmanın amacı, öğretmenlerin yönetimin demokratiklik
düzeyiyle ilgili görüşlerinin belirlenmesidir. 
Bağımsız değişkenlerimiz cinsiyet, kıdem, konusu demokrasi olan eğitim, eğitim
durumu ve okul türüdür.

 Araştırmada
sıralı açıklayıcı karma desen kullanılmıştır. 
Balıkesir’de,  bulunduğu okulda en
az bir eğitim yılı görev yapmış olan 101 öğretmene ulaşılmış, Zencirci (2003)
tarafından geliştirilen "Yönetimin Demokratik Düzeyini Saptama"
ölçeği uygulanarak nicel veriler toplanmıştır. Bu ölçek üç alt testten
oluşmaktadır. Bunlar, Katılım, Özgürlük ve özerkliktir. Veriler SPSS 24
Programıyla analiz edilmiş okul türleri arasında ve öğrenim durumu farklı
öğretmenler arasında anlamlı farklılıklar gözlenmiştir. Okul türleri arasındaki
anlamlı farklılıkla ilgili yönetimi daha demokratik bulan gruba yarı açık uçlu
görüşme formu uygulanarak görev yaptıkları okul türündeki yönetim tutumları ve
diğer faktörler ile ilgili nitel veriler toplanmış ve betimlenmiştir.  Farklı eğitim durumuna sahip öğretmenlerin
arasındaki anlamlı farkla ilgili açık uçlu görüşme formu uygulanarak görüşleri
alınmış, betimlenmiştir. Elde edilen veriler sonucunda yönetimi daha demokratik
bulan okul türündeki durum tespit edilerek diğer okul türlerinde uygulanması ve
Eğitim durumu farklı öğretmenlerin farklı görüşleri betimlenerek durum tespiti
yapılmış, önerilerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Okul örgütü, yönetim, demokrasi

Kaynakça

• Born Dominique 1996 "Fransız Eğitim Sisteminde Tarih . Coğrafya ve Yurttaşlık Bilgisi Tasarımı ve Bu Tasarımın Yurttaşın Oluşumuna Katkısı" Dersimi z Yurttaşlık(Çev. Turhan İlgaz) İstanbul: Kesit Yayıncılık- Birinci Basım 1998.
• Gök. F. Okçabol. R. (1998). Öğretmen Profilini Araştırma Raporu. Eğitim-Sen Yayını. Ankara.
• Ingersoll. R. M. (2007). Short on power. long on responsibility. Educational Leadership. 65(1). 20–25
• Little. D. (1995). Learning as dialogue: The dependense of learner autonomy on teacher autonomy. System. 23 (2) 175-181.
• Nadarasa. T. & Thuraisingam. R. (2014). The influence of prıncıpals’ leadershıp styles on school teachers’ job satısfactıon – study of secondary school ın Jaffna district. International Journal of Scientific and Research Publications. 4 (1).
• Ogür S. P.(1999). Genel Liselerde Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Yönetim Süreçlerine İlişkin Yönetici Davranışlarını Demokratik Olarak Algılama Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Özan. M. B.. Türkoğlu. A. Z. ve Şener. G. (2012). Okul yöneticilerinin sergiledikleri demokratik tutum ve davranışlarının öğretmenlerin motivasyonuna etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 20 (1). 275-294.
• Özdemir. S. ve Cemaloğlu. N.. (2000). Eğitimde Örgütsel Yenileşme ve Karara Katılma. Milli Eğitim Dergisi. Cilt:146. ss:54-63.
• Ünal. S.. (2002). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Demokratik Liderlik Özellikleri. Yakın Doğu Üniversitesi XI. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Özetleri. Lefkoşa.
• Zencirci. İ. (2003). İlköğretim okullarında yönetimin demokratiklik düzeyinin katılım özgürlük ve özerklik boyutları açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara