TÜRKİYE’DE VERGİ TAHSİLAT ORANLARI VE SİYASİ DAVRANIŞ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 5, 1 - 16, 31.05.2019

Şennur Sezgin Selami Sezgin

Öz

Devletlerin en önemli gelir kaynağı olan vergilerin tahakkuk ve tahsil edilmesinde ülkeler ve bölgeler arasında farlılıklar gözlenmektedir. Devlete olan bağlılık ve güven vergi tahsilat oranlarını yükseltmekte ve vergiye karşı olan direnci azaltmaktadır. Vergiye karşı direnci belirleyen önemli etkenlerden birisi siyasal davranış biçimidir. Bu nedenle hem iktidar partilerinin hem de seçmenlerin siyasal eğilimleri olmak üzere siyasal tutumun iki yönü ele alınacaktır. Türkiye’de vergilerin iller arasındaki tahsilat oranlarındaki farklılıklar ile siyasal davranış biçimleri arasında bir ilişkinin varlığı bu çalışmanın temel sorusudur. Bu çalışmada, il bazında mükelleflerin vergi ödeme tutumları ve siyasal tutumları arasındaki ilişki 2008-2018 yılları arasında incelenmektedir. İllerin siyasi tutumları seçimlerde farklı siyasi partilere verilen oy oranları ile ölçülmektedir. Vergiye ilişkin tutum ise illerdeki vergi tahsilat oranları ile ölçülmüştür. Seçimlerde sağ ve sol siyasi partilerin aldıkları oy oranları ile vergi tahakkuku ve vergi tahsilatı arasındaki anlamlı bir ilişkinin varlığı araştırılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre sağ seçmenin yoğun olduğu bölgelerde vergi tahsilat oranlarının, sol seçmenin yoğun olduğu bölgelere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Seçimler, Siyasi Davranış, Vergi Tahsili

Kaynakça

• ALCOE, G. ( 2001). “ Economic Theories of Voting and the Political Business Cycle: A Cross- National Comparative Analysis.” Yayınlanmamış Doktora Tezi. University Of Essex,. ANGELOPOULOSA, K., G. Economides ve P. Kammasc (2009).” Do political incentives matter for tax policies? Ideology, opportunism and the tax structure”, SİRE (Scottish İnstitute for Research in Economics) Discussion Paper, SIRE-DP-2009-09. BESLEY, Timothy, Case, Anne, 1995a. Does electoral accountability affect economic policy choices? Evidence from gubernatorial term limits. Quarterly Journal of Economics 110, 669– 797. BULUT, Ş. ve S.H. Akdede (2013). Türkiye’de Vergi Yükü ile Siyasi Eğilimler Arasında İlişki: Yatay Kesit Analizi, Finans Politik &Ekonomik Yorumlar, cilt 50, sayı 580, sf: 95-107. CULLEN, J. B., N. Turner & E. Washington (2018). “Political Alignment, Attitudes Toward Government and Tax Evasion”, NBER Working Paper No. 24323 DEMİR, İ.C. (2013). “Seçmen Tercihlerinin Oluşumunda Vergi Propogandası: Ampirik Bir Çalışma”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 37-55. DOWNS, Antony. An Economic Theory of Democracy. New York: Harper and Row Publishers, 1957. DORUSEN, H. ve M. Taylor, (2001). “The Political Context of İssue- Priority Voting: Coalitions and Economic Voting in the Netherlands, 1970-1999”, Electoral Studies 20,.399-426. ERDOĞAN, S. (2004). Siyaset-Ekonomi İlişkileri. İstanbul: Değişim Yayınları. ERIKSON, R. S. (1989).”Economic Conditions and the Presidential Vote" The American Political science Review, Cilt:83, Sayı2: (1989), 567-573. HANSEN, J.B, L.C. Monkerud ve R.Sorensen (2006). “Do Parties Matter for Local Revenue Policies? A Comparison of Denmar and Norway”, European Journal of Political Research45: 445–465 LOZZA, E.,B. K.lunger, S.Tagliabuec, E. Kirchler ( 2013), “The Relationship Between Political Ideology and Attitudes Toward Tax Compliance: The Case of Italian Taxpayers”, Journal of Social and Political Psychology, Vol. 1(1), 51–73 POTERBA, J.M. (1994). “State Responses to Fiscal Crises: The Effects of Budgetary Institutions and Politics”, 102 (4), 799-811. POOLE, Keith T. & Howard Rosenthal. 1991. “Patterns of Congressional Voting”, American Journal of Political Science 35: 228-278. KIRCHLER, E. (2007), The Economic Psychology of Tax Behaviour, Cambridge University Press, Cambridge. KEITH T. Poole and Howard Rosenthal (2001). “ D-Nominate after 10 Years: A Comparative Update to Congress: A Political-Economic History of Roll-Call Voting”, Legislative Studies Quarterly, 26 (1), 5-29 ORVISKA, M. ve J.Hudson (2003) “Tax evasion, civic duty and the law abiding citizen”, European Journal of Political Economy, 19 (1), 83-102 REED, W.R. (2006). “Democrats, republicans, and taxes: Evidence that political parties matter“, Journal of Public Economics 90, 725–750. ROSE, R. ve T. Karan (1987) Taxation by Political Inertia . London: Allen and Unwin. SUSSMAN, A.B ve Olivola, C.Y. (2011).” Axe the Tax: Taxes Are Disliked More than Equivalent Costs”, Journal of Marketing Research, Vol. XLVIII (Special Issue ), 91–101 SWANK, O. H. (1993) “Popularity Functions Based on the Partisan Theory”, Public Choice 75: 339-356. WAHLUND, R. (1992). “Tax changes and economic behavior: The case of tax evasion”, Journal of Economic Psychology, 13(4), 657-677.mics 90, 725–750.